1.2 Extreem weer

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

1.2 Extreem weer

Beschrijving:

In de VS komen er veel orkanen en tornado's voor. Hier in beeld een orkaan die over het land raasde.

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les kan je:

De extreme weersituaties in de VS verklaren;

Voorkennis test:
Wat is een isobaar?

1. Een lijn die punten van gelijke neerslagintensiteit verbindt.
2. Een lijn die punten van gelijke luchtdruk verbindt.
3. Een lijn die punten van gelijke windkracht verbindt.
4. Een lijn die punten van gelijke temperatuur verbindt.

Luchtsoort

• erg koud, droog
• koud, droog
• koel, vochtig
• warm, vochtig
• warm, droog

Luchtdrukverschillen

Beschrijving:

Hogedrukgebieden gaan gepaard met dalende luchtbewegingen, terwijl bij lagedrukgebieden de lucht stijgt. Hierdoor ontstaat er respectievelijk een overschot en tekort aan lucht. Bij lagedrukgebieden is sprake van stijgende lucht en daarmee vorming van wolken, buien en regengebieden. Onbestendig weer dus. Bij hogedrukgebieden is sprake van dalende luchtbeweging, uitdroging van lucht en vaak weinig wolken.

Luchtdruk en wind

H in de zomer (A)

H in de winter (B).

warme, vochtige winden = southerns, hotwaves

koude, droge poolwinden = northerns, blizzards, coldwaves

Klimaatgrafiek Florida

Klimaatgrafiek Californië

Tornado

Orkaan

twister wervelwind windhoos

• koude droge lucht botst met warme vochtige lucht
• warme lucht koelt snel af
• er ontstaan onweerswolken
• er kan een slurf ontstaan
• apr mei jun
• duizenden tornado`s
• Tornado Alley

hurricane 

• warm zeewater 26,5 graad en water verdampt
• er vormt een tropische bui - groeit uit tot een storm - 119 km en harder orkaan
• aug sep okt
• 5 tot 10 over land 
• oosten en zuidoosten

Steeds vaker, steeds erger

Orkanen, wat valt op?

Beschrijving:

In de meteorologie is een luchtmassa of luchtsoort een groot volume lucht (aardatmosfeer) met een bepaalde temperatuur en vochtigheid. Boven de zee is de lucht vochtig, boven land droog. In het zuiden is de lucht warm en in het noorden koel of koud. 

Tornado's, wat valt op?

tornado

orkaan

warm zeewater

koude lucht botst met warme lucht

duizenden

5 tot 10 aan land

apr mei jun

aug sep okt

Bij lage druk

1. is het onbewolkt en zonnig
2. is het bewolkt en valt er neerslag
3. is het koud
4. is het warm

De luchtdruk is:

1. 1015 mbar
2. 760 mbar
3. 1015 hPa
4. 760 hPa

100º WL meridiaan

Verklaar het verschil in de jan en jul temperatuur tussen de stad Seattle en New York. 

Ze liggen toch ongeveer op dezelfde breedtegraad?

Droogte en wildfires

Stofstormen en modderstromen

Actualiteit

Piekmoment 

orkaanseizoen

10 sep 2022!

Beschrijving: opdracht die bij deze videofragment hoort. Soms wordt er weleens gevraagd of in Europa wel orkanen voorkomen? 

Toelichting opdracht:

Waarom kennen we in Europa eigenlijk geen of nauwelijks orkanen, terwijl zij in de Verenigde Staten jaarlijks voorkomen? Jouw leerlingen zoeken het uit.

Leerdoelen:

• Je kan de verschillende klimaatfactoren toepassen in een gebied.
• Je beschrijft en verklaart oorzaken en gevolgen van natuurrampen.

Opdracht:

• Welke twee redenen die verklaren waarom er geen/nauwelijks orkanen voorkomen in Europa geeft de video?
• Welke klimaatfactor resulteert in het ontbreken van de ‘brandstof van een orkaan’ in de buurt van Europa?
• Leg uit waarom de vorm en diepte van de Atlantische Oceaan, ten opzichte van die van de Mexicaanse Golf, er ook voor zorgen dat orkanen niet of nauwelijks ontstaan voor de kust van West-Europa, terwijl dit wel gebeurt in het zuiden van de VS.
• Leg met behulp van een kaart over zeestromen uit waarom het waarschijnlijker is dat New York of Washington D.C. met een orkaan te maken krijgt dan Lissabon of Casablanca.

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les kan je:

De extreme weersituaties in de VS verklaren

• tornado`s
• orkanen
  
• bosbranden
• stofstormen
  
• modderstromen
  

Werkvorm Placemat

Aan de slag

Van paragraaf 1.2 kan je de opdrachten 1a, 2, 3, 4, 5bcd, 6, 7abc, 8, 9 en 10ad in LearnBeat.

Let op! Opdracht 1b daarvan moet je het antwoord goed bekijken in LearnBeat!

Beschrijving: opdracht die bij deze videofragment hoort. 

Toelichting opdracht: 

Er is een gebied in de Verenigde Staten dat Tornado Alley heet. En niet zonder reden! In deze nauwe corridor vinden de meeste tornado’s ter wereld plaats. Waarom? Jouw leerlingen vinden het uit met behulp van deze video.

N.B. Het is mogelijk om met de instellingen (settings) in YouTube de taal van de ondertiteling aan te passen naar het Nederlands.

Leerdoelen:

• Je beschrijft en verklaart oorzaken en gevolgen van natuurrampen.
• Je benoemt risico's van natuurrampen in verschillende gebieden voor bewoners en je bedenkt oplossingen om risico's te verkleinen.

Vragen aan de klas:

• Gemiddeld hoeveel keer vaker dan in Europa komen tornado’s jaarlijks voor in de VS?
• Welke staten vallen binnen de officieuze grenzen van Tornado Alley. Beschrijf hun ligging.
• Wat maakt de relatieve ligging van Tornado Alley zo geschikt voor het ontstaan van tornado’s?
• Vul in de volgende zin de juiste woorden in:
• In Tornado Alley komt …. en ….. lucht afkomstig uit de Golf van Mexico …. en …. lucht van over de Rocky Mountains tegen. De …. en …. lucht gaat stijgen, komt in aanraking met de ….. en ….. lucht, waardoor …. met veel …. ontstaan. Door een krachtige jet stream wordt de ….. naar het oosten geblazen, waardoor de stijgende lucht niet verder …. en blijft stijgen. Door de jet stream gaat de stijgende lucht ook snel …. . Zo ontstaan tornado’s.
• Wat is de meest schadelijke eigenschap van tornado’s?

Atlaskaarten