9.3 Ademspieren en volumes

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom

Telefoon in telefoontas

Tas van tafel

Laptop + Binas pakken

Ga in deze Lesson-Up

Deze les:

- Terugblik 9.1 - 9.2

- Uitleg leerdoelen + oefening

- Zelfstandig werken

Huiswerk donderdag 15 febr:

Basisvragen 9.3 + 9.4 maken en nakijken

Goed doornemen 9.3 + 9.4

Planning:

Les 1	Les 2	Les 3
	9.1 - 9.2	9.2
9.3	zelfstandig 9.4	zelfstandig 9.4
9.4	toets hst 8 + 9

Wet van Fick (BINAS 83)

Bekijk de wet van Fick in Binas tabel 83

Maak een overzicht van de betekenis van de letters in de formule. Schrijf deze op.

Wet van Fick (BINAS 83)

Benoem de vier factoren uit de wet van Fick die invloed hebben op de diffusiesnelheid (n)

Geef een verklaring voor de benauwdheid van een CF-patiënt aan de hand van een verandering van één van de factoren van de wet van Fick die invloed hebben op de uitwisseling van gassen.

Pipi heeft een dochtertje van één jaar, Kiki. De huisarts vertelt Irene dat een kind met mazelen hoge koorts kan krijgen en een grotere kans heeft op bacteriële infecties, zoals ontstekingen van de bronchiolen. Dit komt doordat het mazelenvirus de beschermende werking van het dekweefsel van de luchtwegen vermindert.

Noteer een beschermende eigenschap van het dekweefsel van de luchtwegen (slijmcellen/tril haarcellen). Licht toe hoe deze eigenschap beschermt tegen een bacteriële infectie.

Doel deze les:

1: Je kunt uitleggen hoe de ademhalingsfrequentie gereguleerd wordt.

2: Je weet welke spieren betrokken zijn bij een normale in - of uitademing. Je weet welke spieren extra ingezet worden bij diepe inademing of hoesten.

 

3: Je kunt  diagrammen met betrekking tot ademvolume aflezen. Je weet wat de dode ruimte is

Ademhaling regelen

1. Via koolstofdioxidezintuigcellen in halsslagader + aorta
   
2. Impulsen naar ademcentrum in hersenen
   
3. Hersenen sturen signalen naar tussenribspieren en middenrifspieren
   

leerdoel 1:

Ademprikkel (onbewust)

Het ademcentrum reageert op impulsen afkomstig van hersencentra en 

chemoreceptoren in de aortaboog:

• lage pH bloed
• hoge CO₂ concentratie bloed
• zeer lage O2 concentratie bloed
• Hormonen: adrenaline (Binas 89A)

ademfrequentie en ademvolume moeten omhoog

Wat is er aan de hand met deze meneer?

In welke soort bloedvaten liggen de zintuigcellen die de ademhaling regularen?

1. Slagaders
2. Aders
3. Haarvaten

Hyperventilatie

Oorzaak: 

Te snel of te diep ademhalen, door stress of paniekaanval

Gevolgen:

Intensieve gaswisseling

zuurstof gehalte in bloed blijft gelijk, maar te weinig koolstofdioxide in bloed

Te kort koolstofdioxide in het bloed

Bloed wordt zuurder --> Tintelingen in vingers/handen/lippen, pijn en druk op de borst, duizeligheid

Hersenen geven weinig signalen aan ademhalingsspieren --> ernstige benauwdheid

Oplossing:

Rustige ademhaling: even de adem inhouden en uitblazen (Patiënt afleiden van het probleem)

Doelen

• Je weet welke spieren betrokken zijn bij een normale in
  - of uitademing. Je weet welke spieren extra
  ingezet worden bij diepe inademing of hoesten. 

Doe opdracht:

1: Adem rustig in, welke spieren gebruik je?

2: Adem zo diep mogelijk in, welke spieren gebruik je?

3: Kost dit je energie?

4: Adem bewust uit, eerst rustig daarna zo ver mogelijk.

5: Kost dit je energie?

In- en uitademen

Borstademhaling 

Inademen:

- borst en ribben omhoog

- borstholte wordt groter 

- longen worden groter

- lucht stroomt naar binnen

Uitademen:

- borst en ribben omlaag

- borstholte wordt kleiner

- longen worden kleiner

- lucht stroomt naar buiten

Buikademhaling 

Inademen:

- middenrif omlaag

- borstholte wordt groter 

- longen worden groter

- lucht stroomt naar binnen

Uitademen:

- middenrif omhoog

- borstholte wordt kleiner

- longen worden kleiner

- lucht stroomt naar buiten

Tussenribspieren borstademhaling

Alleen bij inademen zijn de buitenste tussenribspieren actief

Alleen bij heel zwaar uitademen gebruik je de binnenste tussenribspieren

Bij heel zwaar inademen zijn je halsspieren ook nog actief

Leg in eigen woorden uit welke spieren extra ingezet worden bij diepe inademing of hoesten.

Welke adembewegingen kosten in deze houding meer energie dan wanneer zij normaal rechtop staat en even snel ademt?
Kies uit borst- of buikademhaling

Doelen

• Je kunt  diagrammen met betrekking tot ademvolume
  aflezen. Je weet wat de dode ruimte is

Binas tabel 83B+C Respirogram

Hoeveel is de vitale capaciteit (ongeveer) van de
proefpersoon uit het diagram in 83B?

1. 5L
2. 3,5L
3. 6L
4. 0,5L

Welke waarde is of welke waarden zijn bij een klaplong verminderd?

Huiswerk

Maak de basisvragen van 9.3

Zorg dat je 9.3 goed hebt doorgenomen (samenvatten)

Zelfstandig doen do + vr:

Doornemen  9.4 op 10voorbiologie. 

Maak de basisvragen 9.4, maak samenvatting 9.4

Extra: Oefen LessonUp 9.1 - 9.3 (niet verplicht, wel raadzaam)