§3.2 van warm naar koud

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

§3.2 van warm naar koud

H3 Klimaten

  - Leerdoelen

  - Wat weet je al 

  - Uitleg

  - Opdrachten 

  - Terugblik 

Leerdoelen

Aan het einde van deze paragraaf: 

• weet je hoe breedteligging, hoogte en seizoenen invloed hebben op temperatuur;
  
• kun je uitleggen waarom er op sommige plekken seizoenen voorkomen;
  
• begrijp je dat het hoger op de berg kouder is dan in het dal.

Viraj woont in het noordoosten van India. In zijn dorp vriest het een groot deel van het jaar. Dit lijkt heel erg op het klimaat bij leeftijdsgenoot Nivi in Groenland. Maar dat ligt vlak bij de noordpool. Hoe kan het dat deze klimaten zo op elkaar lijken?

Hoe komt het dat deze klimaten zo op elkaar lijken?

Noorderbreedte 

Zuiderbreedte 

Breedteligging

Breedteligging: de ligging van een plaats ten opzichte van de evenaar die wordt aangegeven met breedtegraden.

De evenaar ligt op 0º.

Ten noorden van de evenaar ligt het:

noordelijke halfrond

Ten zuiden van de evenaar ligt het:

zuidelijk halfrond

Wat is de breedteligging?

1. De afstand tot de noordpool
2. De afstand tot de evenaar
3. De afstand tussen twee breedtepunten
4. De ligging ten opzichte van een breedtelijn

Invalshoek van de zon 

Opdracht in de klas

Breedteligging en temperatuur

Als je verder van de evenaar af gaat dan wordt het klimaat kouder. 

Op hogere breedte is het kouder dan op lagere breedte omdat:

• de zon schuin instraalt en een groter oppervlak moet verwarmen
• zonnestralen een langere weg afleggen door de dampkring.

Seizoenen

Seizoenen

In landen op gematigde breedte zijn er seizoenen. 

Dit komt door de schuine stand van de aarde. 

De aarde draait om zijn as. Daardoor...

1. ontstaan seizoenen
2. ontstaat dag en nacht

De aarde draait om de zon in...

1. 24 uur
2. 365 dagen
3. 30 (31) dagen
4. 7 dagen

De aarde draait

• In 24 uur draait aarde om zijn as, hierdoor ontstaan dag en nacht. 
• De aarde draait om de zon, dit duurt één jaar (365 dagen)
• In onze zomer staat het noordelijk halfrond naar de zon gedraaid, in onze winter het zuidelijk halfrond 

Hoe hoger, hoe kouder

• Naast de breedteligging heeft ook de hoogteligging invloed op de temperatuur.
• Hoe hoger je komt, hoe kouder het wordt. Per 1000m neemt de temperatuur met 6 ºC af. 
• Dit komt omdat zonnestralen het aardoppervlak verwarmen, de opgewarmde lucht verwarmt de lucht erboven.
  
• Als het niet warmer wordt dan 10 ºC noemen we dit een hooggebergteklimaat. 

De temperatuur neemt af naar mate de hoogte toeneemt.. per kilometer wordt het .... graden kouder.

1. 5
2. 6
3. 7
4. 8