Forensische psychiatrie

• psychiatrie
• MBO
• Studiejaar 1

Forensische psychiatrie 

Wat houdt forensische psychiatrie in?

Wat is forensische psychiatrie 

Verdacht van een strafbaar feit (of veroordeeld)

én 
sterke aanwijzingen van een psychiatrische stoornis

Forensische psychiatrie valt onder de GGZ

Oorzaak forensische psychiatrie

• Vaak heeft het verband met een verslaving (drugs en alcohol), persoonlijkheidsproblematiek of psychotische klachten, depressie, angst   
• Delicten zijn verschillend in vorm en ernst

Soorten Forensische Klinieken

Het verschil zit in het beveiligingsniveau, de ernst van de stoornis van de patiënt of het gepleegde strafbare feit, en de behandelduur. 

• Forensische Psychiatrische Afdeling (FPA) en Forensische Psychiatrische Kliniek (FPK) verblijven patiënten gemiddeld drie maanden tot twee jaar. 
•  Forensisch Psychiatrisch Centrum (FPC, tbs-kliniek) is de gemiddelde behandelduur negen jaar. 

• Er zijn ook klinieken specifiek gericht op verslaving.

Forensische zorg

• Klinisch (niet in het ziekenhuis)
• Ambulant
• Beschermd wonen 
• Forensische zorg wordt altijd door een rechter opgelegd en bepaald 

www.2doc.nl

Forensisch psychiatrisch centrum

• Een instelling met een dubbele doelstelling (beveiliging en behandeling)
  
• TBS (terbeschikkingstelling) met dwangverpleging 
• tbs'er krijgt behandeling gericht op terugkeer in de maatschappij

TBS

• De 11 tbs-klinieken in Nederland 
• Gemiddeld 1.536 tbs-patiënten die een ernstig delict hebben gepleegd.
  
• Binnen vijf jaar na een tbs-maatregel pleegt iets minder dan 30% van de ex-tbs-patiënten opnieuw een ernstig delict. Ruim 70% recidiveert niet.

TBS wanneer?

De maatregel tbs kan worden gevorderd bij een verdachte bij wie tijdens het begaan van een strafbaar feit sprake was van een gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke stoornis van de geestvermogens. 

Voorts moet er sprake zijn van een ernstig misdrijf (gevangenisstraf van vier jaar of meer of enkele specifiek benoemde delicten) en een gevaar voor de veiligheid van anderen dan wel de algemene veiligheid van personen of goederen 

2 vormen van TBS

De tbs is primair een beveiligingsmaatregel en kent twee vormen;

1.  TBS met bevel tot verpleging van overheidswege 
2. TBS met voorwaarden.

TBS met voorwaarden

Geen dwangverpleging, maar een maatregel met voorwaarden;

• verblijf in een forensisch psychiatrisch ziekenhuis
  
• een psychiatrische of verslavingsbehandeling
  
• verplicht medicijnen nemen
  
• bereid en in staat zijn om zich aan de voorwaarden te houden.

Reclassering ziet erop toe dat de veroordeelde zich aan de voorwaarden houdt

Als het gevaar van herhaling niet zo ernstig is en geen dwangverpleging nodig is, kan de rechter tbs met voorwaarden opleggen.

De tbs’er gaat dan niet gedwongen naar een tbs-kliniek. Hij moet zich wel houden aan een aantal strenge voorwaarden, bijvoorbeeld:

verblijf in een forensisch psychiatrisch ziekenhuis

een psychiatrische of verslavingsbehandeling

verplicht medicijnen nemen

bereid en in staat zijn om zich aan de voorwaarden te houden.

De reclassering houdt in de gaten of de tbs’er zich aan de voorwaarden houdt.

TBS met dwangverpleging

De verdachte leed tijdens het misdrijf aan een gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke stoornis, en als het gevaar op herhaling ernstig is.

• Een gesloten tbs-kliniek 
• Een (niet verplichte) behandeling die gericht is op terugkeer in de maatschappij.
  

Max. 4 jaar, evt. verlengen en naar longstay afdeling

Verlof

Het ministerie van Justitie en Veiligheid bepaalt of een tbs’er op verlof mag. Het ministerie laat zich adviseren door een onafhankelijke commissie van deskundigen.

