Start poezie

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Praten over poëzie 

Literatuur 

Nieuw Nederlands hfd. 2

Kenmerken van poëzie

Kortom:

Veel zeggen in weinig woorden

Mag rijmen, hoeft niet

Gevoel staat centraal

Ritme in de regels / zinnen is vaak belangrijk

Soms geen interpunctie of hoofdletters

Het wit rondom de tekst heeft vaak een functie

Beeldspraak

Strofen

Poëzie biedt vaak nieuwe inzichten

Liedteksten: poëzie op muziek gezet

Poëzie kun je ZIEN

Paul van Ostaijen, 1896-1928

(Uit: Bezette stad, 1921)

Belangrijke begrippen:

typografie: manier waarop tekst op de bladzijde is geplaatst

enjambement: regel eindigt terwijl de zin doorloopt

strofe: 'alinea' in een gedicht

Aan de slag... 

Maaike Ouboter - dat ik je mis

Luister vooral naar de tekst:

welke poëziekenmerken herken je? 

Opdracht 1

Hoe is de relatie tussen de ik-persoon en de 'je' 

Waaruit blijkt dat? 

Opdracht 1

• intiem, gebaseerd op vertrouwen
• Veilig bij de ander
• De ‘je’ is heel belangrijk en stelt de ik-persoon gerust. 
• Ook scherpe randjes: je verstoort me, je verstikt me

Opdracht 2

Wie is de aangesproken 'je'?

Waarom denk je dat? 

(invullen in LU)

Wie is de aangesproken 'je'?
Waarom denk je dat?

Let op!

Gedichtanalyse >> hou je aan de tekstgegevens

zelf invullen is mooi (mag!), maar niet in een analyse

(vb: Afscheid van Marco Borsato)

Opdracht 3

Wat betekent 'ontbangt' in regel 3? 

neologisme: woord dat nog niet bestond, maar waarvan in het gedicht de betekenis duidelijk wordt

Betekenis 'ontbangt'

Opdracht 3

Je neemt m’n angst weg

>> ‘ont’ betekent vaak: iets ongedaan maken ontbinden, ontvetten, ontbossen

Opdracht 4

Waarom is ‘ontbangt’ me een betere keuze? 

Opdracht 4

Kort en krachtig, 

blijft in de structuur van korte eenvoudige zinnetjes

Opdracht 5

Je ademt me / je leeft me >> kan niet! 

Hoe moet je dit lezen, denk je? 

Opdracht 5

Je brengt me tot leven, door jou leef ik

Opdracht 6

 pag. 45 in je boek:

Onderstreep de woordgroepen die geen gewoon Nederlands zijn

Opdracht 6

Je gerust me

Je verlangt me

Je siddert en beeft me

Opdracht 8

Wat zijn ‘eenzame vragen van eindig geluk’?

(Stel jezelf eerst twee vragen: 

wat zijn eenzame vragen? 

wat is eenzaam geluk?)

Opdracht 8

 vragen die je jezelf stelt als je je realiseert dat geluk met iemand anders niet blijvend is. 

Dat besef kan je een eenzaam gevoel geven. 

Opdracht 9

Waarom reageren de juryleden zo emotioneel op het liedje? 

Opdracht 9

Ontroerd door hoe ze het zingt

Ontroerd door de tekst

Het feit dat ze zelf verdriet heeft gekend

Herkenning: je kunt het makkelijk op jezelf betrekken

 

Opdracht 10

Maakt de taal van het liedje uit? 

Opdracht 10

Minder makkelijk te begrijpen? 

De bijzondere woordconstructies vallen minder op