12-1 klas 3 kraamzorg

• Biologie / Verzorging
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Goedemorgen! Hoe gaat het met jullie? Zin in wat nieuwe kennis?

Het gaat goed!!

JAZEKER!

ik wil liever slapen

Ja en JA!

Nee en nee

ik was net aan het netflixen

iIk doe heel goed mijn best

ik mis school

ik hou van chocolade

Er was nog een hokje en daar moest ook nog iets in.

Klas 3 

Kraamzorg

Vorige les

• kennismaken met het vak kraamverzorgster
• Wat zijn de werkzaamheden, vaardigheden.

Zijn er vragen over het huiswerk (one note: kraamzorg)
of heb je een algemene vraag?
(vul sowieso iets in (je naam)> check aanwezigheid

Je gaat leren over

• Het verloop van de bevalling 
• Wat je als kraamverzorgster tijdens de bevalling kan doen
• Werkzaamheden zoals de moeder helpen met de baby aan de borst leggen, de kraamvrouw helpen met aankleden/douchen. 
•    
• Het baby'tje goed in de gaten te houden: 
• De eerste poep en plas van de baby! en wat is de kleur van de poep en poept en plast de baby vaak genoeg.
  

Volgende week:

De baby goed observeren en meten en noteren

temperatuur, drinkt het baby'tje effectief en vaak genoeg (hoor je de baby slikken).

vertoont het babyt'je normaal gedrag

De kraamvrouw: hoe gaat het met haar (fysiek & mentaal)

De familie helpen (en uitleggen) over luiers verschonen, 

baby aankleden, wanneer moet je baby slapen, 

hoe kun je je baby troosten, 

hoe weet je of je baby goed drinkt, 

wat is een juiste temperatuur, veilig slapen, 

wiegedood voorkomen, 

postnatale depressie herkennen.

Waarom is het zo belangrijk dat een kraamverzorgster(er) goed de baby inspecteert en overal op let?

Bevalling

• Fases van de bevalling
• Belangrijk bij de bevalling
• Rust & vertrouwen bij de kraamvrouw                                    vergroten
• zelfregie
• eventueel helpen bij houdingen, tegendruk geven
• de kraamvrouw helpen met douchen.
• zorgen voor hygiëne
• ligt alles klaar voor als de baby er is?

Waarom mag je de kraamvrouw tijdens
het douchen niet uit het gehoor en zicht hebben?

Welke fase duurt langer, de ontsluitingsfase of de uitdrijvingsfase

1. ontsluitingsfase
2. uitdrijvingsfase

Duur bevalling

Een bevalling duurt tussen de 12-24 uur.

uitdrijvingsfase duurt tussen de 1 minuut en 2 uur

en dan is de baby er dan eindelijk!

De kraamvrouw mag zelf haar baby aanpakken, de verloskundige of haar man pakt het baby'tje aan.

Het eerste uur met de baby

• Huid op huid contact
• wordt ook wel gouden uurtje genoemd
• belangrijk voor hechting
• zorgt voor aanmaken hormonen                                                         bij de moeder en de baby.

Bevallingsplan

De wensen die een vrouw heeft over haar eigen bevalling wordt steeds vaker opgeschreven in een bevallingsplan. Zo weet je verloskundige en de kraamverzorgende precies wat je wel en niet wil.

Verloopt de bevalling sneller als een vrouw alleen op haar rug ligt
of juist beweegt en verschillende houdingen aanneemt?
Waarom is dat?

rustig blijven en je goed voelen 

= snellere bevalling

minder kans op ingrepen (in het ziekenhuis)

Als een kraamvrouw zich onprettig, boos of stressvol voelt wat gebeurd er dan met de weeën/ontsluiting

De moeder legt binnen één uur na de bevalling haar kindje aan de borst.

De baby aanleggen: komt oxytocine vrij bij de moeder 

waardoor de placenta sneller wordt geboren.

Eerste voedingen noem je de colostrum deze zit vol met antistoffen

ter voorkoming van infectieziekten.

Rol kraamzorg: Je kan de moeder helpen met een fijne houding om haar kindje 

vast te houden en je kan haar leren hoe ze het kindje

 goed aan de borst legt. 

De baby moet goed aan happen, de kraamzorg 

moet hier goed naar kijken en de moeder dit leren hoe ze dit kan doen. Als de baby niet                                                        

goed wordt aangelegd kan borstvoeding pijnlijk zijn en kan de baby niet genoeg binnenkrijgen.

  

Kunstvoeding

Een kraamvrouw kan er ook voor

kiezen om de baby geen borstvoeding

te geven maar kunstvoeding.

Je legt de kraamvrouw uit hoe ze 

een flesje maakt met kunstvoeding.

