Nederlands via Vervolg thema 5, hoofdstuk 2

• Nederlands
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 4

Thema 5: vakantie 

H2 spelling en grammatica

Doel van deze les

* je kan leestekens in zinnen plaatsen

* je kunt samenstellingen maken uit meerdere woorden en deze schrijven.

Leestekens

Leestekens zijn tekens die je helpen om zinnen goed te lelzen. 

De komma ( , ) is het leesteken dat aangeeft dat je even moet pauzeren tijdens het lezen van een zin. 

Je plaatst deze tussen twee persoonsvormen die naast elkaar in de zin staan. 

VB: Als het meisje zwemt, voelt zij zich gelukkig.

De komma

1. Tussen twee persoonsvormen (werkwoorden)

Als het meisje zwemt, voelt zij zich heel gelukkig.

werkwoord = doe woord!

De komma

Je plaatst een komma  bij een opsomming. Eem opsomming betekent dat er meerdere dingen na elkaar worden genoemd.

- Francien gaat naar Spanje, Frankrijk of Italië. 

Ik eet graag patat, pizza, pasta en snoep.

De komma

Je plaatst een komma voor een voegwoord! Voegwoorden verbinden twee zinnen. Voegwoorden zijn: 

omdat, doordat, wanneer, zoals, maar, want en dus

Het regent, dus ik ga niet naar school fietsen

dubbele punt

De dubbele punt ( : ) geeft aan dat je even moet pauzeren tijdens het lezen. Je plaatst een dubbele punt voor een opsomming. 

- Ik neem veel spullen mee op studiereis: mijn lesboek, een toilettas, mijn gymschoenen en een trui.

Samenstellingen

Een woord dat is opgebouwd uit meerdere woorden, noem je een samenstelling. 

Een samenstelling moet je aaneenschrijven. 

Aaneenschrijven is aan elkaar vast schrijven.

voorbeelden:

vakantie + pret =

vakantiepret

reis + budget =

reisbudget

tent + stok =

tentstok

Koppelteken (-)

Je zet een koppelteken (-)  tussen de woorden van een samenstelling als twee klinkers die achter elkaar staan samen een andere klank vormen.

voorbeelden:

vakantie en uittocht =

vakantie-uittocht

cadeau en idee =

cadeau-idee

auto en onderdelen=

auto-onderdelen

Koppelteken (-)

je gebruikt een koppelteken tussen woorden van een samenstelling als één van die woorden uit een afkorting bestaat.

Ook als er een aparte letter of een symbool in de samenstelling staat, gebruik je een koppelteken.

voorbeelden:

tv-programma

S-bocht

€-teken

Tussenletter

Tussenletter -er of -en (kalverliefde of kippenfokkerij

Tussenletter -e (groentesoep of maneschijn)

Tussenletter -s (meningsverschil)

Aan het werk

Boek: Opdracht 1, 2, 5, 7, 9, 10, 11, 12, 14 en 15 (vanaf blz. 121)