Les 1: werkwoordspelling drie werkwoordsvormen V1 22'

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

WERKWOORDSPELLING

LES 1: drie werkwoordsvormen herkennen

Nederlands

 

 VWO 1 P1 2022-2023

Programma vandaag

• 10 minuten stillezen in Wonder
  
• Werkwoordsvormen herkennen: PV, VD, INF
  
• Aan de slag!
• Werkwoordspelling: oefenen met PV TT en PV VT.
  
• Einde les: E-toets Sprookje en spelling bespreken.
  

Deze les ga je...

...leren om de persoonsvorm, het infinitief en het voltooid deelwoord te herkennen.

...oefenen met de regels voor de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd en de verleden tijd.

Hoe ziet de eindtoets eruit?

De toets telt 3x mee (zie SomToday). Eerst deze toets en week daarna de boekentoets.
- Ook: D-toets maken + D-toets bespreken.

Bestaat uit de onderdelen:
1. Onderwerp + persoonsvorm TT
2. Onderwerp + persoonsvorm VT
3. Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord - VD BN
4. Voltooide en onvoltooide deelwoorden - VD en OD
5. Combinatieoefening (alle tijden, alle vormen ww)

Weet je het nog?

3 werkwoordsvormen

• 1. Persoonsvorm (tt of vt)
• 2. Infinitief (hele werkwoord)
• 3. Voltooid deelwoord

Theorie

1. De persoonsvorm

Persoonsvorm (pv) - het enige werkwoord dat van tijd en getal kan veranderen. Als er maar één werkwoord in de zin zit, is dat altijd de persoonsvorm.

Heb jij je huiswerk af?

Heb jij je huiswerk gemaakt?

Ik geef hem een cadeau.

Ik heb hem een cadeau gegeven.

1. De persoonsvorm in de tegenwoordige tijd

ik-vorm (+ t)

infinitief (wij-vorm)

"lopen" als trucje invullen.

Ik loop - hij loopt

Ik word - hij wordt

Ik beantwoord - hij beantwoordt

1. Persoonsvorm in de tegenwoordige tijd

Let op!

Als het onderwerp jij of je achter de persoonsvorm staat, schrijf je geen -t. Je schrijft alleen de ik-vorm.
Bijvoorbeeld:
Jij wordt (ik-vorm + t) weleens gezien in die winkel.

Word (let op geen t) jij weleens gezien in die winkel?

MAAR WEL:

Wordt je broer vandaag opgepakt?

• Je broer = een 'hij' een derde persoon ev en geen 'jij'!

1. De persoonsvorm in de verleden tijd

ik-vorm + te(n)

ik-vorm + de(n)

Gisteren rustte ik uit van een voetbaltraining. (ik-vorm + te)

Gisteren beantwoordde ik mijn mail. (ik-vorm + de)

Hoe kun je een voltooid
deelwoord herkennen?

2. Het voltooid deelwoord

Een voltooid deelwoord staat altijd samen in de zin met een vorm van hebben, zijn of worden (de persoonsvorm).

Het gebeurt vandaag.   (gebeurt = persoonsvorm)

Het is vandaag gebeurd. (gebeurd = voltooid deelwoord)

Ik beantwoord de mail.    (beantwoord = persoonsvorm)

Ik heb de mail beantwoord.   (beantwoord = voltooid deelwoord)

Ik vertel een verhaal.   (vertel = persoonsvorm)

Ik heb een verhaal verteld.    (verteld = voltooid deelwoord)

Hoe kun je erachter komen
hoe je een voltooid deelwoord (van een zwak werkwoord) moet schrijven?

2. Het voltooid deelwoord

Hoe weet je of het voltooid deelwoord op een -d of een -t eindigt?

1. Maak het woord langer in de verleden tijd
2. Gebruikt 'T eX KoFSCHiP of 'T SeXY FoKSCHaaP
   

De plannen zijn gewijzig...   1. Gisteren wijzigde ik de plannen   2. stam = wijziG  ---> gewijzigD       

Zijn nummer is geblok...       1. Gisteren blokte ik zijn nummer     2. stam - blokK    ----> geblokT

2. (Herhaling)

Voltooid deelwoord (vdw) - Komt nooit alleen, staat altijd samen in de zin met een vorm van hebben, zijn of worden (de persoonsvorm).

Hoe weet je of het voltooid deelwoord op een -d of een -t eindigt?

•     Maak het woord langer in de vertelden tijd
•     Gebruikt 'T eX KoFSCHiP

3. Infinitief

Infinitief (inf) - hele werkwoord. Komt nooit alleen, er staat altijd een persoonsvorm bij.

Verandert niet mee in tijd!

Wij lopen naar school.              lopen = pv

Wij gaan naar school lopen.  lopen = inf, gaan = pv

Aan de slag!

• Ga naar LessonUp en log in bij Les 1 Werkwoordspelling de drie werkwoordsvormen.
  
• Maak slides 17 t/m 34.
  

Tom (ontleden) vandaag die vijf moeilijke zinnen.

1. persoonsvorm
2. voltooid deelwoord
3. infinitief

Tom (ontleden) vandaag die vijf moeilijke zinnen.

Er (kleven, vt) nogal wat nadelen aan Huibs plan.

1. persoonsvorm
2. voltooid deelwoord
3. infinitief

Er (kleven, vt) nogal wat nadelen aan Huibs plan.

Is je broer al naar zijn studentenkamer in Amsterdam (verhuizen)?

1. persoonsvorm
2. voltooid deelwoord
3. infinitief

Is je broer al naar zijn studentenkamer in Amsterdam (verhuizen)?

De leerlingen mochten aan het einde van de les hun spullen (inpakken).

1. persoonsvorm
2. voltooid deelwoord
3. infinitief

De leerlingen mochten aan het einde van de les hun spullen (inpakken).

De pizza was helemaal (verbranden).

1. persoonsvorm
2. voltooid deelwoord
3. infinitief

De pizza was helemaal (verbranden).

(worden) jij ook zo moe van werkwoordspelling?

1. persoonsvorm
2. voltooid deelwoord
3. infinitief

(worden) jij ook zo moe van werkwoordspelling?

De bank (worden) eindelijk vervangen door een hippe hoekbank.

1. persoonsvorm
2. voltooid deelwoord
3. infinitief

De bank (worden) eindelijk vervangen door een hippe hoekbank.

De slagers (braden) gisteren het vlees tijdens de buurtbarbecue.

1. persoonsvorm
2. voltooid deelwoord
3. infinitief

De slagers (braden) gisteren het vlees tijdens de buurtbarbecue.

Het hele weekend heb ik naar de muziek van Billie Eilish (luisteren).

1. persoonsvorm
2. voltooid deelwoord
3. infinitief

Het hele weekend heb ik naar de muziek van Billie Eilish (luisteren).

Tot slot:

Toets Sprookje & spelling bespreken -

Einde van deze les