De kraamvrouw kan er ook voor kiezen

om te kolven, je geeft dan uitleg over het 

bewaren en opwarmen van moedermelk

noem 1 voordeel of
1 nadeel van borstvoeding

Flesje klaarmaken

1. Water koken > laten afkoelen of mengen met koud water of gebruik Flessenwarmer

2. Bij het gebruiken van kunstvoeding moet je goed kijken naar de hoeveelheid poeder per ml.

3. Schenk voorzichtig het fles heen en weer.

Niet schudden! (extra krampjes en boertjes voor de baby)

4. Zit er borstvoeding in het flesje, dan warm je het flesje langzaam op.

  (ze behoudt je alle antistoffen)

Vaker kleine beetjes voeden is beter voor de baby  

(minimaal 8 keer per uur) om de 2/3 uur. 

De baby hoort ongeveer 20 minuten

over een voeding te doen. Is een baby na een paar minuten 

klaar, dan is de speen te groot. 

Dit gaan jullie donderdag op school oefenen

• Je leert de kraamvrouw

 op hongersignalen te letten.

Dan kan ze op het juiste moment de baby 

voeden.

Als de baby al overstuur is van de honger 

dan is het lastiger om de baby te troosten en

op de juiste manier aan het drinken te krijgen.

Meconium

• De allereerste poep van de baby heet meconium

(dit bestaat uit vruchtwater, dode cellen en afvalstoffen uit de baarmoeder)

• Dit is zwart! 
• De kleur van babypoep hoort 

over te gaan in mosterdgeel.

ander kleuren zeggen iets over de baby gezondheid en of hij/zij de voeding goed verteerd.

perfecte poep

Poep zegt meer als 1000 woorden!

Gele poep: alle voedingsstoffen zijn goed verteerd zijn

Wat kan rode of zwarte poep betekenen na een aantal dagen?

Plas

De baby hoort 6 natte luiers te hebben per dag

en tussen de 2-5 keer poep

éénmalig bloed bij de urine > pseudo menstruatie

Door hormonen uit de placenta kan de baby eenmalig 

wat bloed uitplassen. Dit is normaal.

Letten op uraten (kleine kristallen in plas) 

Hoeveel natte luiers hoort een baby te hebben per dag

1. 1-2
2. 3-5
3. 2-3
4. 5-6

Huishoudelijke taken

Binnen de kerntaken van kraamzorg valt ook zorg voor een goede hygiëne ter voorkoming van infecties. Daarom verschoont de kraamverzorgende regelmatig jullie bed en het wiegje van jullie baby. Ook de dagelijkse schoonmaak van het toilet, douche en eventueel bad vallen onder deze noemer.

Om de kraamvrouw rust te geven voor herstel en tijd voor haar baby, neemt de kraamverzorgende, in overleg met het gezin, ook een aantal huishoudelijke taken over. Je kunt hierbij denken aan stofzuigen en het afnemen van stof in jullie kamer en de babykamer alsook de was.

Welke huishoudelijke taken vallen onder het kopje voorkomen van infectie

1. stofzuigen
2. stoffen
3. Bed verschonen
4. eten maken

De kraamverzorgende observeert de pasgeborene elke dag op de volgende punten.

1. de temperatuur

2. de ademhaling

3. het gewicht

4. de huidskleur

5. de conditie van de huid

6. de uitscheiding (mictie en defecatie)

7. de motoriek

8. het gedrag (van slapen, drinken en huilen)

9. de navel en de navelstomp

10. de schedel/de fontanel

Temperaturen

Meet de temperatuur ten alle tijden rectaal. De normaalwaarde van de

temperatuur van de pasgeborene ligt tussen de 36.5˚C en 37.5˚C. De

temperatuur kan tussen de 36.8˚C en 37.2˚C schommelen.

 Noteer de temperatuur op de daarvoor bestemde plaats in het zorgdossier

Baby te warm

Doe de pasgeborene luchtige kleding aan;

 Verwijder de warmtebron;

 Breng de verloskundige op de hoogte bij een temperatuur hoger dan 37.5ºC;

 Soms treedt op de 3e

of 4e dag een lichte temperatuurstijging op; 37.6ºC -

38.0ºC. Deze verhoging wordt dorstkoorts genoemd en wordt veroorzaakt door

een groot verlies van vocht. Extra voeding, in overleg met de verloskundige,

geeft snel normalisatie van de temperatuur.

Baby te koud

Kleed de pasgeborene warm aan, een katoenen mutsje is heel effectief, omdat de

pasgeborene veel warmte via het hoofd verliest;

 Zorg voor bloot op bloot contact;

 Gebruik kruiken, zie Richtlijn Kruikgebruik (Handelingenboek Kraamzorg);

 Meet bij een temperatuur tussen 36.0ºC en 36.5ºC een uur nadat je actie hebt

ondernomen opnieuw de temperatuur. Die moet dan een halve graad gestegen

zijn. Zo niet, waarschuw de verloskundige;

 Meet bij een temperatuur lager dan 36ºC opnieuw en bel altijd de verloskundige.

