Redox - extra informatie + oefenen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Je kunt

uitleggen wat een redoxreactie is (overdracht van electronen) en een redoxreactie herkennen:

• Deeltjes zijn van lading veranderd
• Er verdwijnt of verschijnt een element

Redoxreactie

Géén redox

Vond je deze vraag lastig?

JA --> Kijk de video op de volgende pagina

NEE --> Ga verder met de LessonUp

10.2 Leerdoelen

• Je leert wat de edelheid van metalen is.
• Je leert wat een oxidator en wat een reductor is.
• Je leert hoe je halfreacties vindt in Binas en hoe je ze kloppend kunt maken.

edelheid van metalen

 Het gemak waarmee metalen reageren met zuurstof en water heet edelheid. Je kunt metalen indelen op basis van het verschil in edelheid:

• Edel (goud), 
• half-edel (koper), 
• onedel (ijzer), 
• zeer onedel (natrium)

reductor en oxidator

metalen zijn reductoren, ze kunnen electronen afstaan. 

Pb kan bijvoorbeeld 2 elektronen afstaan en wordt dan Pb2+ 

Stoffen die elektronen kunnen opnemen noemen we oxidatoren, bijvoorbeel O kan 2 electronen opnemen en wordt dan O2-

* ezelsbruggetje: reduceren = verminderen, reductoren verminderen hun electronen. Oxidator neemt electronen op

sterk/zwak

Dat sommige metalen sneller reageren dan anderen komt omdat ze sterkere reductoren zijn, ze staan hun elektronen makkelijker af.

Sterke oxidatoren nemen dus sneller elektronen op.

Of een stof een sterke/zwakke reductor of oxidator is kun je zien in tabel 48

Zo zie je dat goud een zwakke reductor is, en natrium juist een sterke

halfreacties

Kopersulfaat bevat Cu²⁺ ionen (blauw)

Als je in de oplossing een stukje zink zet (Zn), dan vormt daarop een laagje vast Koper. Blijkbaar vindt de volgende reactie plaats:

Als we e^- toevoegen kunnen we hem kloppend maken:

Dit noemen we een half-reactie.

Halfreacties staan in Binas tabel 48.

halfreacties

Het plaatje zink lost tegelijkertijd op in het water. Blijkbaar vindt hier ook een reactie plaats:

De stof die elektronen afstaat
(e^- staat dan na de pijl) is de reductor.

De stof die ze opneemt, de oxidator.
(e^- staan dan voor de pijl)

Halfreacties??

Denk je dat je verder kunt?

JA --> Sla de video over en probeer de vragen
(je kunt alsnog de video kijken).

NEE --> Bekijk de video.

Een draadje koper hangt in een zilvernitraat-oplossing. Er vormt een laagje zilver op de draad. Geef de halfreactie van het zilver.

Het koper van de draad lost juist op in het water. Geef de halfreactie.

half-reacties kloppend maken

Soms krijg je een halfreactie die je zelf nog kloppend moet maken.

1. Maak eerst de vergelijking kloppend
2. Maak de lading kloppend door elektronen toe te voegen
   (e^- voor de pijl bij ox, e^- na de pijl bij red)

Neem de halfreactie over en maak kloppend:

uitwerking:

1. Eerst de vergelijking kloppend maken. 

2. Nu maak je de lading kloppend.  

    Je hebt 4+ voor de pijl, na de pijl is het neutraal. Dit betekent dat      je 4 e^- voor de pijl nodig hebt om de ⁺-lading op te heffen.

Handig

Op de volgende slide staan een aantal handigheden, 

zodat je weet wanneer je te maken hebt met een reductor of een oxidator.

Dit kan helpen bij het opstellen van halfreacties.

Je kunt nu:

• de edelheid van metalen verklaren met behulp van Binas tabel 48;
  
• een oxidator en een reductor herkennen in een reactievergelijking;
  
• een halfreactie opzoeken in Binas;
  
• een halfreactie kloppend maken.

10.3 Totaalreacties

Met tweehalfreacties (een van de reductor en een van de oxidator) kan een totaalreactie opgesteld worden.

halfreacties

Kopersulfaat bevat Cu²⁺ ionen (blauw)

Als je in de oplossing een stukje zink zet (Zn), dan vormt daarop een laagje vast Koper. Blijkbaar vindt de volgende reactie plaats:

Als we e^- toevoegen kunnen we hem kloppend maken:

Dit noemen we een half-reactie.

Halfreacties staan in Binas tabel 48.

halfreacties

Het plaatje zink lost tegelijkertijd op in het water. Blijkbaar vindt hier ook een reactie plaats:

De stof die elektronen afstaat
(e^- staat dan na de pijl) is de reductor.

De stof die ze opneemt, de oxidator.
(e^- staan dan voor de pijl)

10.3 Totaalreacties

In een redoxreactie reageren een reductor én een oxidator.

Als je de 2 halfreacties bij elkaar optelt krijg je de totaalreactie.

Let op! 

Alle elektronen moeten tegen elkaar worden weggestreept.

Alle toestandsaanduidingen staat erbij.

Aanwezige deeltjes:

Al (s)    ---> reductor

Ni²⁺    ---> oxidator

Cl^-

H₂O

10.3 Totaalreacties

Halfreacties:

              Ox:

              Red:

Elektronen gelijk maken:

Halfreacties bij elkaar optellen:

Elektronen wegstrepen:

Totaalreactie: 

3 Ni²⁺ + 2 Al (s) --> 3 Ni (s) + 2 Al³⁺

10.3 Totaalreacties

10.3 Totaalreacties

Voorbeeld 2
Je kunt een stukje ijzerdraad verkoperen in een kopersulfaat-oplossing, er ontstaat dan een laagje koper op het ijzer. 

aanwezig: Fe (s), Cu2+ en SO42-, H2O

Wat is de sterkste reductor en sterkste oxidator? BINAS 48

10.3 Totaalreacties

Reductor

Oxidator

Totaalreactie opstellen

check: elektronen links en rechts zijn gelijk

wegstrepen en optellen geeft:

 Fe (s) + Cu2+ (aq) --> Fe2+ (aq) + Cu (s)

Zwarte zilver-vlekken op je huid kun je verwijderen met chloorwater (Cl₂). 

Geef de halfreacties en leid daaruit de totaalreactie af.

Uitwerking:

sterkste reductor: Ag (s) (+0,80)

sterkste oxidator: Cl2 (aq) (+1,36)

Totaalreacties??

Wil je nog verder oefenen?

JA --> Bekijk de video op de volgende pagina.

NEE --> Ga door met de vervolgvraag en sla de video over.

10.3 Totaalreacties

Let op woorden als:

• Zure omgeving / aangezuurde oplossing:
   er zijn dan H⁺-ionen aanwezig
   
• Basische omgeving / basische oplossing:
   er zijn dan OH^--ionen zijn aanwezig
  
  

Je kiest dan in Binas de halfreactie waar H+ of OH- bij staat