Genetica (basis)

• Biology
• Tertiary Education

Genetica

Vandaag

• Genotype en Fenotype  

Genetica

Genetica heeft te maken met erfelijkheid, het doorgeven van eigenschappen aan de nakomelingen.

Genetica

Genetica heeft te maken met erfelijk materiaal.

Of te wel het dóórgeven van eigenschappen aan nakomelingen.

Genen

Die eigenschappen staan in onze genen.

Die eigenschappen staan in onze genen.

één gen bepaald één eigenschap.

maar één gen zijn twéé allelen

Genen

Ons DNA is een verzameling van die genen.

Eén gen bepaalt een eigenschap, máár één allel ís één eigenschap, deze kunnen van elkaar verschillen...

Chromosomen

Dat DNA liggen, tijdens bepaalde fases in de celdeling, helemaal opgerold in één chromosoom.

Chromosomen liggen altijd in paren.

Oprollen

Het DNA wordt opgerold over bepaalde eiwitten die "Histonen" worden genoemd. Eerst in een Chromatine en dan in een chromosoom.

Het genoom

Het genoom is ál het erfelijke materiaal van een organisme bij elkaar.

Mensen hebben 46 chromosomen die in paren liggen, dus 23 paar. 

Waar is het DNA?

Bij Eukaryoten cellen ligt het genoom in de celkern!

Maar niet alleen de celkern heeft DNA. De Mitochondriën en Bladgroenkorrels hebben ook DNA!

Waar is het DNA?

Prokaryoten

Bij prokaryoten cellen ligt het DNA dus gewoon los in de 

Dus...

Eén allel = één eigenschap (van mama óf papa) Deze liggen altijd tegen elkaar aan.

Twee allelen = één Gen (Die bepaalt een eigenschap)

Meerdere genen = DNA 

Opgerold DNA = één chromosoom (één streng)

Twee chromosomen = een chromosomen paar (liggen altijd tegen elkaar aan)

Autosomen en geslachtschromosomen

één paar chromosomen bepaalt welk geslacht jij krijgt bij de geboorte.

Dit noemen wij geslachtschromosomen

de andere noemen wij 

autosomen.

Wat valt je op aan het "Y" chromosoom in vergelijking met de "X" chromosomen?

Het genoom van andere organismen

Andere organismen hebben ánder DNA, dat kan er heel anders uitzien dan dat van mensen!

Genotype én fenotype

Het fenotype van een organisme is hoe het organisme eruit ziet.

Genotype en Fenotype

Het fenotype is hoe een organisme eruit ziet. Dus "het uiterlijk"

Dit heeft te maken met welke eigenschappen je in het genoom hebt liggen.

Die eigenschappen noemen wij het genotype.

Het genotype van Nicki Minaj geeft haar zwart haar.

Zij heeft dus de genen voor zwart haar!

Genotype én fenotype

Het fenotype van een organisme is hoe het organisme eruit ziet.

Genotype en Fenotype

Haar fenotype kan veranderen,

Haar genotype zal altijd hetzelfde blijven

Genotype en Fenotype

Het genotype krijg je van je ouders mee, dat zijn jouw genen. Deze bepalen tot zekere hoogte jouw fenotype máár

Het fenotype is afhankelijk van het genotype en de omgeving! oftewel het milieu.

Genotype

Genotype

Het genotype komt tot stand bij de voortplanting.

De mannelijke cel geeft 23 chromosomen mee en de vrouwelijke cel geeft ook 23 chromosomen mee

Het genoom splitst zich in twee helften tijdens de mitose. 

Dit is het maken van nieuwe dochtercellen.

Meiose, oftwel reductiedeling, zorgt voor cellen die maar de helft van het genoom heeft.

DNA en stikstofbases

De stikstofbasen vormen vaste paren
Adenine zit altijd aan Thymine (A-T) en Cytosine zit altijd aan Guanine (C-G)

Volgende keer:

•  Opbouw DNA
• Meer over stikstofbasen 
• Eiwitsynthese

Keer  daarop:

• Kruizingen
• Mendel

Opbouw DNA

https://biologiepagina.nl/Havo5/DNA/inleiding.htm

Ga kijken wat is lastig? Wat wil je nog meer weten?