T4 - bs1

• Mens & Natuur
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

Spoorboekje

- Afspraken Thema 4

- Uitleg T4 basisstof 1

- Opdrachten T4 basisstof 1 maken

- Test jezelf T4 basisstof 1 maken (groene score = af)

Regels:

- Jassen zitten in de lockers.

- Telefoons zijn niet hoorbaar en niet zichtbaar in het lokaal.

Afspraken

- Veilig leerklimaat maken we samen.

- Vragen stellen mag altijd, maar houd het netjes. 

- Accepteer dat niet iedereen op hetzelfde punt zit. 

- Luister naar elkaar, want op die manier leren we van elkaar.

T4 BS1

Leerdoelen:

4.1.1 Je kunt primaire en secundaire geslachtskenmerken noemen.

4.1.2 Je kunt de lichamelijke en geestelijke veranderingen in de puberteit noemen.

Geslachtskenmerken

Als een baby is geboren, zie je meestal meteen of het een jongetje of een meisje is. Dat noem je het geslacht of de sekse van de baby. De lichamelijke kenmerken waaraan je het geslacht herkent, noem je geslachtskenmerken. De geslachtskenmerken die al bij de geboorte aanwezig zijn, heten primaire geslachtskenmerken.

• Het geslacht jongen herken je aan zijn penis en zijn balzak.

• Het geslacht meisje herken je aan haar vulva (schaamlippen, clitoris en opening van de vagina).

Geslachtskenmerken

Een enkele keer is aan de buitenkant niet meteen te zien of de baby een jongen of een meisje is. Dat gebeurt in Nederland gemiddeld één keer per week. De baby heeft dan zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtskenmerken. Dit noem je intersekse. Soms blijkt pas in de puberteit dat een persoon intersekse is.

Ongeveer na je 10e verjaardag vinden er veranderingen in je lichaam plaats. Gemiddeld komen jongeren in hun 12e levensjaar in de puberteit. In de puberteit verander je lichamelijk, geestelijk en sociaal.

Lichamelijke veranderingen

Sommige lichamelijke veranderingen kun je aan jezelf zien. Bijvoorbeeld dat je op ongeveer 12-jarige leeftijd snel begint te groeien (de groeispurt). Veel jongeren krijgen haar onder hun oksels en rond hun geslachtsorganen (schaamhaar). Andere lichamelijke veranderingen kun je niet aan jezelf zien. Bijvoorbeeld dat je voortplantingsorganen zich ontwikkelen in je lichaam.

De geslachtskenmerken die in de puberteit ontstaan, heten secundaire geslachtskenmerken. 

Lichamelijke veranderingen

Geslachtskenmerken vrouw:

- Vulva (primair)

- Rondere lichaamsvormen (secundair)

- Borsten (secundair)

- Schaamhaar (secundair)

Lichamelijke veranderingen

Geslachtskenmerken man:

- Penis (primair)

- Balzak (primair)

- Baardgroei (secundair)

- Meer gespierde lichaamsbouw (secundair)

- Lagere stem (secundair)

- Borsthaar (secundair)

- Schaamhaar (secundair)

Eigen tempo

Geestelijke veranderingen

In de puberteit verander je ook geestelijk. Je wordt langzaam volwassen. Bij de een gaat dit wat sneller dan bij de ander. Gemiddeld worden meisjes eerder volwassen dan jongens. Bij geestelijke veranderingen horen je gedachten, je gevoelens, je zelfstandigheid en je sociale leven.

Leerdoelen:

• Geslacht (sekse): man of vrouw.

– Intersekse: een lichaam heeft mannelijke en vrouwelijke kenmerken.

• Geslachtskenmerken: kenmerken waaraan je het geslacht herkent.

• Primaire geslachtskenmerken zijn al bij de geboorte aanwezig.

– bij jongens: balzak en penis

– bij meisjes: schaamlippen en vagina

• Secundaire geslachtskenmerken ontstaan vanaf ongeveer het 10e levensjaar.

– bij jongens: borsthaar, baardgroei, gespierde lichaamsbouw, schaamhaar, zwaardere stem

– bij meisjes: borsten, brede heupen, ronde lichaamsvormen, schaamhaar

• In de puberteit krijgen jongens en meisjes ook haargroei onder de oksels. Dit is geen geslachtskenmerk.

Leerdoelen:

• Lichamelijke veranderingen in de puberteit.

– Er vindt een snelle groei plaats (groeispurt).

– De secundaire geslachtskenmerken ontstaan.

• Geestelijke veranderingen in de puberteit.

– Je wordt zelfstandiger en seksualiteit wordt belangrijker in je leven.

Aan de slag

Lees de lesstof van T4 basisstof 1 (4.1)

Maak de opdrachten van T4 basisstof 1 (4.1)

Maak de test jezelf van T4 basisstof 1 (4.1), groen = af.