5.2 De huisinstallatie

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 3

Huisinstallatie

1

Via hoofdkabel komt de stroom het huis binnen

1

De kWh-meter meet de hoeveelheid energie

2

Een groep bestaat uit een aantal stopcontacten, lampen en schakelaars

3

Zorgen voor de veiligheid!

4

Brandgevaar

2 mogelijke oorzaken van brandgevaar:

kortsluiting  en overbelasting

1. Overbelasting

Stroom per groep mag niet meer dan 16A zijn. 

Teveel apparaten = te veel stroom

door kabel = kabel wordt warm = 

brandgevaar

1. Overbelasting

1

2

2. Kortsluiting:

Bij kortsluiting loopt de stroom direct terug naar de spanningsbron.

Dus niet via een apparaat. 

Kortsluiting

1

2

3

4

Kortsluiting

Kortsluiting of overbelasting?

1. Kortsluiting
2. Overbelasting

Kortsluiting of overbelasting?

1. Kortsluiting
2. Overbelasting

0

Wat zorgt ervoor dat er 

niets gebeurt bij 

overbelasting of kortsluiting?

Zekering/smeltveiligheid

https://youtu.be/nr5c88vcSvM

Zekering of smeltveiligheid

maximaal 16 A

elektronische zekering oftwel automaat

0

Een zekering beveiligt tegen

1. overbelasting
2. kortsluiting
3. Brand
4. overbelasting en kortsluiting

Aanrakingsgevaar

Aanrakingsgevaar

Naast brandgevaar is er ook Aanrakingsgevaar.
Aanrakingsgevaar is wanneer een snoer of apparaat onder spanning staat en deze aangeraakt wordt. Je krijgt dan een schok die dodelijk kan zijn.

3 manieren om aanrakingksgevaar te verminderen

Doormiddel van 

• Aardlekschakelaar
• Randaarde
• Dubbele isolatie

Aardlekschakelaar

De aardlekschakelaar is een apparaat dat de ingaande stroom vergelijkt met de uitgaande stroom. Als deze niet gelijk zijn aan elkaar ‘lekt’ er ergens stroom naar de aarde. Wanneer dit gebeurt, schakelt de aardlekschakelaar de groepen in huis uit.

Aardlekschakelaar 

Lekstroom

Lekstroom is stroom die via een persoon of een voorwerp (verwarming of waterleiding) de stroomkring verlaat.

Randaarde

Bij de wasmachine in het plaatje hiernaast is er een stopcontact gebruikt met randaarde. Een stopcontact met randaarde heeft extra contactpunten. Deze contactpunten zijn via snoeren aangesloten aan een stalen pin, de aardingsstaaf. Deze pin zit, meestal onder het huis, in de aarde gestoken. De man in de afbeelding hierboven kan de wasmachine rustig aanraken. De elektrische stroom kiest de makkelijkste weg en zal via de randaarde naar de grond weg lekken.

Extra beveiliging van apparaten

• het is gevaarlijk als apparaten aan de buitenkant onder stroom komen te staan
• hiervoor is er "randaarde"

1

2

Randaarde

In de wasmachine hiernaast is een lek ontstaan. De elektrische snoeren maken via het water contact met de buitenkant van de wasmachine. Een persoon die hem aanraakt verbindt de wasmachine met de aarde en er gaat een stroom door de man lopen.

1

2

3

Randaarde

Geaarde stekker en stopcontact

Voorkomt dat een elektrisch apparaat onder spanning 

(230 volt) kan komen te staan. 

De spanning die thuis op het stopcontact staat is 230 volt. 

 Dit kan gevaarlijke situaties opleveren. 

Vooral in elektrische apparaten waar water wordt gebruikt kan de spanning op de metalen buitenkant van het apparaat komen te staan.

Dubbele isolatie

Symbool als een apparaat dubbel geisoleerd is.

Een föhn is aan de buitenkant gemaakt van kunststof. De binnenkant  ervan is elektrisch gescheiden van de buitenkant. Zo kun je geen delen aanraken waar spanning op staat.
Een apparaat is dan dubbel geisoleerd als de buitenkant van kunstof is gemaakt. Aarding (randaarde) is dan niet meer nodig.

Wat doet een aardlekschakelaar

1. Schakelaar die iets uit of aan zet.
2. Schakelt de stroom uit van een groep zodra er ergens stoom lekt.
3. Daarmee kan je meten hoeveel stroom er in de aarde zit.
4. Alle antwoorden zijn goed.

Er is een zekering doorgeslagen, wat is een mogelijke oorzaak?

1. overbelasting
2. Piet zit aan de aardleiding
3. kapotte lamp
4. de nul draad is kapot

De aardleiding (aardedraad)

1. schakelt de stroom uit bij een lekstroom
2. voert een lekstroom af naar de aarde
3. zet een apparaat uit bij een lekstroom

Dit is het symbool van

1. enkele isolatie
2. elektriciteitssnoer
3. dubbele isolatie
4. meterkast

Bij kortsluiting wordt de stroom afgesloten door

1. meneer van Zelst
2. zekering
3. aardlekschakelaar
4. aarderail

Aan de slag

Maak de opdrachten af.