Ademhaling baby checken

Kijk naar de manier van ademhalen: gaan borst en buik gelijktijdig omhoog?

 Luister naar de manier van ademhalen: hoor je een geluid bij het ademhalen

zoals kreunen of snuiven?

 Leg je hand op de borst van de pasgeborene en tel met de polsteller. Normaal:

o in rust 30-50 ademhalingen per minuut;

o de ademhaling is onregelmatig; snelle en wat langzamere ademhalingen

wisselen elkaar af;

o mond is gesloten, de kin omhoog en neusvleugels zijn bewegingsloos;

o borst en buik gaan gelijktijdig omhoog, er vallen tussen ribben of op

grenslijn borst en buik geen intrekkingen;

o geluidloos. 

Baby wegen

Stel het weegbeleid in overleg met verloskundige op;

 Weeg de pasgeborene volgens de afspraken met de verloskundige;

 Weeg de pasgeborene bloot, bij voorkeur steeds op hetzelfde tijdstip.

Normaal:

o 5% - 7% verlies van geboortegewicht bij borstvoeding;

o Pasgeborene is binnen 2 weken weer op geboortegewicht.

controleer de huidskleur

Controleer dagelijks de huidskleur van de pasgeborene.

Normaal:

o egaal roze. Handjes en voetjes zijn na de geboorte blauw. Bloed gaat eerst

naar essentiële organen zoals hersenen, hart en buikorganen.

controle van de huid

de huid heeft een goede spanning (turgor);

o er is huidsmeer (vernix) op de huid aanwezig;

o de huid is glad;

gerstenkorrels, geboortevlekken, ooievaarsbeet zijn normaal.

zwelling van de borstjes kan op de 3e dag plaatsvinden bij jongens als meisje

plas

Controleer of de pasgeborene binnen 24 uur na de geboorte geürineerd heeft

(mictie). Doet hij dat niet, neem dan contact op met de verloskundige. Doe bij

gebruik van papieren luiers, om dit te controleren, een tissue of een zakdoek in

de luier;

 Noteer alle natte luiers zorgvuldig in het zorgdossier, zodat er goed inzicht is in

hoe veel en hoe vaak de pasgeborene plast.

De eerste paar dagen is het gewoon dat de pasgeborene 2 à 3 natte luiers per dag

heeft. Daarna moet er tenminste zes keer per dag een natte luier zijn

Letten op poep

Defecatie:

 Neem contact op met de verloskundige als de pasgeborene na 48 uur na de

geboorte nog geen meconium heeft geloosd.

Gedurende de eerste 2-3 dagen heeft de pasgeborene 3 tot 6 keer per dag

ontlasting (Zorgprotocol Borstvoeding en kunstvoeding). Bij borstgevoede

pasgeborenen is dit gemiddeld 2 tot 5 keer per dag. Omdat borstvoeding licht

verteerbaar is, is de frequentie wat lager dan bij kunstvoeding.

Kleur en consistentie/structuur:

o meconium: zwart/groen;

o overgangs defaecatie: groen/bruin;

o borstvoeding: geel korrelig/spuitluier (geen diarree);

o flesvoeding: geel/bruinig, wat steviger/hard.

motoriek

Observeer de beweeglijkheid, reacties op geluid bij de pasgeborene (geeft de

pasgeborene bijvoorbeeld pijn aan bij bewegen?).

 Bekijk de spiertonus: is de pasgeborene slap, passief of overstrekt hij/zij?

Normaal:

o alle ledematen bewegelijk en bewegen zonder pijn;

o goede spiertonus (spierspanning);

o pasgeborene heeft symmetrische houding en bewegingen.

Slapen v.d. baby

Normaal:

Pasgeborene wordt gemiddeld om de drie uur wakker uit een oppervlakkige slaap, circa

Zorgprotocol

7 maal per dag. Vaak slaapt de pasgeborene korter. Wel is het van belang de

pasgeborene, zeker de eerste week, niet langer dan 3,5 - 4 uur te laten slapen. Let goed

op vroege voedingssignalen 

drinken

Normaal:

o circa 20 minuten (maximaal 30 minuten) krachtig en regelmatig zuigen, af

en toe een korte pauze;

o huidskleur blijft normaal.

huilen 

Huilen is normaal, de

oorzaak van het huilen kan afwijkend zijn.
Redenen waarom een pasgeborene huilt: 

obehoefte aan huidcontact;

o honger voor de voeding;

o te weinig/te veel voeding, overtollig lucht, boertje na de voeding;

o spanning (in het gezin);

o huiluurtje;

o buikkrampen (koliek);

o vieze luier;

o pijn;

o te koud of te warm;

o vermoeidheid;

o een grote zuigbehoefte;

o teveel prikkels. 

Navel/fontanel