Leesvaardigheid ON Blok 2 5v

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Leesvaardigheid Blok 2

Deze week

• Op Niveau, Blok 2, Lezen: startopdracht 1 en 2 en opdr. 3

Lesdoelen

1. Ik kan signaalwoorden herkennen;
2. Ik kan verbanden herkennen;
3. Ik kan functiewoorden herkennen;
4. Ik kan het verschil uitleggen tussen signaalwoorden, tekstverbanden en functiewoorden;
5. Ik kan het functiewoord van een alinea benoemen;
6. Ik kan een tekststructuren herkennen;
7. Ik kan de basisstructuur van een tekst herkennen.

Manieren om tekstdelen met elkaar te verbinden

Herhaling van woorden of woordgroepen

Signaalwoorden

Signaalzinnen

Overgangszinnen met een verwijzend woord

Eerder noemde ik al een reeks van bezwaren. 

Ik zal verderop in de tekst de consequenties ervan toelichten. 

Veel mensen zijn wel klaar met die lockdown. Daardoor zie je dat meer mensen zich minder goed aan de regels houden.

Voor veel ouders is het geven van thuisonderwijs een behoorlijke opgave, omdat ze dit moeten combineren met hun eigen baan.

Door het geven van thuisonderwijs zie je wel dat er meer begrip is ontstaan voor (...)

Er zijn ook behoorlijk veel mensen die zijn beïnvloed door informatie online die niet is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. Dit laatste zorgt dan voor veel onduidelijkheid en soms zelfs boosheid over het gebruik van mondkapjes.

1. Herhaling: in het begin van een nieuwe alinea herhaal je woorden of woordgroepen, of synoniemen uit de vorige alinea. Dat zijn overlappers.
2. Signaalwoorden: woorden of woordgroepen die alinea's verbinden. Ze geven niet alleen aan dat er een verband is, maar uit het signaalwoord kun je ook opmaken welk verband er is.
3. De signaalzinnen kunnen aankondigend (over wat er komen gaat) en terugblikkend (over wat er genoemd is) zijn. Een combinatie kan ook.
4. Overgangszinnen zijn samenvattende zinnen aan het begin of aan het eind van een alinea. Ze bevatten meestal een verwijzend woord, zoals dit, die, dat, zulke, dergelijke enz.

Door verbanden tussen zinnen en deelonderwerpen wordt een tekst begrijpelijk te lezen.

Verbanden worden vaak aangegeven door signaalwoorden.

Hij is even groot als ik.

Signaalwoord en tekstverband?

1. signaalwoord: (even...) als tekstverband: uitleggend
2. signaalwoord: (even...) als tekstverband: vergelijking
3. signaalwoord: (even...) als tekstverband: doel - middel
4. signaalwoord: (even...) als tekstverband: samenvattend

Ook wordt er geen beveiligde verbinding gebruikt tijdens het bestellen.

' Ook' is een

1. redengevend signaalwoord
2. opsommend signaalwoord
3. tegenstellend signaalwoord
4. oorzakelijk signaalwoord

signaalwoord + verband:

Grote schoonmaak
Opruimen is niet mijn sterkste kant. Rotzooi maken kan ik daarentegen wel goed.

1. Rotzooi - signaalwoord opsomming
2. Grote - signaalwoord toelichting
3. daarentegen - signaalwoord tegenstelling
4. Goed - signaalwoord voorbeeld

Welk signaalwoord is een signaalwoord voor voorbeeld?

1. toch
2. ten slotte
3. tegenover
4. denk aan

Welk signaalwoord is een signaalwoord voor tegenstelling?

1. zoals
2. ten slotte
3. tegenover
4. denk aan

Signaalwoord: waarmee

Tekstverband

1. vergelijking
2. doel-middel
3. reden
4. conclusie

Signaalwoord: daarnaast

Tekstverband:

1. tijdsvolgorde
2. opsomming
3. tegenstelling

Tekstdelen en functies

Hoofdstructuur van een tekst: zet de functies bij het juiste deel

Inleiding

Kern

Slot

Belangstelling wekken

Het onderwerp introduceren

Aankondigen hoe de tekst is opgebouwd

Aanleiding noemen

De lezer of luisteraar welwillend stemmen

Uitwerking van de deelonderwerpen

De belangrijkste informatie samenvatten

Een conclusie trekken

Een aanbeveling doen

Een afweging maken

Een oproep doen

Een uitsmijter noemen

Tekststructuren

Elke tekst moet zo zijn opgebouwd dat er een samenhangend geheel ontstaat. Dit kan door de tekst een bepaalde structuur te geven.

Welke tekststructuur hoort hierbij?

In een tekst over een nieuw plan van de overheid, noem je verschillende voor- en nadelen van dit plan.

1. vroeger-en-nu-structuur
2. vroeger-nu-toekomststructuur
3. bewering-argumentstructuur
4. voor-en-nadelenstructuur

Welke tekststructuur hoort hierbij?

In een tekst over het effect van de lockdown op jongeren leg je uit dat jij vindt dat jongeren het nu te zwaar hebben en je legt uit waarom dit volgens jou zo is.

1. vroeger-en-nu-structuur
2. verschijnsel-besprekingstructuur
3. bewering-argumentstructuur
4. voor-en-nadelenstructuur

Welke tekststructuur hoort hierbij?

In een tekst over het groeiend aantal depressies in de lockdown noem je de cijfers en noem je verschillende redenen die dit hebben kunnen veroorzaken.

1. vroeger-en-nu-structuur
2. verschijnsel-besprekingstructuur
3. bewering-argumentstructuur
4. verschijnsel-verklaringstructuur

Welke tekststructuur hoort hierbij?

In een tekst over het groeiend aantal kinderen met achterstanden in het onderwijs, noem je verschillende manieren waarop dit aangepakt kan worden.

1. probleem-oplossingstructuur
2. vroeger-nu-toekomststructuur
3. voor- en nadelenstructuur
4. verschijnsel-verklaringstructuur

Functiewoorden

Functiewoorden

Een alinea heeft een bepaalde 'taak', oftewel functie.

Aanbeveling

Aanleiding

Constatering

Probleemstelling

Uitwerking

Verklaring

Afweging

Anekdote

Definitie

Nuancering

Tegenwerping

Vraagstelling

Welk functiewoord past bij deze omschrijving?

De schrijver geeft goede raad in een tekstdeel en doet bijvoorbeeld een suggestie voor de oplossing van een probleem.

1. Constatering
2. Uitwerking
3. Aanbeveling
4. Aanleiding

Welk functiewoord past bij deze omschrijving?

De schrijver geeft extra, vaak meer gedetailleerde informatie over iets wat hij eerder heeft genoemd, over een stelling of over een verschijnsel.

1. Constatering
2. Uitwerking
3. Aanbeveling
4. Aanleiding

Welk functiewoord past bij deze omschrijving?

De schrijver geeft aan over welk probleem (een deel van) zijn tekst gaat. Hij benoemt en omschrijft dat probleem.

1. Uitwerking
2. Aanleiding
3. Constatering
4. Probleemstelling

Wat is het bijbehorende functiewoord?

1. Aanbeveling
2. Aanleiding
3. Constatering
4. Verklaring

Wat is het bijbehorende functiewoord?

1. Anekdote
2. Aanleiding
3. Constatering
4. Verklaring

Signaalwoorden en Functiewoorden

Signaalwoorden in een tekst zorgen voor structuur, samenhang en verbinding tussen alinea's.

Een functiewoord geeft de functie van een tekstdeel aan.