4.1 De stad van de toekomst: duurzaam en slim

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

4.1 De stad van de toekomst: duurzaam en slim

Deel I

Uitleg voordelen nadelen stad

Maken opdrachten 

4.1. Als je deze paragraaf hebt bestudeerd

• kun je stedelijke vraagstukken beschrijven die betrekking hebben op de stedelijke leefomgeving.

Onderdeel: De stad

Hoofdvragen:

1. Welke problemen zijn er?

2. Hoe is dit ontstaan?

3. Hoe kan dit opgelost worden?

Wat maakt de stad aantrekkelijk?

De Nederlandse trend

Toenemende bevolking;

    minder jongeren;

    en meer ouderen.

Wat is de stedelijke trend?

Urbanisatie

Wat zijn de plekken waar mensen vertrekken, en waar juist naartoe gaan?

Urbanisatie

Wat zijn de plekken waar mensen vertrekken, en waar juist naartoe gaan?

Mensen vertrekken uit landelijke gebieden en juist naar de steden toe

Urbanisatie

Wat maakt een stad aantrekkelijk voor mensen en bedrijven?

Waarom zijn steden aantrekkelijk voor mensen en bedrijven?

Door snel internet en goede infrastructuur ligt de hele geglobaliseerde wereld aan je voeten.

Urbanisatie

Wat maakt een stad aantrekkelijk?

hoogwaardige voorziening(sniveau) op korte afstand

Dankzij de hoge bevolkingsdichtheid is het voorzieningsniveau hoogwaardig en dat ook nog op korte afstand. Voorbeelden zijn:

sport, horeca, cultuur, gezondheidszorg, scholen, werk en winkels

Voorzieningen

Bedrijven en voorzieningen worden in 

de wijde omtrek van steden gebruik van 

gemaakt -> Grootstedelijke functies

Van deze bedrijvigheid en voorzieningen wordt in de wijde omtrek van steden gebruik gemaakt. Je noemt dit ook wel:

grootstedelijke functies

De reikwijdte van deze voorzieningen is dus:

groot

Het gebied rond een voorziening waarin mensen gebruik maken hiervan heet:

verzorgingsgebied

Wat voor nadelen/problemen zijn er in de stad?

Klimaatverandering in steden

Wat is de oorzaak en hoe is het merkbaar in de stad?

door de enorme hoeveelheden afval en de verouderde woningen 

hoge CO2-uitstoot

hevigere buien, wateroverlast

te weinig groen in steden leidt er ook toe dat de zomers van tegenwoordig er extra heet zijn

Hoe kan het dat steden in de zomer extra warm zijn?

Stenen slaan warmte op, terwijl bomen door verdamping juist verkoelen.

Problemen

Wat is een gevolg van verkeer in steden?

Problemen

Wat is een gevolg van verkeer in steden?

Uitstoot van broeikasgassen

Wat leidt nog meer tot hoge CO2 uitstoot?

Problemen

Wat is een gevolg van verkeer in steden?

Uitstoot van broeikasgassen

Wat leidt nog meer tot hoge CO2 uitstoot?

Verouderde gebouwen

Problemen

Wat is de oorzaak van hete zomers en wateroverlast in de stad?

Problemen

Wat is de oorzaak van hete zomers en wateroverlast in de stad?

-Te weinig groen

-Verstening

Problemen/nadelen

• Verkeer: uitlaatgassen, lawaai, opstoppingen en ongelukken
• een groot tekort aan betaalbare woningen
  
• milieuvervuiling
  
• leefomgeving is op veel plaatsen ongezond en stressvol
  
• te weinig groen en bewegingsruimte
  

Weinig groen

In kaart gebracht

Aan de slag

1, probeer opdracht 3, 4, 5 en 6

Deel II

uitleg maatregelen stad

huiswerk

• kun je oplossingen aandragen voor duurzame en leefbare steden.
• kun je voordelen en risico's van digitalisering en verduurzaming van steden noemen.

Duurzame stad

Wat is duurzaam?

Duurzame stad

Wat is duurzaam?

