14.2 Voedsel produceren

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom!

Kringlopen (vorige les)

(Her)Introductie wolven in Yellowstone

Voedsel produceren

                                       Wie maken ons voedsel?

• Akkerbouwers: Voedingsgewassen; graan, mais, aardappelen

• Tuinbouwers: Groente en fruit

• Veehouders: Vlees, melk, eieren, wol
  

Voedsel produceren

• De productie van voedsel kost veel ruimte
• Meer dan de helft van Nederland!
• Vroeger veel gemengde bedrijven (kringloop)
  
• Nu meer specialisatie
  

Veel van hetzelfde

 Monocultuur: één soort (voedings)gewas op een grote akker

Intensieve veehouderij: veehouders houden zoveel mogelijk vee op één ruimte (bio-industrie)

Opbrengst verhogen

• Akkerbouw: Gebruik van mest (dierlijk, kunst-)
• Veehouders: Gebruik van krachtvoer (extra eiwit, mineralen)
  

Risico's

Monocultuur: kans op plagen --> gewasbescherming

Veehouderij: veel dieren/klein oppervlak --> ?

Supergewas/vee = beter?

• Planten: Snelgroeiend, hoge opbrengst, resistent --> veredelen
• Dieren: rassen kruisen --> fokken
  

Begrippen

• Bio-industrie
• monocultuur
• mest/krachtvoer
• plaag/gewasbescherming
• veredelen/fokken
  

Waarom zijn er regels voor boeren?

Opbrengst verhogen

Mest - opbrengst van akker verhogen (mineralen voor groei)

krachtvoer - voer met éxtra eiwittenen mineralen -> vee groeit sneller. 

Waar streven de boeren naar?

Streven naar maximale opbrengst

Dit heeft gevolgen voor het milieu

(Filmpje)

Supergewassen en supervee 

*Veredelen - kruisen van rassen om betere/gewenste eigenschappen te krijgen. 

*Fokken- het kruisen van dieren voor optimale opbrengst;  dieren voortplanten met beste eigenschap ; meer vlees, meer melk.

Waarom zijn er regels voor boeren? 

Veeteeltbedrijven: meer mest dan nodig. -> mestoverschot. ->
Teveel mestverspreiding over land ->

overbemesting. - meer mineralen dan grond/planten nodig heeft - mineralen komen in grondwater in natuurgebieden - > vermesting (eutrofiëring) -> milieuproblemen.

Eutrofiëring

Eutrofiëring = vermesting

-> milieuproblemen:

1. sommige planten gaan extreem hard groeien/andere verdwijnen. Bijv: heide

2. Waterbloei -> snelle groei van algen/kroos -> afbraak door bacteriën kost véél zuurstof -> alle dieren in sloot dood. 

Baltic sea (oostzee)

Milieuregels

• Regels voorkomen o.a... :
  
• Eutrofiëring:  teveel mineralen in oppervlaktewater
  
• Gifophoping:  gif wordt doorgegeven in de voedselketen
  
• Verzuring:  ammoniak uit mest
  
• Dierenleed
  

Verzuring

• In dierlijke mest zit ammoniak. Dit gas veroorzaakt op twee manieren verzuring
• In de bodem: door bacteriën omgezet naar nitraat en salpeterzuur
  
• In de lucht: terug in aarde door neerslag, deel reageert in de lucht met O2 en H2O tot salpeterzuur
  

Regels voor boeren

1. Ze mogen niet méér mineralen op land brengen dan hun gewassen op kunnen nemen. Daarom- verplicht hun  ‘mineralenboekhouding’ bijhouden.

2. Mest niet over het land verspreiden, maar met machine in de grond spuiten: mestinjectie (bron 9).

In de intensieve veehouderij hebben de bedrijven veel grond om veevoer te verbouwen

1. juist
2. onjuist

Hoe heet het troebel worden van het water als gevolg van vermesting?

1. eutrofiëring
2. turbulentie
3. uitspoeling
4. algenbloei

EUTROFIËRING ONTSTAAT DOOR

1. teveel voedingsstoffen
2. te weinig voedingsstoffen
3. teveel dieren in het water
4. alledrie antwoorden zijn goed

Eutrofiëring in water.
Waardoor sterven uiteindelijk de waterdieren zoals vissen?

1. Door gebrek aan zonlicht
2. Door gebrek aan zuurstof
3. Door gebrek aan voedsel

Regels voor gewas beschermingsmiddelen

Gewasbeschermingsmiddelen:

1. De middelen werken selectief: doden zo veel mogelijk alleen de plaagorganismen.

2. De middelen zijn biologisch afbreekbaar: af te breken door schimmels+ bact. -> Gif blijft dan niet heel lang in de bodem zitten.

Gifophoping

Gif lang in bodem? -> planten opname -> consumenten ook gif opname -> gifstoffen doorgave -> einde keten = gifophoping

Regels voor het welzijn van dieren

- Uiten van natuurlijk gedrag van dier bevorderen
-> Goede leefomstandigheden creëren.

-Belemmering natuurlijk gedrag? -> abnormaal gedrag; bv kippen pikken elkaar/ varkens bijten in stalen hekken.

-> Dus: Regels over minimale hoeveelheid ruimte + licht. 

 

Dus...
Waarom zijn er zoveel regels voor boeren?

1. Overbemesting/mestoverschot: regels voor bemesting

2. Gifophoping: regels voor gewasbeschermingsmiddelen

3. Welzijn van de dieren: regels voor het welzijn van de dieren.

Zelf doen!

Opdracht 14 t/m 20 (v)

13 t/m 19 (h)