Blok 3: Arbeidsomstandigheden

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Blok 3: Arbeidsomstandigheden

Planning

• Introductie
• Uitleg Blok 3
• Zelfstandig werken
• Afsluiten

Waar denk je aan als je aan arbeidsomstandigheden denkt?

Armoede

• Vanaf 1815 was er grote armoede in Nederland
• Arbeiders verdienden weinig
• Veel werklozen en bedelaars
• Kinderen werden te vondeling gelegd

Slechte leefomstandigheden

• Kleine tochtige woningen
• Geen stromend water of toilet
• Veel mensen in 1 woning
• Slecht eten, beschimmeld brood en rotte aardappels was immers te betalen
• Ziektes en lage weerstand

Fabrieken gingen zich ontfermen over hun werknemers

Aan de slag

Maak opdracht 1, 3 t/m 6

Ben je klaar?

Verder werken, Blok 2 afmaken, samenvatten

Quizlet, Kennen en kunnen uitschrijven

Blok 3: Arbeidsomstandigheden

Planning

• Herhaling
• Uitleg Blok 3
• Zelfstandig werken
• Afsluiten

Urbanisatie

Het verhuizen van het platteland naar de stad noemen we Urbanisatie.

Tijdens de industriële revolutie was dit enorm groot en leefde mensen in slechte woningen.

Pas in 1901 kwam er een woningwet, waarin werd beschreven waar een goede woning aan moet voldoen.

Landbouwkoloniën

• In 1818 door Johannes van den Bosch bedacht
• plan om armoede te bestrijden
• Arme mensen werden in dorpjes geplaatst en aan het werk gezet
• Nieuwe gemeenschappen
• Niet vrijwillig (van steden naar het platteland)

Omstandigheden verbeterden

Eind negentiende eeuw werd het ook beter in de steden

Riolering en waterleidingen werden aangelegd

Landbouw ging meer opleveren door machines en kunstmest

Graan kwam uit Amerika en werd goedkoper

Minder honger en minder ziektes

Hygiëne

Gezondheidszorg werd beter

Artsen gingen handen wassen

Epidemieën kwamen steeds minder vaak voor.

Sterftecijfer daalde, maar geboortecijfer bleef hoog  

Aan de slag

Maak opdracht 1, 3 t/m 7, 9 en 10

Ben je klaar?

Verder werken, Blok 2 afmaken, samenvatten

Quizlet

Blok 3: Arbeidsomstandigheden

Planning

• Herhaling
• Uitleg Blok 3
• Zelfstandig werken
• Afsluiten

Wat weet je nog van de vorige les?

Willem II

In 1840 werd Willem II koning van Nederland

Hij had veel macht en besliste bijna alles

Hij had wel ministers, maar die werden ontslagen als ze hem tegen werkten.

Onrust in Europa

Overal in Europa groeide verzet tegen de koningen

Liberalen: vonden dat het volk meer vrijheid en macht moest krijgen

De overheid had alleen als taak orde en rust te handhaven

in 1848 braken er in Europa vele opstanden uit waarbij de liberalen de macht grepen en de koningen afzetten

grondwet 1848

Willem II was bang voor een opstand.

Thorbecke kreeg de taak een liberale grondwet te schrijven.

Vanaf dat moment kreeg de koning minder macht.

Grondwet 1848

• Ministeriële verantwoordelijkheid: Ministers maken de wetten en het parlement moet alle wetten goedkeuren.
• Leden van het parlement worden voortaan gekozen door het volk.
• In het begin mochten alleen de rijke mannelijke burgers stemmen, later werd het kiesrecht uitgebreid.
• Deze grondwet wordt gezien als het begin van de democratie

Liberalen

Vrijheid en kiesrecht belangrijk

Vonden dat arme mensen niet mee konden beslissen over de politiek.

Socialisten

Komen op voor de arbeiders

Verschil tussen arm en rijk kleiner maken

Bescherming tegen uitbuiting door oprichten van vakbonden.

Liberalen

Socialisten

Confessionelen

Een derde stroming zijn de confessionelen (christelijke groepen)

Confessionelen zitten tussen de liberalen en socialisten in

Conservatief

Sociale kwestie

In de 19e eeuw ging het veel over de slechte leef- en werkomstandigheden van arbeiders: sociale kwestie.

De eerste sociale wet was het Kinderwetje van Van Houten in 1847.

Kinderarbeid werd verboden tot 12 jaar.

Later kwamen er meer sociale wetten die nu nog steeds bestaan.

Aan de slag

Maak opdracht 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, (20havo), 21, 22 en 23

Ben je klaar?

Verder werken, Blok 3 afmaken, samenvatten

Quizlet