Paragraaf 4.3 - Nieuwe steden gaan handel drijven

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Nieuwe steden gaan handel drijven!

paragraaf 4.3:

Vanaf het jaar 1000

• Kloosters en heren lieten bossen kappen
• Moerassen en veengebieden werden drooggelegd
• Gebruik halsjuk en trekdieren

Zorgt voor stijging landbouwgrond-> meer voedsel-> meer bevolking -> niet iedereen hoeft meer boer te zijn -> andere beroepen ontstaan.

Halsjuk met trekdier en een ijzeren ploeg!

Boeren kiezen andere beroepen en komen steeds vaker buiten het domein!

4.3

Voedseloverschotten werden verkocht op de markt

Waar ontstaan markten?

Kruispunten van wegen of rivieren

Bij versterkte burchten en kloosters

Markten worden steden en mensen trokken naar steden!

4.3: Nieuwe steden gaan handel drijven!

1. Wat zijn stadsrechten?

2. Hoe kon je aan stadsrechten komen?

3. Wat is een geldeconomie?

Jutta von Ravensberg

Stadspoort

Geldeconomie

Aan de slag!

Maken opgave 1 t/m 10 van paragraaf 4.3.

Dit vind je op pagina 52 en 53 van het werkboek.

Waar kan je het teruglezen? pagina 73,74 en 75.

Lesdoelen

Waarom ontstond de Hanze en wat is dit?

Wat zijn de positieve en negatieve gevolgen van de Hanze?

4.3

Handelen was nooit zonder risico, dus samenwerken!

Ontstaan Hanze: Vereniging van samenwerkende Noordwest Europese handelssteden, die in de 14e en 15e eeuw het machtigst was*

Voordelen Hanze

• De koggeschepen voeren in groepen om zich te beschermen tegen piraten

• Hanzeschepen hoefden minder tol te betalen
• Afspraken met leveranciers = geen concurrentie (alleen Hanze handelen). Prijs hoog = veel winst!

5.3

Toenemende handel had ook negatieve gevolgen

Verspreiding van de pest, 1/3 van de bevolking van Europa stierf.

Een dodelijke ziekte...

• De pestbacterie bestond al eeuwen in meren in China.
• De bacterie leeft in het bloed van de zwarte rat.
• Vlooien leven van het bloed van de rat en worden besmet met de pest.
• De pest zorgt ervoor dat vlooien niets binnenkrijgen, waardoor ze honger houden en op zoek naar nieuw voedsel gaan: het bloed van mensen.
• Een besmette vlo brengt zo de pest over op mensen.

De pestbacterie, Yersinia pestis, 2000x vergroot.

Pestdokter

• Werd je ziek dan kon een pestdokter je bezoeken
• Snavel met kruiden (tegen geur van de dood)
• Aderlaten

De Pest en Jodenhaat

Waar ontstaan markten?

Wat is een geldeconomie in de Middeleeuwen?

1. Producten worden geruild tegen andere producten.
2. Producten kunnen alleen met cheques betaald worden.
3. Producten worden betaald met muntstukken van goud.
4. In tijden van oorlog mag er niet gehandeld worden.

Hoe ontstaan andere beroepen dan boer in de Middeleeuwen?

Noem de drie voordelen om je bij een Hanzestad aan te sluiten.

Aan de slag!

paragraaf 4.3 helemaal afmaken.