Voorbereiding examen Werkplan/Grafiek/Rekenen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Voorbereiding examen M4 

Onderwerpen: 

• Werkplan
• Grafiek
  
• Rekenen
  

Hoe maak je een werkplan .....

Bij vragen hierover in het biologie examen

Stappenplan werkplan

Je hoeft geen uitgebreid practicum te beschrijven  bij het maken van een werkplan in het eindexamen.

Als je de volle punten wilt pakken, 

moet je wel de volgende stappen hebben:

Oefenen werkplan maken

Lees eerst de examenopgave op de volgende slide.

Daarna volg je het stappenplan.

Schrijf stap voor stap de onderdelen op. Controleer wat je hebt opgeschreven door op het oogje te drukken

antwoord

De bacteriën die in de darmen van de ratten leven, en die het gif afbreken, worden ook gedood.

Nu kunnen de bacteriën het gif niet meer afbreken.

Dus worden de ratten ziek

Stap 1

1.  Maak 2 groepen.

Deze groepen moeten precies hetzelfde zijn.

De groepen mogen niet te klein zijn.

(mensen 10 of meer, dieren 100 of meer, planten een heel veld)

Neem twee groepen bosratten uit andere delen van Amerika (100 ratten). 

(Uitleg: groepen moeten hetzelfde zijn, en je neemt dieren uit andere delen van Amerika, omdat je wilt onderzoeken of bij die dieren de poeptransplantatie werkt) (Dus GEEN bosratten uit de Mojavewoestijn) 

Stap 2

1  Maak 2 groepen.

2 Bij 1 groep wel onderzoeken, bij de andere niet. 

(De groep die je niet onderzoekt is de controlegroep)

Geef 1 groep wel de voedselbrokjes met poep, geef de andere groep gewone brokjes

(uitleg: door de ene groep dit wel te geven en de andere niet, kan je onderzoeken of ze na het eten van de speciale poepbrokjes ook tegen de giftige plant kunnen)

Stap 3

1.  Maak 2 groepen.

2. Bij 1 groep wel onderzoeken, bij de andere niet.

3. Vergelijk de twee groepen

Geef na een week allebei de groepen de creootstruik te eten.

(uitleg: je kunt nu het verschil zien en weten of het werkt of niet)

Vergelijk de twee groepen.

Controleer nu je antwoord

Oefenen werkplan

Een onderzoeker vermoedt dat veel anthocyaan in de voeding kan helpen

om een verhoogde bloeddruk te verlagen. Hij wil dit onderzoeken door

patiënten met een verhoogde bloeddruk dagelijks sap van paarse tomaten

te laten drinken.

Schrijf een werkplan op voor dit onderzoek. 

Een onderzoeker vermoedt dat veel anthocyaan in de voeding kan helpen
om een verhoogde bloeddruk te verlagen. Hij wil dit onderzoeken door patiënten met een verhoogde bloeddruk dagelijks sap van paarse tomaten te laten drinken.
 Schrijf een werkplan op voor dit onderzoek.

Antwoord

(stap 1) Neem 2 groepen van 25 patiënten met hoge bloeddruk

(stap 2) Geef de ene groep wel sap van paarse tomaten, en de andere groep krijgt gewoon tomatensap.

(stap 3) Vergelijk de twee groepen om te kijken wat er met de bloeddruk gebeurt.

Opmerking: je moet de tweede groep wel gewoon tomatensap geven, want anders kan je het verschil niet zien tussen gewoon tomatensap en paars tomatensap... en dat is wat je wilt onderzoeken!

Antwoordmodel examenvraag

Oefenen werkplan (2)

Informatie:

Spechten kloppen met hun snavel op stammen en takken van bomen. Dit wordt roffelen genoemd. Een specht roffelt om het gebied af te bakenen waarin de vogel voedsel zoekt. Ook roffelt een mannetje om een vrouwtje te lokken. 

Siep vraagt aan zijn biologiedocent of spechten het roffelen leren van volwassen soortgenoten. Zijn docent geeft hem de opdracht om een werkplan te maken voor een onderzoek waarmee dit nagegaan zou kunnen worden. Siep bedenkt dat voor zo’n onderzoek een geluidsopname nodig is van het roffelen van een volwassen specht. Ook zijn er tien jonge soortgenoten nodig die net uit het ei gekomen zijn en nog nooit spechten hebben horen roffelen. Deze jonge spechten moeten tijdens het onderzoek op kunnen groeien zonder andere spechten in hun omgeving.

 Schrijf een werkplan op voor zo’n onderzoek. 

Onderzoek naar het roffelen van de specht
 Schrijf een werkplan op voor zo’n onderzoek.

Antwoord

Maak 2 groepen spechten (bijvoorbeeld van 10 dieren)

Laat de ene groep gewoon opgroeien met het roffelend geluid van volwassen spechten.

Laat de andere groep opgroeien zonder het roffelend geluid van volwassen spechten.

Controleer als ze volgroeid en volwassen zijn of er verschil is in de geluiden die ze maken

Antwoordmodel spechten werkplan

Hoe maak je een werkplan .....

Bij vragen hierover in het biologie examen

Stappenplan werkplan

Je hoeft geen uitgebreid practicum te beschrijven  bij het maken van een werkplan in het eindexamen.

