3.5 Bacteriën

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 1

Thema 3 Ordening

3.5 Bacteriën

Wat hebben/ zijn schimmels niet?

1. Celwand
2. Celkern
3. Bladgroenkorrels

Schimmels bestaan uit schimmeldraden.

1. Waar
2. Niet waar

Schimmels planten zich voort met

1. zaden
2. sporen

Schimmelkaas is een

1. Nuttige schimmel
2. Schadelijke schimmel

In de afbeelding zie je een
beschimmelde sinaasappel.
Is de schimmel in deze afbeelding nuttig
of schadelijk voor de mens?

1. nuttig
2. schadelijk

Wat is een voorbeeld van een schadelijke schimmel?

1. Gist
2. Voetschimmel

leerdoelen vandaag

Aan het einde van de les:

- kan je kenmerken noemen van bacteriën

- kan je voorbeelden noemen van gevaren en toepassingen van bacteriën

4 Rijken

Kernmerken

- hebben GEEN celkern

- hebben wel een celwand

- komen overal voor

- zijn eencellig: bestaan uit 1 cel

- zeer klein: alleen met microscoop

Voortplanting

- planten zich voort door zich te delen (in tweeën).

- Sommige bacteriesoorten kunnen zich in een half uur delen (snel!).

- hebben voldoende water (vochtige plaats) en warmte nodig.

- als het te heet is, gaan bacteriën dood.

 

Bacteriekolonie

Een grote groep bacteriën die ontstaat onder gunstige omstandigheden.

Een  bacteriekolonie kun je zien met het blote oog.

Nuttige bacteriën

- ruimen de resten van dode organismen op in de natuur (net als schimmels).

- zitten op en in je lichaam: 

--> helpen mee om je voedsel te verteren.

-->  beschermen tegen schadelijke bacteriën.

- worden gebruikt bij het bereiden van voedsel, zoals yoghurt en zuurkool.

Schadelijke bacteriën

- veroorzaken ziektes: keelontsteking, oorontsteking

- kunnen voedsel laten bederven

Een ontsteking door bacteriën kan bestreden worden met antibiotica: medicijn tegen een bacteriële infectie.

Weet je nog? Antibiotica wordt gemaakt met behulp van een schimmel.

Welke cel heeft geen celwand?

1. Plantencel
2. Schimmelcel
3. Bacteriecel
4. Dierlijke cel

Wat heeft een bacteriecel niet wat andere cellen wel hebben?

1. Celwand
2. Celmembraan
3. Celkern
4. Cytoplasma

Een bacterie

1. bestaat uit een bacteriekolonie
2. bestaat uit een klein groepje cellen
3. bestaat uit 1 cel

Roy zegt: Bacteriën planten
zich voort door deling

Emily zegt dat bacteriën zich voeden met dode resten van organismen

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. Roy: waar Emily: niet waar
4. Roy: niet waar Emily: waar

Bacteriën

1. zijn nuttig omdat ze een beschermende laag op je huid vormen
2. zijn nuttig voor de natuur, ruimen (resten) van organismen op
3. zijn nuttig omdat ze voorkomen dat het glazuur van je tanden wordt aangetast
4. A, B en C zijn waar

Bij warm weer leg je voedsel in de koelkast

1. omdat het voedsel dan beter smaakt
2. ziekmakende bacteriën kunnen zich dan minder voortplanten
3. het hoeft niet, eigenlijk is dat onzin
4. gezonde bacteriën blijven dan beter aanwezig in het voedsel

Mayke zegt dat sla kan bederven door bacteriën.

Görkem zegt dat bij de bereiding van yoghurt bacteriën worden gebruikt

1. Beide waar
2. Beide nietwaar
3. Mayke: waar Görkem: nietwaar
4. Mayke: nietwaar Görkem: waar

Dit product is gemaakt met bacteriën.

zuurkool

1. ja
2. nee, met schimmels
3. soms wel
4. soms niet

Veel bacteriën kunnen zich snel voortplanten bij tropische temperaturen. Bij lage temperaturen groeien bacteriën heel langzaam. Als het schadelijke bacteriën betreft dan kan dat problemen opleveren. Daarom is het belangrijk om veel voedingsmiddelen in de koelkast te bewaren. Komen ze weer buiten de koelkast, dan gaan bacteriën weer sneller delen.

1. Bij een bepaalde temperatuur planten bacteriën zich sneller voort
2. Bacteriën delen zich bij elke temperatuur met hetzelfde tempo
3. Bacteriën kunnen zich wel delen maar niet voortplanten
4. Er zijn alleen slechte bacteriën, geen nuttige bacteriën.

Bacteriën hebben

1. wel een celwand geen celkern wel bladgroenkorrels
2. wel een celwand wel een celkern geen bladgroenkorrels
3. geen celwand geen celkern wel bladgroenkorrels
4. wel een celwand geen celkern geen bladgroenkorrels

Aan de slag!

Thema 3, basisstof 5

- Opdrachten 1 t/m 7

- Nakijken

Strijders

Opdracht 8 + Samenhang

Klaar?

- Alles nagekeken?

- Strijders kiezen een extra basisstof 

(b6 of b7, de paarse bladzijden)