Gericht op toekomstige generaties

Duurzame stad

Voorbeelden van hoe een stad duurzamer kan worden

Nadelen?

Op welke manier kunnen woningen in de stad duurzamer worden?

• goed isoleren
• bouwen met milieuvriendelijk materiaal
• woningen voorzien van energie uit duurzame bronnen (zon, aard-warmte).

Maar met alleen woningen duurzamer maken red je het niet. De duurzame stad zal ook:

• afval moeten scheiden en recyclen
• voedsel produceren in stadstuinen
• gezond bewegen stimuleren
• werken vanuit huis

Duurzame stad

Voorbeelden van hoe een stad duurzamer kan worden

Nadelen?

• Het is duur 
• Het duurt lang
• het brengt belangentegenstellingen

Deze ontwikkeling zorgt voor twee problemen:

Veranderingen gaan te langzaam. Bijv. door te hoge kosten

Ontstaan van belangentegen-stellingen. Bijv. bewoners vinden zonnepanelen in een weiland landschapsvervuiling.

Maatregelen in de stad

Een stad die energieneutraal is en afval hergebruikt, zodat toekomstige generaties er goed kunnen blijven leven -> Duurzame stad -> circulaire economie

Energietransitie

Om milieuvervuiling en grondstofuit-putting tegen te gaan moet afval vrijwel volledig hergebruikt worden. Zo ontstaat er een:

circulaire economie

Smart City

Vernieuwende steden die maximaal gebruik van digitale technologie: computers en internet

Smart cities

Open data en big data

Voordelen

Nadelen

Hoe werkt een smart city?

Men maakt gebruik van big data, gegevens verzameld uit allerlei bronnen, van mobieltjes en bewakingscamera’s tot geluids- en lichtmeters.

Met een algoritme kun je dan voorspellen waar en wanneer de drukte in de stad maximaal zal. Algoritmes zijn dus handig om snel beslissingen te nemen op basis van veel data.

Smart cities

Open data en big data

Voordelen	Nadelen/risico's
- burgers kunnen meepraten - algoritmes helpen voorspellen	- hackers - privacy - discriminatie

De rol van inwoners in een smart city is dermate groot dat op basis van hun data de stad wordt ontworpen. Een smart city zonder inwoners is een lege huls, als een hypermoderne raceauto zonder bestuurder.

● 3D geprinte fiets met ingebouwde GPS.

● Een belletjes scherm in waterlopen dat plastic afval tegenhoudt.

● Een app die toeristen verleidt van de gebaande paden af te gaan.

● Een slimme watertaxi, die zonder bestuurder vaart.

● Fietspaden die letterlijk energie opwekken door de wind van voorbijrazende fietsers.

● Fietspad voorzien van een wegdek dat bestaat uit minuscule zonnepanelen.

● Fietspaden gemaakt van volledig gerecycled plastic, voorzien van slimme verlichting, die alleen aanschiet zodra er een fietser in de buurt wordt gesignaleerd.

● Slimme fietspaden met stoplichten die ‘groene golven’ voor fietsers mogelijk maken.

● Bezorgdrones (voor medicijn of andere producten).

● Slimme stadsverlichting die met sensoren het licht regelt.

● Met regenwater de stadsgrachten van water voorzien.

● Tijdelijke zorgwoningen in één dag gebouwd.

● Ondergrondse warmtebuffers met warmte van zonneboilers.

● Douchen met recirculatie van water, in 10 minuten komt 7 keer hetzelfde (gezuiverde) water langs.

● Meer oplaadpunten voor elektrische auto’s.

● Circulair bouwen met bestaande bouwmaterialen uit oude panden.

● Busrit duurzamer door stoelen van gerecycled aluminium en PET (flessen).

● Smarthome’s waarin sensoren en thermostaten alles regelen.

● Seabin project, een afvalbak in het water die afval naar zich toe zuigt.

● Homecomposter, composteert fruit en groente afval uit huis voor in de tuin.

Smart of duurzaam? Of beide?

Aan de slag

1, (probeer) opdracht 3, 4, 5 en 6