BS 2: Voedselproductie MAX

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

BS 2 Voedselproductie

Leerdoelen

* Je kunt manieren noemen om een grotere productie van 

   voedsel te verkrijgen.

* Je kunt beschrijven hoe veredeling en DNA-technieken 

   worden gebruikt om de voedselproductie te vergroten.

3 soorten landbouw

1. Akkerbouw -> planten

2. Tuinbouw -> Delicatere 

     planten, vaak fruit. 

3. Veeteelt-> landbouw-

     huisdieren

Er is steeds meer voedsel nodig.

Monocultuur

Monocultuur is een grote akker met één soort gewas. 

Voordelen: Snel en makkelijk de bodem bewerken en oogsten. Hierdoor een  hoge voedselopbrengst en lage prijzen.

Plaag

Een nadeel van monoculturen is dat er een grotere kans is op plagen. 

Ziekten die worden veroorzaakt door bacteriën, schimmels en insecten kunnen zich  sneller verspreiden.  

Er zijn daarom chemische en biologische bestrijdingsmiddelen om planten te beschermen.

Bemesting

* Uitputting van de grond door monocultuur. De stoffen, zoals nitraat en  

   fosfaat die de plant nodig heeft verdwijnen uit de bodem.

* Door bemesting worden mineralen aangevuld. Stalmest bestaat uit 

   uitwerpselen en urine van landbouwhuisdieren en bevat ammoniak. 

* Reducenten breken de mest af waardoor mineralen vrijkomen, zoals 

   stikstof. 

Nadelen bemesting

* Productie en transport  van kunstmest kosten veel energie 

* Er treedt verzuring en vermesting op doordat niet alle 

   mineralen worden opgenomen. 

* Door verzuring worden bomen, planten en waterdieren 

   vatbaarder voor ziekten. 

   Bij vermesting komen er te veel mineralen in het oppervlaktewater. 

* Het biologisch evenwicht raakt verstoord.

Bodembewerking

Door ploegen en eggen komt er meer zuurstof in de bodem voor de reducenten. 

Ook kunnen planten dan water en mineralen beter opnemen en de plantenwortels kunnen beter in de bodem doordringen. 

Sommige akkerbouwers doen
dit niet om het bodemleven
niet te verstoren. Dat noem je
niet-kerende grondbewerking.

Verhogen voedselproductie

* De voedselproductie wordt hoger door gebruik te maken van       voedingsgewassen met gunstige erfelijke eigenschappen. 

* Het gewas kan die eigenschappen 

   krijgen door veredeling en 

   door genetische modificatie.

Veredeling

* Veredeling begint met de selectie van planten met gunstige 

   eigenschappen. Dat noem je kunstmatige selectie, omdat de selectie  

   plaatsvindt door de mens.

 

* Een veredelaar kruist deze individuen tot er planten uitkomen met een 

   combinatie van gunstige eigenschappen. 

* Deze soort wordt dan in productie genomen.

Veredeling

Genetische modificatie

* Door genetische modificatie wordt een gen van de ene plant 

   dan toegevoegd aan de erfelijke informatie van de andere plant. 

   Bv. aardappels kweken die resistent zijn tegen ziekten. 

* Een genetisch gemodificeerd organisme noemen we een transgeen

* Sommige mensen zijn bang dat dit
   gevaarlijk is. 

* Er is in NL een vergunning voor

    nodig en staat op het etiket. 

Veeteelt

* Intensieve veehouderij: weinig ruimte en veel dieren. 

* Krachtvoer bevat veel energierijke stoffen en de juiste 

   mineralen voor zo veel mogelijk groei/opbrengst. 

* Veredeling bijvoorbeeld om meer melkproductie te krijgen bij 

   koeien. Dat gebeurt door dieren met een goede opbrengst 

   met elkaar te kruisen.

Kunstmatige inseminatie (ki)

Bij Kunstmatige inseminatie wordt sperma van een stier met gunstige eigenschappen opgevangen en in de baarmoeder van een koe ingebracht. 

In-vitrofertilisatie (ivf)

Buiten de baarmoeder zaadcellen die de eicellen bevruchten, waarna het klompje cellen in de baarmoeder van draagkoeien wordt ingebracht. 

Maken

Maak online de opdrachten: 1, 2, 6, 7 en 8