De rechter beslist na 2 jaar of de tbs verlengd moet worden. Hij laat zich daarbij adviseren doorgedragsdeskundigen van de kliniek. De rechter kan de tbs telkens met 1 of 2 jaar verlengen.

De rechter laat zich bij de beslissing over verlenging adviseren door de tbs-kliniek en/of de reclassering, en soms ook door onafhankelijke deskundigen. Na 4 jaar moeten 2 onafhankelijke deskundigen advies uitbrengen over een eventuele verlenging.

Tbs met dwangverpleging mag maximaal 4 jaar duren, tenzij bij het misdrijf de lichamelijke integriteit van slachtoffers is aangetast. Daarvan is sprake bij geweldsmisdrijven, zedenzaken (waaronder ook ontucht) en brandstichting met gevaar voor personen. In die gevallen kan de maatregel onbeperkt worden verlengd.

Longstay

Vindt de rechter dat een tbs-patiënt ondanks de behandeling een gevaar blijft voor de samenleving? Dan gaat hij naar een verblijfsafdeling voor lange duur: de longstay-afdeling van een tbs-kliniek.

In hoger beroep

Tbs’ers kunnen in hoger beroep gaan tegen elke verlenging.

Forensisch observatiecentrum

• Een instelling waar de zorgvrager onderzocht en geobserveerd wordt om vast te stellen of er sprake is van ontoerekeningsvatbaarheid

Maak de opdracht

Bespreek in een groepje de volgende stelling: Na afloop van een TBS moet een client altijd begeleiding en/of behandeling blijven houden.

1. Schrijf de voors -en tegens op en benoem argumenten.

2. In het filmpje wordt gesproken over CRA. Bespreek met elkaar wat dit is en hoe dit aansluit bij herstelondersteunende zorg (max. 400 woorden)

Lever de uitwerking in 

NIFP

•  Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie (NIFP)
  
• Psycholoog en psychiater voeren onderzoek uit en beschrijven bevindingen in een Pro Justitia rapportage 

Ontoerekeningsvatbaarheid

• Niet verantwoordelijk gehouden worden voor het delict dat hij heeft begaan i.v.m. gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke stoornis van geestvermogens 
• Juridische uitspraak die door de rechter wordt vastgesteld na uitgebreid forensisch-psychiatrisch onderzoek 

Delictscenario 

•  Geeft de forensische zorgvrager inzicht in zijn gedrag en 'schijnbaar onbelangrijke beslissingen' die hij neemt voorafgaand aan het plegen van een delict 
• Het delictscenario schrijft de zorgvrager zelf
• Bewustwording gedachten, gevoelens en lichamelijke signalen
• Door bewustwording kun je leren boosheid beter op te vangen door bijvoorbeeld op zo'n moment aan iets prettigs te denken 

ForFact

• Forensische Flexible Assertive Community Treatment (ForFact) 
• Is ontwikkeld om forensische zorgvragers ambulant bijna net zulke intensieve zorg te geven als in de kliniek
  
• Doel: zorgvragers niet terug laten vallen in oude gewoonten

Recidive 

• Kans op herhaling
• In geval van een groot recidivegevaar en een behandeling in een reguliere tbs-kliniek die niet aanslaat, is een longstay-afdeling een veilige, humane en
  financieel interessante oplossing

Longstay-afdeling

• Sommige zorgvragers kunnen niet veilig terugkeren in de maatschappij
• Geen behandeling, maar wel medische en psychische begeleiding, met nodig geachte beveiliging
• Minister van Veiligheid en Justitie plaatst zorgvrager
• Voorwaarde: behandeling slaat niet aan, tbs'er groot gevaar voor samenleving

Welke competenties moet je als zorgverlener in de forensische zorg beschikken?

• Communicatieve vaardigheden
• Sociale vaardigheden
• Samenwerken (multidisciplinair) 
• Stressbestendig zijn
• Werkstijl gericht op veiligheid
• Autoriteit
• Empathische houding naar zorgvragers ondanks de ernst van hun delicten

Extra:

Kijk na de les de volgende video