V&U H3 deel 2

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welkom!

Ben je klaar voor de les?

Kapitaal & Ondernemerschap

Lesdoelen

• Productiefactor Kapitaal
• Productiefactor Ondernemerschap
• Mechanisering & automatisering
• Product- en procesinnovatie

Productiefactoren

Kapitaal

Arbeid

Natuur

Ondernemerschap

Model T Ford (1917)

Intro

Model T Ford Assembly line

• Wat zie je terug van de productiefactor Kapitaal?
• Wat zie je terug van de productiefactor Ondernemerschap?
• Wat is het effect op de arbeidsproductiviteit?
• Wat is het effect op de loonkosten per auto?

en.wikipedia.org

Intro

• Wat zie je terug van de productiefactor Kapitaal?

Gereedschap, kabels, lopende band

• Wat zie je terug van de productiefactor Ondernemerschap?

Drijvende kracht achter bedrijf (Ford), organisatie

• Wat is het effect op de arbeidsproductiviteit?

Arbeidsproductiviteit stijgt =>productie per tijdseenheid (per werknemer) wordt hoger

• Wat is het effect op de loonkosten per auto?

Die dalen en als gevolg kan ook de verkoopprijs fors dalen

Productiefactor Kapitaal

Productiefactor kapitaal

• Totaal kapitaalgoederen in de maatschappij

Kapitaalgoederen

• Goederen die gebruikt worden om andere goederen te produceren

Geldkapitaal

• Vermogen dat dat kan worden gebruikt om te investeren in kapitaalgoederen

Productiefactor Ondernemerschap

• Risico
• Initiatief
• Organisatie => arbeidsverdeling, specialisatie en efficiëntie                                                                                                      

Mechanisering & Automatisering

Mechanisering

Machines nemen fysiek werk over = 'Vervanging spierkracht'

=> wasmachine, oogstmachine, tillift, robot

                      

Automatisering

Computers vervangen arbeid = 'Vervanging denken, regelen, organiseren'

=> Centrale Verwarming, online bankieren, moderne fabriek, ChatGPT

Innovatie

Van Model A naar Model T

=> Productinnovatie

Van handgemaakt naar lopende band

=> Procesinnovatie

Lesdoelen

• Productiefactor Kapitaal
• Productiefactor Ondernemerschap
• Mechanisering & Automatisering
• Product- en procesinnovatie

Aan de slag!

• Maken 3.1 t/m 3.6
  
• Maken 3.7 t/m 3.11

Lesdoelen

• Productiefactor Natuur

Intro

Zondag met Lubach

'Gronings gas'

• Wat heeft Nederland gehad aan het aardgas?
• Bedenk voor jezelf nog een gunstige Nederlandse productiefactor Natuur

Intro

Zondag met Lubach

'Gronings gas'

• Wat heeft Nederland gehad aan het aardgas?
• Wat is nog meer een positief Nederlandse eigenschap voor de productiefactor natuur?

Productiefactor Natuur

Grondstoffen
Gas, Olie, Steenkool, Metaalerts, Zand & Hout

Andere aspecten
Klimaat, ligging, land, grondkwaliteit

Problemen Natuur

Eindigheid (=niet duurzaam) & milieuvervuiling

=> duurzame alternatieven

=> Overheidsbeleid => wetten & subsidies

Lesdoelen

• Productiefactor Natuur

Aan de slag!

• Maken 3.1 t/m 3.6
  
• Maken 3.7 t/m 3.12

Welkom!

Ben je klaar voor de les?

Lesdoelen

• Lorentzcurve
• Voor- & nadelen inkomensverschillen 

Lorentzcurve

• Grafische weergave personele inkomensverdeling in een land
• Doel => inkomensverdeling inzichtelijk maken
• Lorentzcurve  gaat niet over vermogen! 

Stappenplan Lorentzcurve

• Zet op een rij van laag naar hoog
• Verdeel in groepjes (van 2) en tel de lonen op per groep (euro's)
• Zet de groepjes en lonen om in procenten
• Tel de procenten van onder naar boven bij elkaar op (cumulatief)

Tekenen Lorentzcurve

• Cumulatief inkomen (procenten) y-as
• Cumulatief personen (procenten) x-as
• Coördinaten intekenen

0

Voordelen Inkomensverschil

• Extra inspanning wordt beloond => opleiding, hard werken
• Succesvolle bedrijven => werkgelegenheid

Nadelen Inkomensverschillen

• Rijke mensen geven minder uit (tijdvoorkeur, Reaganomics)
  
• Opleiding onbereikbaar
• Schulden/geldproblemen => gezondheid
• Maatschappelijk vertrouwen 

Lesdoelen

• Lorentzcurve
• Voor- & nadelen inkomensverschillen 

Aan de slag!

• Maken 3.1 t/m 3.6
  
• Maken 3.7 t/m 3.12
• Maken 3.13 t/m 3.19