Maatwerk Zins- en alineaverbanden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Om welk tekstdoel
gaat het hier?

1. Activeren
2. Amuseren
3. Informeren
4. Overhalen

Om welk tekstdoel
gaat het hier?

1. Activeren
2. Amuseren
3. Informeren
4. Instrueren

Om welk tekstdoel
gaat het hier?

1. Activeren
2. Amuseren
3. Informeren
4. Overtuigen

Om welk tekstdoel
gaat het hier?

1. Activeren
2. Amuseren
3. Informeren
4. Overtuigen

Zinsverbanden

Alinea's, signaalwoorden

en tekstverbanden

Wat leest prettiger?

Ik ga elke zondag wielrennen. Met harde wind fiets ik niet.

Of:

Ik ga elke zondag wielrennen, behalve als het hard waait.

Standpunt en argument

Er moet op school meer aandacht besteed worden aan de Nederlandse geschiedenis,

want jongeren moeten leren trots te zijn op ons verleden.

standpunt

signaalwoord

argument

argument

Signaalwoorden

Een voorbeeld kun je aankondigen met een signaalwoord:

bijvoorbeeld, zoals, denk maar aan, zo, neem nou, ...

Herkennen van verbanden

Je herkent verbanden door de signaalwoorden. Elk verband heeft zijn eigen signaalwoorden.

Deze kan je vinden in de theorie en deze MOET je uit je hoofd leren

Een tekst zonder signaalwoorden bestaat eigenlijk niet!

Zelfs het simpelste woordje 'en' is een signaalwoord.

Ik pakte mijn fiets EN fietste naar school. --> Er wordt iets OPGESOMD!

Een tekst zonder signaalwoorden bestaat eigenlijk niet! 

Zelfs het simpelste woordje 'en' is een signaalwoord.

 

Volgorde in tijd

Gebeurtenissen kunnen in een volgorde van tijd staan.

Eerst gaat John naar de groenteboer, daarna gaat hij naar de bakker en tot slot naar de slager.

In dit voorbeeld weet je dankzij de signaalwoorden eerst, daarna en tot slot in welke volgorde iemand iets heeft gedaan.

Signaalwoorden tijd:

Voordat, vroeger, eerst, eerder, nadat, daarna, later, wanneer, intussen, tegelijkertijd, tijdens…

Tegenstelling

Er wordt iets gezegd en daarna wordt het tegenovergestelde beweerd.

Deze leren tas is klein, maar je kunt er best veel in meenemen.

In dit voorbeeld weet je dankzij het signaalwoord maar dat er een tegenstelling in deze zin staat. “Leren tas is klein” is het tegenovergestelde van het best veel meenemen.

Signaalwoorden tegenstelling:

Maar, echter, toch, daarentegen, hoewel, desondanks, aan de ene kant, enerzijds, anderzijds, hoewel, integendeel, behalve…

Argument

Een uitspraak wordt bij deze signaalwoorden ondersteund met een argument. Een argument kan een reden of een voorbeeld zijn.

• Ik zou graag Portugees willen leren spreken, want het is een wereldtaal die door ongeveer  215 miljoen mensen in verschillende landen wordt gesproken.
  
• Omdat mijn opa en oma een grote, witte kat hebben, wil ik ook zo’n zelfde kat.

Signaalwoorden argument:

Want, omdat, daarom, zoals, bijvoorbeeld, net als…

Opsomming

Na een uitspraak worden verschillende dingen achter elkaar genoemd.

Je kunt beter niet gaan roken. Ten eerste is het slecht voor de gezondheid, daarnaast stinkt het en het kost veel geld.

In dit voorbeeld weet je dankzij de signaalwoorden Ten eerste ,daarnaast, en geven aan hoe slecht roken is. Ze horen dus bij elkaar. Dit is een voorbeeld van een opsomming in meerdere zinnen.

Signaalwoorden opsomming:

Ten eerste, ten tweede, om te beginnen, daarnaast, dan, en verder, ook, bovendien, ten slotte

Wat voor soort signaalwoord is dit?

bovendien

1. opsomming
3. tijd
4. tegenstelling

toch

1. opsomming
3. tegenstelling
4. voorbeeld

zoals

1. opsomming
3. tegenstelling
4. voorbeeld

maar

1. opsomming
2. vergelijking
3. tegenstelling
4. conclusie

omdat

1. oorzaak/gevolg
2. reden
3. tegenstelling
4. opsomming

enerzijds...anderzijds

1. toelichting
2. tegenstelling
3. opsomming
4. samenvatting

daarnaast

1. oorzaak/gevolg
2. tijd
3. tegenstelling
4. opsomming

kortom

1. toelichting
2. tegenstelling
3. opsomming
4. samenvatting

daarna

1. oorzaak/gevolg
2. tijdsvolgorde
3. tegenstelling
4. opsomming

onder andere

1. opsomming
2. tegenstelling
3. voorbeeld (toelichting)