Hst4_de arbeidsmarkt

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Hst4_de arbeidsmarkt

Agenda les

• Uitleg par 4.1 en 4.2 arbeidsmarkt
• Opdracht
• Zelf aan de slag
• Huiswerk

4.2 Productiefactor arbeid

Arbeidsmarkt

Aanbod arbeid= Beroepsbevolking

Ophalen voorkennis

Vraag naar arbeid

Formule werkgelegenheid

De arbeidsmarkt

2 soorten werkloosheid

• Conjuncturele werkloosheid 
• Structurele werkloosheid

Conjuncturele werkloosheid

Structurele werkloosheid = 4.2.2

= Natuurlijke werkloosheid 

= percentage beroepsbevolking 

Opdracht 4.1 blz 45 a en b

Opdracht 4.2a Is het verband tussen BBP en de werkgelegenheid in het algemeen positief of negatief? Leg het antwoord uit met behulp van fig. 4.2

Antwoord 4.2a

Positief. Tussen 2005 en 2019 stijgt het BBP en stijgt ook de werkgelegenheid omdat er in het algemeen meer werknemers nodig zijn als de productie toeneemt.

In de periode na 2015 groeit het BBP sterker dan de werkgelegenheid.

Opdracht 4.2b Leg hoe dat mogelijk is.

Antwoord 4.2b

Als de arbeidsproductiviteit stijgt, zal het BBP sterker stijgen dan het aantal werkenden, omdat een deel van de productiestijging door de gestegen productie per werknemer wordt opgevangen. Voor dat deel zijn dan geen extra werkenden nodig.

Opdracht 4.2 c

Opdracht 4.2c Leg uit dat een stijging van het BBP zowel een oorzaak als een gevolg kan zijn van een stijging van de werkgelegenheid.

Antwoord 4.2c

Oorzaak: als het BBP stijgt zijn er meer werkenden nodig om die productiestijging te realiseren (bij minder sterk stijgende arbeidsproductiviteit).

Gevolg: als de werkgelegenheid stijgt, verdienen meer mensen een arbeidsinkomen, waarmee zij extra bestedingen kunnen doen, die leiden tot een (verdere) stijging van de productie en dus tot een stijging van het BBP. 

Opdracht 4.2d Leg uit hoe het kan dat in fig 4.2 in verschillende jaren de arbeidsvraag sterker groeit dan de werkgelegenheid

Antwoord 4.2d

De vraag naar arbeid bestaat uit de werkgelegenheid en de vacatures. Als de vraag naar arbeid harder stijgt dan de werkgelegenheid, betekent dat er vacatures open blijven staan.

Opdr. 4.4a Is de output gap positief of negatief? Baseer het antwoord uitsluitend op fig 4.3

Antwoord 4.4a

Negatief.

Outputgap= werkelijke productie- potentiële productie

Teken stippellijn bij 2014

De vraag naar arbeid is laag, dus zal ook het werkelijk BBP laag zijn, lager dan de potentiële BBP. 

Opdr. 4.4b Is de NL arbeidsmarkt in de periode 2008-2014 verruimd of verkrapt? Le het antwoord uit met behulp van fig 4.3

Antwoord 4.4b

Verruimd.

Teken stippellijn bij 2008 en 2014

De vraag naar arbeid komt steeds verder onder het aanbod van arbeid te liggen.

Opdr. 4.4c Neemt de conjuncturele werkloosheid toe of af in de periode 2008-2014? Leg het antwoord uit.

Antwoord 4.4c

Conjuncturele werkloosheid neemt toe tussen 2008 en 2014.

De lage bestedingen zijn de oorzaak van de lage vraag naar arbeid en daarmee van de steeds hogere conjuncturele werkloosheid.

