2. De Oost en de VOC

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

De Gouden Eeuw

Tijd van ontdekkers en hervormers (1500-1600)

Tijd van regenten en vorsten (1600-1700)

Planning

Week 2: H1 Amsterdam, stapelmarkt van de wereld

Week 3-4: H2 de Oost en de VOC

Week 4-5: H3 Suriname en de WIC

Week 5-7: H4 Geloof, tolerantie en onderzoeksopdracht.

Week 8-9: herhaling stof en proefwerk Gouden Eeuw.

Proefwerk Gouden Eeuw: dinsdag 27 februari!

Onderwerpen

1. De VOC opgericht? 
   
2. Handelsfactorijen
   
3. Jan Pieterzn. Coen in  Jacatra
   


4. Aandelen bij de VOC
   
5. Nederlanders gaan naar eigen routes naar Azië gaan zoeken
6. Nederlanders gaan via het noorden een route naar Azië zoeken
7. Cornelis Houtman weet een route te vinden? 
8. Spanje probeert voorkomen dat de Republiek kan handelen
   

De VOC

De Verenigde Oost Indische Compagnie

02:00

Waar vaart de VOC voornamelijk heen?

1. Naar het Oosten
2. Naar het Zuiden
3. Naar het Noorden
4. Naar het Westen

03:09

De VOC krijgt speciale handelsrechten. Waarom? lees de tekst onder het kopje, VOC en antwoord.

04:13

Langs welke route vaart de VOC naar Azië en hoe heet de tussenstop?

04:57

De VOC stichtten zowel handelsposten als kolonies. Wat is het verschil?

05:30

Handelsmonopolie

Alleenrecht om in een bepaald gebied handel te drijven.

• De VOC kreeg van de Staten-Generaal dit alleenrecht om op Azië te varen
  
• Kooplui buiten de VOC om en zelfs de schepelingen op de VOC-vloot zelf mochten geen eigen handeltje beginnen in bijvoorbeeld peper of nootmuskaat. 
  
• Elke scheepskist werd gecontroleerd. 
  
• De VOC mocht ook, net als zelfstandige staten, oorlog voeren en verdragen sluiten met Aziatische vorsten
  

05:44

Hoe zorgde Jan Pieterzoon Coen voor handelsmonopolie Op Banda?

05:23

Wie was Jan Pieteroon Coen?

Verwerking

Kies uit:

Wat: opdracht 3-7 of leerdoel 3 -9

Hoe: 10 min stilte - 5 min overleg en vragen.

Tijd: gebruik de tekst in je boek

Klaar: begin met de andere opdrachten.

In ieder geval 3 opdrachten en 3 leerdoelen vandaag!

De Gouden Eeuw

Tijd van ontdekkers en hervormers (1500-1600)

Tijd van regenten en vorsten (1600-1700)

Planning

Week 2: H1 Amsterdam, stapelmarkt van de wereld

Week 3-4: H2 de Oost en de VOC

Week 4-5: H3 Suriname en de WIC

Week 5-7: H4 Geloof, tolerantie en onderzoeksopdracht.

Week 8-9: herhaling stof en proefwerk Gouden Eeuw.

Proefwerk Gouden Eeuw: dinsdag 27 februari!

Onderwerpen

1. De VOC opgericht? 
   
2. Handelsfactorijen
   
3. Jan Pieterzn. Coen in  Jacatra
   


4. Aandelen bij de VOC
5. Nederlanders gaan via het noorden een route naar Azië zoeken
6. Spanje probeert voorkomen dat de Republiek kan handelen
   

Antwoorden

a Ze raakten vast in het ijs en werden overvallen door de poolwinter.

b De route om de zuid was de route van de Spanjaarden. Je liep het risico dat je door Spaanse schepen aangevallen werd.

Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) opgericht in  1602

• Scheepsbedrijven werken samen in handelscompagnieën: voorcompagnieën
• Oorzaken: Door te hoge onderlinge concurrentie van de compagnieën, prijsdalingen en faillissementen, richtte Oldenbarnevelt de VOC op=> inkomsten van de compagnieën nodig voor de oorlog tegen Spanje  
• Gevolgen: De VOC kreeg rechten: economisch=>het handelsmonopolie. Politiek=> verdragen sluiten met vorsten, oorlog voeren.

Eerste multinational met aandelen

• Om alles te financieren gaf de VOC aandelen uit. Eerste ter wereld.
• Je gaf als persoon geld aan de VOC en kreeg in ruil daarvoor een aandeel in het bedrijf en een deel van de winst: het dividend. 
• Je kon de aandelen ook kopen en verkopen op de Amsterdamse beurs
• Niet alleen rijke mensen, maar ook am-bachtslieden, bakkers of dienstboden koch-ten een aandeel.  VOC werd van 'iedereen'.
  

Antwoord

a Eigen antwoord leerling.

b Niet helemaal, want het aandeel dat hij in 1602 kocht kostte anderhalf keer het jaarloon dat hij in 1585 verdiende.

Oorlog en handel.

• VOC werd ook gebruikt in de oorlog met Spanje tijdens de Opstand=> pakten zeeroutes,  handelsfactorijen in Azië af van Spanje en Portugal.
• De Spanjaarden gaven de Duinkerkers kaperbrieven om schepen Republiek aan te vallen. Kaapvaart was zo legaal.
• Schepen waren handels- ,oorlogsschepen.
•  De VOC gebruikte ook geweld tegen Aziatische vorsten als ze niet wilden handelen, concurrenten, lokale bevolking.

Waarom helpt het in een oorlog om de handelsschepen van Spanje aan te vallen?

Jacatra en Batavia.

• VOC stichtte of veroverde op Spanje en Portugal overal in Azië handelsfactorijen, zo kon de VOC deelnemen aan de Aziatische handel.
• In 1619 vestigde Jan Pietersz. Coen in Batavia het centrale handelspunt en bestuur van de VOC in Azië. Hij was de Gouverneur-Generaal. Jacatra werd verwoest en bewoners verdreven.
• Uit Europa nam de VOC goud en zilver mee om mee te handelen.

Paragraaf 2

Opdracht 1 t/m 7 zijn dinsdag 31 januari af en worden gecontroleerd.