2021 Mavo3 §3.2, §3.3 en §3.4

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

kooktraject/kookpunt

Wat ga je leren?

Eerst herhalen we lesstof uit vorige lessen:

• bezinken & afschenken
• filtreren

Daarna bekijken we weer een filmpje  en leren we nog meer scheidingsmethodes!

Herhaling over scheiden 

Bezinken en afschenken

Een makkelijke manier om een suspensie te scheiden is laten bezinken en afschenken.

Dit werkt het beste als je vaste stof bestaat uit grote deeltjes die niet goed drijven. Anders gaan ze bij het afschenken mee!

Bezinken en afschenken wordt soms als eerste stap gebruikt om daarna een tweede techniek te gebruiken.

Filtreren

Die tweede stap kan zijn filtreren. Dit betekent de grote vaste deeltjes weghalen met een filter. 

In het filter blijven de grote deeltjes achter, zij vormen het residu (in het filter).

Het filtraat is de vloeistof die erdoorheen is gelopen.

Een goed filter zal de vaste deeltjes tegenhouden en de vloeistof doorlaten. 

Op welke twee manieren kun je een suspensie scheiden?

Kun je een oplossing scheiden door bezinken en afschenken?

1. ja
2. nee

Nieuwe lesstof

Scheidingsmethoden

Aan het einde van de lessen over scheidingsmethoden ... 

• Ken je zes scheidingsmethoden 
• Weet je hoe die werken en bij welke mengsels je ze gebruikt
• De scheidingsmethoden zijn: bezinken, filtreren, indampen, destilleren (vandaag), adsorberen, extraheren (volgende les).

13:03

Indampen

Opdracht: maak (voor jezelf) aantekeningen over wat belangrijk is om te weten over indampen.

Lever hiervan later in de les een foto in.

14:25

Destilleren

Opdracht: maak (voor jezelf) aantekeningen over wat belangrijk is om te weten over destilleren.

Lever hiervan later in de les een foto in.

Aan de slag ... 

Maak op de iPad de opgaven van §3.2 

Opgaven 16-28

Tijd over, maak dan ook opgaven 29-32

Adsorberen

• De vorige technieken werken niet bij oplossingen, omdat een oplossing te kleine deeltjes heeft (moleculen) - die niet bezinken en dwars door filters heengaan. Een techniek die wel werkt is adsorberen.

 

• Met adsorberen voeg je een middel toe, het adsorptiemiddel, dat zich hecht aan de opgeloste stof. Samen vormen ze grotere deeltjes. Die verwijder je - bijvoorbeeld met een filter.

Extraheren

Je hebt nu 5 scheidingstechnieken geleerd.

Ook extraheren is een scheidingstechniek, zie het volgende filmpje. 

Extraheren

Komt van "to extract"

Berust op het verschil in oplosbaarheid

Het oplosmiddel noem je het extractiemiddel

Voorbeelden

Thee zetten

Boullion trekken

suiker uit suikerbieten halen

Keukenzout winnen

0

Samenvatten 

0

Adsorberen

• De vorige technieken werken niet bij oplossingen, omdat een oplossing te kleine deeltjes heeft (moleculen) - die niet bezinken en dwars door filters heengaan. Een techniek die wel werkt is adsorberen.

 

• Met adsorberen voeg je een middel toe, het adsorptiemiddel, dat zich hecht aan de opgeloste stof. Samen vormen ze grotere deeltjes. Die verwijder je - bijvoorbeeld met een filter.

Indampen

• Een oplossing waarin een vaste stof opgelost is kun je indampen.

 

• Bij indampen gebruik je warmte om het oplosmiddel te laten verdampen. 

• De niet-verdampte vaste stof, die eerder in de oplossing zat, blijft achter. Bij indampen wil je juist deze stof, het residu, hebben. 
• Een voorbeeld is ingedampt zout.

verdieping

Werkt indampen ook bij een suspensie? 

Ja hoor - maar filtreren is een stuk gemakkelijker.

In de praktijk kies je bij een suspensie dus meestal voor filtreren

Adsorberen

• De vorige technieken werken niet bij oplossingen, omdat een oplossing te kleine deeltjes heeft (moleculen) - die niet bezinken en dwars door filters heengaan. Een techniek die wel werkt is adsorberen.

 

• Met adsorberen voeg je een middel toe, het adsorptiemiddel, dat zich hecht aan de opgeloste stof. Samen vormen ze grotere deeltjes. Die verwijder je - bijvoorbeeld met een filter.

Extraheren

Denk aan "to extract"(=eruit trekken)

Berust op verschil in oplosbaarheid

Je "trekt 1 stof los" met een oplosmiddel 

Het oplosmiddel noem je het extractiemiddel

Scheidingstechnieken

Je hebt geleerd hoe je mengsels (met vloeistoffen) kunt scheiden & 

wanneer je welke techniek kunt gebruiken

Je kent de scheidingsmethoden: 

• bezinken en afschenken, 
• filtreren, 
• adsorberen,
• indampen
• destilleren

o extraheren

Test jezelf 

Pak je aantekeningen over de vijf technieken erbij. 

Er volgt nu een korte quiz over scheidingstechnieken. Je mag je aantekeningen gebruiken.

Werk alleen en klik niet te snel. 

Zo leer je het meest.

Succes!

Hoe kunnen we een oplossing scheiden?

1. Destilleren
2. Filtreren
3. Indampen
4. Indampen en destilleren

Welke scheidingsmethode gebruik je om uit zeewater drinkwater te maken?

1. condenseren
2. destilleren
3. filtreren
4. indampen

Als je een oplossing hebt van twee vloeistoffen, wanneer werkt scheiden door destilleren dan heel goed?

1. als de kookpunten dicht bij elkaar liggen
2. als ze verschillende kleuren hebben
3. als de smeltpunten ver uit elkaar liggen
4. als de kookpunten ver uit elkaar liggen

een oplossing van een vloeistof in een vloeistof scheid je met

1. indampen
2. destilleren

een oplossing van een vaste stof in een vloeistof scheid je met

1. indampen
2. destilleren

Destilleren heeft veel overeenkomsten met indampen, maar er is ook een belangrijk verschil.
Wat is het verschil tussen destilleren en indampen?

1. Bij destilleren vang je de vloeistof die verdampt is weer op.
2. Bij indampen vang je de vloeistof die verdampt is weer op.
3. Destilleren gebeurt bij een hogere temperatuur.

Waardoor werkt extraheren? Doordat de stoffen verschillen in ....

1. kookpunt
2. oplosbaarheid
3. smeltpunt
4. deeltjesgrootte

Met welke scheidingsmethode kun je een oplossing wel scheiden?

1. Adsorberen
2. Filtreren
3. Afschenken
4. Geen van allen

Het adsorptiemiddel hecht zich aan de kleine deeltjes. Eigenlijk maak je dan ...

1. van een oplossing een residu
2. van een oplossing een suspensie
3. van een oplossing een andere oplossing
4. van een oplossing een emulsie

Was dit voor jou een moeilijke les? Waarom wel/niet?