Als je de volle punten wilt pakken, 

moet je wel de volgende stappen hebben:

Werkplan maken/ onderzoek doen

In een laboratorium wordt bij muizen onderzoek gedaan naar de werking van FGF21. De wetenschappers willen weten of muizen gewicht verliezen als FGF21 twee weken lang aan hun voedsel wordt toegevoegd.
Maak een werkplan van zo'n onderzoek.

Grafiek maken 

Hoe krijg je de volle punten voor een grafiek

Examen vragen:

Vooraf:

Gebruik ALTIJD een potlood en een liniaal

Stappen grafiek maken

- Bepaal eerst welke grafiek er gemaakt moet worden 

(staat vaak in de opgave)

- Zorg dat de Grootheid en de Eenheid erbij gezet wordt

- Zorg voor een goede verdeling van de assen

- Meet precies de meetpunten af

- Bij staafdiagram: zorg voor een exact rechte bovenlijn van iedere staaf!

X-as en de Y-as

Zet op de horizontale as (X-as) de oorzaak (oftewel datgene wat je zelf gevarieerd hebt) en op de verticale as (de Y-as) het gevolg (oftewel datgene wat je gemeten hebt).

Voorbeeld 1: In een onderzoek meet je gedurende 24 uur elk uur de temperatuur van de kamer. Op de X-as komt dan de tijd (deze heb je vooraf bepaald), op de Y-as komt dan de temperatuur (deze moest je nog bepalen met je onderzoek).

X-as en Y-as

Voorbeeld 2: Je doet een onderzoek naar de invloed van verschillende zoutconcentraties in het milieu op de hartslagfrequentie van een watervlo.

Op de X-as komt dan de zoutconcentratie (je stopt namelijk de watervlo in vooraf bepaalde zoutconcentraties), op de Y-as komt de hartslagfrequentie (deze wil je namelijk onderzoeken en meten).

Vermeld bij beide assen duidelijk de grootheid en eenheid!

Grootheid en eenheid

Grootheid is WAT je meet

Eenheid is de maat WAARIN je het meet

Vb:  

De grootheid en eenheid kan je bijna altijd vinden in de tabel met gegevens! Neem dat exact over!

Grootheid: lengte

eenheid: meter

Grootheid: temperatuur

eenheid: graden Celsius

Grootheid: aantal

eenheid: ganzen

Voorbeeld examenvraag 

Voorbeeld examenvraag:

Op de uitwerkbijlage staat een stuk grafiekpapier.

 Maak op dit grafiekpapier een staafdiagram met de gegevens uit de tabel. 

We weten nu dat er een staafdiagram gemaakt moet worden.

Kijk naar de volgende dia.

dit wordt de titel van de grafiek

Dit is de grootheid en de eenheid.

Dus naast de grafiek schrijf je op:

Deel van alle oorzaken (grootheid) in % (=eenheid)

dit worden de staven van de staafdiagram.

Zorg ook dat je de namen bij de juiste staaf zet

Grootheid en eenheid juist = 1 punt

Grootheid en eenheid juist = 1 punt

Goede verdeling

Op de goede hoogte, exact rechte lijn

Voorbeeldexamenvraag 

Voorbeeld examenvraag:

Maak van de gegevens in 

de tabel een lijndiagram 

op de uitwerkbijlage.

We weten nu dat er een lijndiagram gemaakt moet worden.

Kijk naar de volgende slide

Hier wordt verteld, waar de grafiek over gaat. Dit is dan ook de titel!

Hier staat al de grootheid leeftijd in de eenheid jaar.

Als er tijd staat, zet je deze altijd op de x-as (de platte op de bodem)

Je ziet hier de grootheid gewicht van de prostaat

De eenheid is gram

Zet hier de grootheid gewicht van de prostaat

De eenheid is gram

Dus: gewicht prostaat in gram

Hier zet je de  grootheid leeftijd in de eenheid jaar.

Omdat er tijd staat, zet je deze  op de x-as 

Je schrijft dus op: leeftijd in jaar

Zet hier de grootheid gewicht van de prostaat

De eenheid is gram

Dus: gewicht prostaat in gram

Hier zet je de  grootheid leeftijd in de eenheid jaar.

Omdat er tijd staat, zet je deze  op de x-as 

Je schrijft dus op: leeftijd in jaar

Kijk goed naar de getallen: verdeel deze zo over de assen, dat er geen leegte bovenin komt.

Geef ieder vakje dezelfde waarde: 

dus schrijf bijvoorbeeld op 10, 20, 30 etc.

Zet hier de grootheid gewicht van de prostaat

De eenheid is gram

Dus: gewicht prostaat in gram

Hier zet je de  grootheid leeftijd in de eenheid jaar.

Omdat er tijd staat, zet je deze  op de x-as 

Je schrijft dus op: leeftijd in jaar

Als de verdeling bij de assen staan, zoek je de meetpunten op

Trek een vloeiende lijn tussen de meetpunten

Procenten berekenen

Procenten berekenen

oefenen

Oefenen met grafieken en diagrammen en onderzoek doen.

Zie eindexamensite.nl

Hier staat een oefenexamen klaar