Economisch beleid hoofdstuk 1 deel 2

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5,6

EUROPESE
CENTRALE
BANK

deel 2

Deze week

• Maandag => 1.3 Inflatie
• Woensdag => 1.4 De uitvoering van monetair beleid
• Donderdag => 1.5 De effectieve ondergrens van de nominale rente
• Vrijdag => Afmaakles

Plenda

• Maandag 16 september
• 1.10 t/m 1.19

Lesdoelen inflatie (1.3)

• Inflatie
• Rente en de leen/spaarbeslissing

Video

'FED gaat rente verlagen, en fors ook, blijkt uit notulen (BNR)'

• Wat is de verwachting van de wat de FED gaat doen met de rente?
• Waarom zou de FED de rente wel of niet verhogen/verlagen?

Federal Reserve (FED)

• 'Amerikaanse versie' ECB
• Duaal mandaat
• Prijsstabiliteit en maximale werkgelegenheid ('full employment')
• Lastig te combineren => waarom?

ECB

• ECB bewaakt alleen prijsstabiliteit euro (=inflatie/deflatie)
• Enkelvoudig mandaat

Rente verhogen/verlagen

• Rente verhogen (=verkrappend monetair beleid)
• Rente verlagen (= verruimend monetair beleid)
• Consumenten maken de afweging tussen consumeren (besteden) en lenen aan de ene kant en sparen aan de andere kant
• Bedrijven maken de afweging tussen investeren (project!) en lenen aan de ene kant en sparen  aan de andere kant
• Bij hogere rente  is sparen interessanter dan lenen/consumeren/investeren => bestedingen omlaag
• Bij lagere rente is lenen/consumeren/investeren interessanter dan sparen => bestedingen omhoog

Bestedingsinflatie (vraagkant)

Bestedingsinflatie: oorzaak ligt aan de vraagkant. 

1. De bestedingen nemen toe, bijvoorbeeld omdat de overheid stimuleringsmaatregelen neemt
2. Bedrijven gaan meer produceren (werkgelegenheid neemt toe) tot bereiken max productiecapaciteit (de bezettingsgraad stijgt)
3. Vraag stijgt, aanbod bereikt maximum =>  prijzen stijgen

=> Renteverhoging is een effectief middel, want speelt direct in op de oorzaak. Bedrijven hebben ook ruimte voor prijsverlaging, omdat ze hogere winsten maakten bij de verhoogde vraag. 

Kosteninflatie (aanbod)

Kosteninflatie: oorzaak ligt aan de aanbodkant

1. Kosten van produceren nemen toe. Bijvoorbeeld door stijgen van lonen of van grondstoffen, hogere belastingen, hogere importprijzen, gedaalde wisselkoers eigen munt
2. Om de winst te behouden, zullen bedrijven de prijzen laten stijgen.

=> Renteverhoging is niet zo'n efficiënt middel, want speelt niet direct in op de oorzaak. Een stijgende rente zorgt via een dalende vraag wel voor dalende prijzen, maar hierdoor komt de winstgevendheid van bedrijven ook onder druk te staan. Indien mogelijk is beleid op de directe oorzaak wenselijk.

Lesdoelen

• Inflatie
• Rente en de leen/spaarbeslissing

Lesdoelen

• Rentebeleid ECB in de praktijk
  
• (refi) rente en kwantitatieve verruiming
• Transmissieproces
• Effectieve ondergrens nominale rente

Biedrente / refirente

• ECB stelt biedrente/refirente vast
• Waarom merk je daar iets van op je spaarrekening / leningen bij ABN Amro/ING?

Lesdoelen

• Rentebeleid ECB in de praktijk
  
• (refi) rente en kwantitatieve verruiming
• Transmissieproces
• Effectieve ondergrens nominale rente

Transmissieproces

• Beoogde effect kost tijd! (1,5 - 2 jaar)
• ECB => Banken => Lenen/sparen => bestedingen => prijsniveau (inflatie)
• ECB werkt met inflatievoorspellingen (prognoses)
• 'Gas- en rempedaal' economie, maar inflatie is altijd de doelstelling!

Lesdoelen

• Rentebeleid ECB in de praktijk
  
• (Refi) rente en kwantitatieve verruiming
• Transmissieproces
• Effectieve ondergrens nominale rente

Plenda

• Maandag 16 september
• 1.10 t/m 1.19

Geldillusie?

Nominaal vs reeel

• Inflatie 14% => loon +10 % => leraren blij
• Inflatie 0% => loon -4 % => leraren boos

=> inflatie biedt ruimte voor reële loondaling bij nominale loonstijging

=> geldillusie (nominaal) 

Geldillusie?