8.4 Democratische rechtsstaat en democratisering

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4,5

Eigen verantwoordelijkheid

Individuele vrijheid

Economische vrijheid

De fundamentele waarden van onze samenleving zijn vrijheid voor en gelijkwaardigheid van ieder mens, ongeacht opvattingen, geloof, seksuele geaardheid, gerichtheid of herkomst.

Wij willen dat de overheid deze kracht, vindingrijkheid en creativiteit van mensen ondersteunt en ruimte geeft. De sleutel voor verandering ligt bij mensen zelf en wij willen dat de overheid daarbij aansluit.

Van een bloeiende economie profiteren we allemaal: het zorgt voor banen en we worden rijker. Wij willen zo min mogelijk regels, want die staan ondernemers alleen maar in de weg. Wij willen lage belastingen. Voor mensen, maar ook voor bedrijven.

Lesdoelen

 Je kunt het begrip democratisering uitleggen

Je kunt uitleggen wat wordt bedoeld met een democratische rechtsstaat en kenmerken hiervan noemen.

.

Wat hebben deze begrippen met elkaar en de rechtsstaat te maken?

Revolutie

Representativiteit

Macht

Gezag

Liberalisme

Democratische rechtsstaat

- "one man, one vote" (gelijkwaardigheid)

- Burgers hebben rechten tov de overheid

- Mensen moeten gelijk behandeld worden door de overheid

Zes kenmerken Rechtsstaat

1. Gelijkheidsbeginsel
   
2. Legaliteitsbeginsel
   
3. Onschuldpresumtie
4. Wetten worden democratisch goedgekeurd
   
5. Grondrechten
   
6. Trias Politica
   

Zes voorwaardelijke kenmerken democratie

1. Vrijheid van meningsuiting
   
2. Vrijheid van vereniging
   
3. incl. burgerschap (gelijkheid volwassen burgers)
   
4. regelmatige en vrije verkiezingen
   
5. Gekozen vertegenwoordigers controleren regering
6. toegang tot onafhankelijke informatiebronnen voor burgers

democratisering

Klassieke grondrechten
Gelijkheid, vrijheid van godsdienst, vrijheid van meningsuiting, privacy, recht op een eerlijk proces
Sociale grondrechten
Recht op onderwijs, huisvesting, sociale zekerheid
Politieke rechten
Kiesrecht, vrije verkiezingen, het recht om verkozen te worden. Persvrijheid

Het proces van verandering van machts- en gezagsverhoudingen door een grotere inspraak en medezeggenschap van degene met minder macht

Democratische
rechtsstaat

Aan de slag

Je kunt de kenmerken van een rechtsstaat en van een democratie noemen, uitleggen en herkennen.

Je kunt het proces van de vorming van de rechtsstaat toelichten en uitleggen hoe dit een voorbeeld is van maatschappelijke rationaliteit en democratisering.