Interpunctie 1F

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

duitsland kiest vandaag een nieuwe leider

vandaag zijn er verkiezingen in duitsland ruim 60 miljoen duitsers kiezen wie de baas gaat worden van hun land 16 jaar lang was angela merkel aan de macht maar zij stopt ermee

de grootste partijen in duitsland zijn de SPD en de CDU/CSU bij die laatste partij hoort angela merkel de verkiezingen zijn erg spannend want de populairste kandidaten liggen heel dicht bij elkaar er kan dus nog van alles gebeuren

vanavond om 18.00 uur gaan de stemlokalen dicht vlak daarna komen de eerste voorspellingen van de uitslag

Bron: https://jeugdjournaal.nl/artikel/2399310-duitsland-kiest-vandaag-een-nieuwe-leider.html

duitsland kiest vandaag een nieuwe leider

vandaag zijn er verkiezingen in duitsland ruim 60 miljoen duitsers kiezen wie de baas gaat worden van hun land 16 jaar lang was angela merkel aan de macht maar zij stopt ermee

de grootste partijen in duitsland zijn de SPD en de CDU/CSU bij die laatste partij hoort angela merkel de verkiezingen zijn erg spannend want de populairste kandidaten liggen heel dicht bij elkaar er kan dus nog van alles gebeuren

vanavond om 18.00 uur gaan de stemlokalen dicht vlak daarna komen de eerste voorspellingen van de uitslag

Bron: https://jeugdjournaal.nl/artikel/2399310-duitsland-kiest-vandaag-een-nieuwe-leider.html

Lees de tekst en noteer wat opvalt tijdens het lezen. 

Wat valt op aan deze tekst?

Deze les:

- leestekens (interpunctie)

- gebruik van hoofdletters 

- formeel/informeel taalgebruik

Interpunctie

Wat is interpunctie? 

Interpunctie

Wat is interpunctie? 

- Het gebruik van leestekens in een tekst. 

Interpunctie

Welke leestekens moeten jullie 

kennen? 

 

dubbele punt	:
punt	.
komma	,
puntkomma	;
uitroepteken	!
vraagteken	?
aanhalingsteken	''

In de volgende zinnen staan roodgekleurde leestekens. Schrijf de leestekens en hun betekenis op. 

1. Sinds woensdag 22 september is de herfst officieel begonnen.

2. Houd jij meer van de zomer of van de herfst? 

3. Hoewel het nu nog warm is, wordt het volgende week al flink kouder. 

4. "Een prachtig nazomerweekend dus, maar het kon weleens het laatste zijn", zegt  weerman De Jong.

5. Wat een feest!

6. Dus vergeet de volgende spullen niet: een regenjas, waterdichte schoenen en goede fietsverlichting. (benoem de 2 leestekens)

Dus:

Punt : aan het einde van een zin.	Gisteravond ben ik te laat naar bed gegaan .
Vraagteken : aan het einde van een vraagzin	Heb jij ooit gevlogen ?
Uitroepteken : na een uitroep of een bevel.	Wat een schitterend doelpunt ! Ruim nu je rotzooi op !
Komma : - voor het aangeven van een pauze in de zin; - tussen twee persoonsvormen; - in een opsomming.	- We vertrekken om 9.00u , maar je mag al eerder komen. - Als je niet mee wilt , moet je het zeggen. - Hij voelde zich ziek , zwak en misselijk.
Dubbele punt: - voor een gesproken tekst; - aan het begin van een opsomming; - bij een nadere uitleg.	- Hij riep : "Hulde aan het feestpaar". - Neem mee : een hoed, een sjaal en een jas.
Aanhalingstekens : voor en achter een gesproken tekst.	Hij riep: " Pas op! "
Puntkomma : tussen twee zinnen die heel nauw met elkaar samenhangen.	• Jaap was wel op tijd, maar Frank niet; zijn fiets was kapot.

Welk leesteken mist hier?

"Pas op", riep Janneke.

1. !
2. :
3. ""
4. .

Wanneer gebruiken we hoofdletters?

Hoofdletters 1/2:

1. Aan het begin van een zin.

2. De eerste letter van een naam. 

Hendrik de Jong, meneer H. de Jong, meneer De Jong, mevrouw Van der Pol, G.A. de Ridder.

3. Aardrijkskundige namen. 

België, Europa, de Maas, Zuidpool, de Himalaya, Amsterdammer, Zuid-Afrikaanse wijn, 's Hertogenbosch.

Hoofdletters 2/2

4. Namen van talen en dialecten. 

Nederlands, de Nederlandse taal, Limburgs, Duitstalig, Franse les.

5. Namen van specifieke bevolkingsgroepen.

Belg, Nederlander, Rus.

6. Heilige personen en objecten. 

God, Boeddha, de Bijbel, Koran

Corrigeer de leestekens en hoofdletters!

Duitsland kiest vandaag een nieuwe leider

1. vandaag zijn er verkiezingen in duitsland 

2. ruim 60 miljoen duitsers kiezen wie de baas gaat worden van hun land 

3. 16 jaar lang was angela merkel aan de macht maar zij stopt ermee

4. misschien ken je merkel wel 

5. zij is de vrouw die zei wir schaffen das

6. vanavond om 18.00 uur gaan de stemlokalen dicht 

Corrigeer de leestekens en hoofdletters!

Duitsland kiest vandaag een nieuwe leider

1. Vandaag zijn er verkiezingen in Duitsland. 

2. Ruim 60 miljoen Duitsers kiezen wie de baas gaat worden van hun land. 

3. 16 jaar lang was Angela Merkel aan de macht, maar zij stopt ermee.

4. Misschien ken je Merkel wel? 

5. Zij is de vrouw die zei: "Wir schaffen das!"

6. Vanavond om 18.00 uur gaan de stemlokalen dicht. 

Uitroepteken - het is een uitroep. De uitspraak wordt extra benadrukt en krijgt daarom een uitroepteken. 

hoofdletter - het is een land

Aanhalingstekens - het is een citaat

komma - vanwege de lengte van de zin

hier staat geen punt, omdat het de titel van de tekst is 

hoofdletter - Duitsers verwijst naar een bevolkingsgroep

dubbele punt - voor gesproken tekst

vraagteken - na vraagzin 

Welk antwoord is niet correct?

1. Mevrouw H. de Bock
2. Meneer De Bock
3. Dhr F. Van Kooten
4. Y. van Dam

C is niet correct omdat de letter F de naam al noemt. Van is dus zonder hoofdletter. 

Informeel/formeel taalgebruik

Wat is formeel en informeel taalgebruik?

Werk in tweetallen:

In welke situaties gebruik je formele en in

welke situaties informele taal?

Formeel	Informeel
-	-
-	-
-	-

1. Formeel
2. informeel

Sollicitatiebrief

1. Formeel
2. Informeel

Een brief naar de koning

1. Formeel
2. Informeel

Een e-mail naar je docent

1. Formeel
2. Informeel

Wat heb je geleerd?

- Leestekens en hoe je ze gebruikt. 

- Waar en wanneer je hoofdletters gebruikt. 

- Wanneer je een formele of informele tekst schrijft.