T6 B6

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

Basisstof 6.

De oren

Terugblik

lens

pupil

netvlies

harde oogvlies

vaatvlies

Glasachtig lichaam

hoornlvlies

Kringspieren in je iris zorgen voor?

1. pupilreflex: pupil verkleinen
2. pupilreflex: pupil vergroten
3. accommoderen: lens boller
4. accommoderen: lens platter

In tegenstelling van wat vaak wordt gedacht komt een stier niet af op een rode lap, maar juist op de beweging van de lap. Stieren (en koeien) zijn namelijk kleurenblind. Hoe kun je dat aan het oog zien?

1. Het oog heeft geen gele vlek.
2. Het oog heeft alleen maar staafjes.
3. Het oog heeft geen rode kegeltjes.
4. Het oog heeft geen blinde vlek.

Staafjes

Kegeltjes

Kleurgevoelig

Drempelwaarde hoog

Drempelwaarde laag

Vooral in gele vlek

Lichtgevoelig

Verspreid over hele netvlies

Lesdoel:

Je moet de delen van een oor kunnen noemen met hun functies en kenmerken

Geluiden

Trillingen van lucht. 

Snelle trillingen = hoog geluid

Langzame trillingen = laag geluid. 

Horen van bepaalde toonhoogte is afhankelijk van leeftijd. 

Welke tonen kun jij horen?

Ondergrens

De laagste toon die een mens kan horen is 20 Hz

Bovengrens

De hoogste toon die een mens kan horen is 20.000 Hz

Hoe ouder je wordt, hoe lager de bovengrens.

Gehoorschade

De gehoordrempel is het moment wanneer geluid hard genoeg is om te horen. 

Tot 80 dB is nog veilig. 

Tussen 90-110 dB kans op gehoorschade. 

140 dB is pijnlijk. 

Bouw en werking van de oren

Twee zintuigen:

Gehoorzintuig

Evenwichtsorgaan

Het oor

Buitenoor: oorschelp en gehoorgang

Middenoor: trommelvlies, trommelholte, geluidsbeentjes

Binnenoor: slakkenhuis (hier liggen de zintuigcellen)

Buitenoor

Oorschelp: vang geluidstrillingen op

Gehoorgang: brengt geluidstrillingen bij het trommelvlies. 

Trommelvlies gaat trillen

Middenoor

Achter trommelvlies: trommelholte

In trommelholte de gehoorbeentjes: hamer, aambeeld en stijgbeugel. 

Hamer zit vast aan trommelvlies

Stijgbeugel ligt tegen het venster (vlies van het slakkenhuis). 

Trillingen worden doorgegeven aan het venster. 

Binnenoor

Slakkenhuis: 3 buizen opgerold als een spiraal. 

In de buizen zit vloeistof. Vlies gaat trillen, vloeistof gaat trillen.

Middelste kanaal heeft zintuigcellen: haartjes die trillen. Trillingen worden omgezet in impulsen. Gehoorzenuw brengt impuls naar de hersenen

Gehoorzenuw

Vloeistof die gaat trillen

Vloeistof die gaat trillen

Zintuigcellen

Evenwichtsorgaan

3 kanalen met vloeistof

Loodrecht op elkaar

Je hoofd beweegt: vloeistof beweegt en haartjes buigen om.

En ook:

Oorsmeer houdt trommelvlies soepel

Buis van Eustachius verbindt trommelholte met keelholte. 

Luchtdruk blijft zo aan beide zijden van het trommelvlies gelijk

Quizje?

Zet het onderdeel van je oor bij het juiste nummer:

3

4

10

2

7

11

oorschelp

trommelvlies

slakkenhuis

gehoorbeentjes

gehoorzenuw

gehoorgang

Welke weg legt geluid / trilling af voordat het bij de zintuigcellen in het slakkenhuis komt?

1. gehoorgang > trommelvlies > gehoorbeentjes
2. trommelvlies > gehoorgang > gehoorbeentjes
3. Gehoorbeentjes > Trommelvlies > gehoorgang
4. Gehoorgang > gehoorbeentjes > trommelvlies

Welk deel van het oor geeft de impulsen van de zintuigcellen door aan de hersenen?

1. Gehoorzenuw
2. Gehoorbeentjes
3. Buis van Eustachius
4. Slakkenhuis

Hoe heet het vlies aan het einde van de gehoorgang?

1. Slakkenhuis
2. Buis van Eustachius
3. Trommelvlies
4. Trommelholte

Waar worden de trillingen omgezet in impulsen?

1. In de hersenen
2. In het slakkenhuis
3. In de gehoorgang
4. In de gehoorzenuw

Welk nummer geeft het slakkenhuis aan?

Welk onderdeel van zijn oor sneed Vincent van Gogh af tijdens zijn leven?

Wat is B?

1. trommelholte
2. gehoorgang
3. trommelvlies
4. gehoorbeentjes

Het gehoor:

Noem 1 overeenkomst tussen het slakkenhuis en het evenwichtsorgaan.

Als je lang naar harde muziek luistert, kunnen de
zintuigcellen in je oren beschadigd raken. Welke letter
in de afbeelding geeft het deel van het oor aan waarin
zich de zintuigcellen bevinden?

1. Letter Q
2. Letter R
3. Letter S
4. Letter T

In de linkerkolom staan kenmerken en functies van onderdelen van het oor in willekeurige volgorde.

Sleep de kenmerken en functies (A tot en met C) naar de bijbehorende onderdelen (1 tot en met 3)

gehoorgang

slakkenhuis

gehoorbeentje

bevat vloeistof en zintuigcellen

geleid geluiden naar het trommelvlies

geeft trillingen door

Aan het (huis)werk

Maken: opdr. 32 t/m 38 blz. 78