De Inktaap - Terug naar De Hartz

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Introduction

In dit vierde deel van de Ewout Meyster-cyclus, waarvan dit boek weer het eerste deel is, bevindt de drieëntwintigjarige Ewout zich op het landgoed De Hartz. Daar, in het landhuis van de Grote Man, volgt hij colleges en lezingen, gegeven door een internationaal gezelschap van hoogleraren en wetenschappers. Maar vooral is dit deel een terugblik op de periode dat hij als achttien-, negentienjarige bij de door hem hooglijk bewonderde Somsen in de leer was. 0Ewout volgt een privéopleiding bij hem - zijn kennismaking met filosofie en psychologie. In die tijd leert hij ook Silvia kennen, de eerste grote liefde in zijn leven. Van de branie en bluf uit 'De hoogstapelaar' is niets meer terug te vinden. Nee, Ewout oefent zich in discipline, opoffering en totale toewijding aan zowel zijn grote liefde Silvia als aan zijn leermeester Somsen, die bij hem de vensters opent naar kennis, zelfkennis en geestelijke volwassenheid. Wetenschap en pseudowetenschap, maar ook ontluistering, verraad en bedrog spelen een grote rol in dit verhaal, met dramatische gevolgen.

Op weg naar De Hartz

Wessel te Gussinklo

Voor het eerst bij Beeld en Geluid op school? Kijk hier voor een korte instructie.

Beeld en Geluid op school werkt samen met De Inktaap om verdieping bij boeken te stimuleren.

Boektrailer #DeZin daagt leerlingen uit om op zoek te gaan naar het literaire juweeltje in de tekst en deze toe te lichten.

Beeld bij je Boek daagt leerlingen uit om de thema's van een boek te benoemen en ook in een andere context te gebruiken.

De Inktaap - Boektrailer #DeZin - Beeld bij je Boek

Boektrailer #DeZin

Met de boektrailers #DeZin maken we lezers nog scherper bewust van wat taal met je kan doen. Je kunt een boek lezen als een glijbaan waarin je met steeds meer snelheid naar het eindpunt roetsjt. Maar nog mooier is om af en toe stil te staan bij wát je nu eigenlijk leest, hoe de woorden tot je komen, hoe de zinnen gevormd zijn. Wat bracht de schrijver ertoe deze woorden zo achter elkaar te zetten dat jij, als lezer, geraakt wordt door schoonheid, verbazing of misschien wel ergernis.

#DeZin daagt jou uit om op zoek te gaan naar jóuw zin in je boek. Maak daar weer een mooi verhaal van. Zo creëer jij ook een boektrailer #DeZin.

Meer weten? 

Bekijk het hier.

Douwe Slootman is docent Nederlands aan de Hogeschool Windesheim en las Op weg naar De Hartz van Wessel te Gussinklo. Hij vertelt over de zin die hem intrigeert. 

  

#DeZin over Op weg naar De Hartz

Foto: Robert Langedijk

Het verhaal

Op weg naar De Hartz is het eerste deel van een vierdelige Ewout Meyster-cyclus. In dit deel bevindt de drieëntwintigjarige Ewout zich op het landgoed De Hartz. Daar, in het landhuis van de Grote Man, volgt hij colleges en lezingen, gegeven door een internationaal gezelschap van hoogleraren en wetenschappers. Maar vooral is dit deel een terugblik op de periode dat hij als achttien-, negentienjarige bij de door hem hooglijk bewonderde Somsen in de leer was. Ewout volgt een privéopleiding bij hem - zijn kennismaking met filosofie en psychologie. In die tijd leert hij ook Silvia kennen, de eerste grote liefde in zijn leven. 

Van de branie en bluf uit het voorgaande deel De hoogstapelaar is niets meer terug te vinden. Nee, Ewout stort zich in discipline, opoffering en totale toewijding aan zowel zijn grote liefde Silvia als aan zijn leermeester Somsen, die bij hem de vensters opent naar kennis, zelfkennis en geestelijke volwassenheid. Wetenschap en pseudowetenschap, maar ook ontluistering, verraad en bedrog spelen een grote rol in dit verhaal, met dramatische gevolgen.

De schrijver: Wessel te Gussinklo

Foto: Keke Keukelaar

Wessel te Gussinklo debuteerde in 1986 met de roman De verboden tuin, die bekroond werd met de Anton Wachterprijs. Zijn tweede roman, De opdracht (1995), ontving de Lucy B. en C.W. van der Hoogt-prijs, de ECI-prijs en de F. Bordewijkprijs. Zeer helder licht (2014) stond op de toplijst van de AKO Literatuurprijs. In 2016 ontving Te Gussinklo de C.C.S. Croneprijs voor zijn hele oeuvre. De hoogstapelaar werd bekroond met de Zeeuwse Boekenprijs en de BookSpot Literatuurprijs 2019. Zijn meest recente roman, Op weg naar De Hartz, werd bekroond met de Boekenbon Literatuurprijs 2021.

In Op weg naar de Hartz wordt schrijver Harry Mulisch veelvuldig aangehaald. De leermeester van Ewout, dhr. Somsen, minacht Mulisch zelfs.  

In dit fragment toont het schrijverschap van Mulisch enkele gelijkenissen, maar vooral veel verschillen met het eventuele schrijverschap van Ewout. Wat vinden jullie de belangrijkste verschillen en overeenkomsten?

Schrijvers over schrijvers

Bron: Collegetour - NPS - 2010

Bekijk hier het fragment

Schaamte speelt een grote rol in Op weg naar De Hartz. We lezen mee met Ewouts gedachten en op veel momenten vindt hij zichzelf te min voor zijn omgeving. Bekijk hier hoe schaamte je in bizarre situaties kan brengen.

Bron: Schroom: Shit. Aisha Madou - VPRO - 2018

Bekijk hier de animatie

Gevoelens van schaamte

Merel vraagt zich af wie ze is en waarom ze is wie ze is. Als startpunt legt de vertrouwenspersoon de schminken-test (ook wel ‘rouge test’ genoemd) uit. In Op weg naar De Hartz wordt wetenschap ook als startpunt genomen voor 'het Zijn' en Ewout heeft net als Merel de vraag waarom hij is wie hij is. 

Eigen identiteit

Bron: In Freudesnaam Wie ben ik en waarom? - VPRO - 2022 

Bekijk hier het fragment

Om over na te denken

We zouden kunnen zeggen dat de verteller in Op weg naar De Hartz onbetrouwbaar is. Kun je enkele voorbeelden uit het boek aanwijzen waar de verteller niet de volledige waarheid vertelt (of zelfs liegt)? 

Meer fragmenten?

Kijk op beeldengeluidopschool.nl

https://www.beeldengeluidopschool.nl/#/home