Zelf aan de slag

Maak opdracht 4.4 af

Lees paragraaf 4.1 en 4.2

Agenda les 2

• terugkoppeling paragraaf 4.1 en 4.2
  
• startopdracht
• zelf aan de slag

Huiswerk les 1

• Lees paragraaf 4.1 en 4.2 
• Onderstreep de belangrijke begrippen
• Maak opgaven hst 4 af t/m opdracht 4.4

De arbeidsmarkt

2 soorten werkloosheid

• Conjuncturele werkloosheid 
• Structurele werkloosheid

Conjuncturele werkloosheid

Structurele werkloosheid = 4.2.2

= Natuurlijke werkloosheid 

= percentage beroepsbevolking 

Oorzaken structurele werkloosheid

• Frictiewerkloosheid
• De hoogte en voorwaarden van werkloosheidsuitkeringen
• De dynamiek op de arbeidsmarkt
• Te hoge loonkosten per eenheid product (loonmatiging!)

Startopdracht 4.5: a

Leg verband uit tussen fig 4.3 en 4.4

b. In wel jaar is de gemiddelde zoektijd van een frictiewerkloze waarschijnlijk het hoogst, in 2013 of in 2019? Leg het antwoord uit m.b.v. fig 4.4.

Antwoord vraag 4.5a:

• Als in fig 4.3 de ruimte op de arbeidsmarkt toeneemt, zal in fig 4.4 de spanning op de arbeidsmarkt afnemen(b.v. 2014 veel ruimte tussen vraag en aanbod in fig 4.3 en 19 vacatures in fig 4.4).
• Als in fig 4.3 de ruimte op de arbeidsmarkt afneemt, zal in fig 4.4 de spanning op de arbeidsmarkt toenemen(b.v. 2019 weinig ruimte tussen vraag en aanbod in fig 4.3 en 92 vacatures in fig 4.4).
  
  
• 4.5c: 2013. In dat jaar waren er de minste vacatures per 100 werklozen, waardoor het voor werklozen langer zal duren voordat ze een baan vinden.

Zelf aan de slag les 2

• Maak opdracht 4.5c af en maak opdracht 4.6 en 47.
• Lees paragraaf 4.1 en 4.2

Huiswerk les 2

• Lees paragraaf 4.1 en 4.2 
• Onderstreep de belangrijke begrippen
• Maak opgaven hst 4 af t/m opdracht 4.7

Agenda les 3

• Uitleg par 4.3 ontwikkelingen op de Nederlandse arbeidsmarkt
• Vraag 4.7
• Zelf aan de slag
  
• Huiswerk

4.3.2 flexibele schil

4.3.3 vakbonden

4.7 Leg uit met behulp van de teller en de noemer van het arbeidsinkomensquote uit dat de arbeidsinkomensquote in vrijwel alle perioden in fig 4.5 daalde

4.7 Leg uit met behulp van de teller en de noemer van het arbeidsinkomensquote uit dat de arbeidsinkomensquote in vrijwel alle perioden in fig 4.5 daalde

arbeidsinkomensquote= lonen/BBP

4.7 Leg uit met behulp van de teller en de noemer van het arbeidsinkomensquote uit dat de arbeidsinkomensquote in vrijwel alle perioden in fig 4.5 daalde

arbeidsinkomensquote= lonen/BBP

Teller wordt beïnvloed door? Stijging lonen

Noemer wordt beïnvloed door? prijzen (=inflatie) en arbeidsproductiviteit

4.7 Leg uit met behulp van de teller en de noemer van het arbeidsinkomensquote uit dat de arbeidsinkomensquote in vrijwel alle perioden in fig 4.5 daalde

arbeidsinkomensquote= lonen/BBP

Teller wordt beïnvloed door? Stijging lonen

Noemer wordt beïnvloed door? prijzen (=inflatie) en arbeidsproductiviteit

In vrijwel elke periode is de stijging van de noemer groter dan de stijging van de teller, waardoor de uitkomst (AIQ) daalt.

Zelf aan de slag les 3

• Lees paragraaf 4.3 af
• Maak opdracht 4.8 t/m 4.12

Huiswerk les 3

• Lees paragraaf 4.3
  
• Onderstreep de belangrijke begrippen
• Maak opdracht 4.8 t/m 4.12
• NB overige opdrachten kun je maken ter voorbereiding toets