5.1, 5.2 en 6

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

5.1 Het proces van politieke socialisatie

5.2 Politieke ideologieën en de belangrijke politieke stromingen

6 paradigma's

Politieke cultuur

In ieder land is er een andere politieke cultuur, denk aan de verschillen tussen Amerika, Engeland, Nederland of Duitsland.

Alle politiek relevante tradities, kennis, opvattingen en oordelen die kenmerkend zijn voor een land, maar ook voor groepen daarbinnen en voor groepen/organisaties die de landsgrenzen doorkruisen.

Politieke socialisatie

“het proces van overdracht en verwerving van de politieke

cultuur van de groep(en) en samenleving waar mensen toe behoren. 

Het proces bestaat uit opvoeding, opleiding en andere vormen van omgang met anderen”.

Politieke socialisatie

Kan bewust of onbewust (internalisatie) plaatsvinden.

Bij botsing van meningen > maatschappelijk conflict:

"Een situatie waarin individuen, groepen en/of staten elkaar tegenwerken om de eigen doelen te bereiken"

Politieke socialisatoren

- Politici

- Ouders

- Docenten (scholen doen aan burgerschapsvorming)

- Idolen

- Leeftijdsgenoten

- Media

Burgerschapsvorming

Het is de taak van scholen om leerlingen te socialiseren tot democratische burgers die zich betrokken weten bij elkaar (de samenleving) en de overheid.

Bv. (1) vrijheid van meningsuiting / (2) gelijkwaardigheid / (3) begrip voor anderen / (4) verdraagzaamheid / (5) zelfsbeschikkingsrecht

Framingstheorie

> Onderwerpen worden in de media op een bepaalde manier gepresenteerd en geïnterpreteerd.

> Media gebruikt frames door onderwerpen op bepaalde manier aan te vliegen en te bepalen hoe wij ergens naar kijken

> Mening wordt bijgesteld door mediaframe

Ideologie

Ideologie

Een samenhangend geheel van beginselen en denkbeelden,

meestal uitmondend in ideeen over de meest wenselijke

maatschappelijke en politieke verhoudingen.

Ideologie

Dimensies van standpunten:

- Links vs. rechts (economische kwesties)

- Progressief vs. conservatief (ethische kwesties)

- Nationalisme vs. internationalisme
(openheid t.o.v. andere landen)

- Materialisme vs. postmaterialisme
(gericht op tastbare of ontastbare zaken)

Waar gaan ideologieen over?

- Politiek: Hoe moet de macht verdeeld worden?

- Economie: Hoe moeten goederen geproduceerd en verdeeld worden?

- Cultuur: Hoeveel vrijheid mogen mensen (ten opzichte van de overheid) hebben?

De 3 grote ideologieen in NL

Socialisme/sociaaldemocratie
Gelijkwaardigheid en een sterke rol van de overheid om dit te kunnen realiseren. Opkomen voor de zwakken!

Liberalisme
Individuele rechten en individuele vrijheden. Leven en laten leven!

Confessionalisme
Christelijke waarden, naastenliefde, rentmeesterschap, harmonie en samenwerking. Maatschappelijk middenveld!

De 3 ideologieen over politiek

Socialisme/sociaaldemocratie
Meer inspraak voor burgers, bijvoorbeeld door referenda.

Liberalisme
Linkse liberalen (bv. D66) willen meer invloed voor burgers, rechtse liberalen niet.

Confessionalisme
Het is belangrijk dat burgers kiezen welke politici hen vertegenwoordigen, het invoeren van referenda is niet niet nodig.

De 3 ideologieen over economie

Socialisme/sociaaldemocratie
Belangrijke rol van de overheid in de economie om te zorgen voor meer gelijkheid tussen burgers (bv. belasting/uitkering).

Liberalisme
Economische vrijheid en eigen verantwoordelijkheid. De overheid moet zich niet teveel bezighouden met de productie en verdeling van goederen.

Confessionalisme
Dilemma. Enerzijds is naastenliefde belangrijk, anderzijds ook voorstander van eigen (gezamenlijke) verantwoordelijkheid.

De 3 ideologieen over cultuur

Socialisme/sociaaldemocratie
Vrijheid om eigen cultuur na te leven.

Alle culturen zijn gelijkwaardig, maar emancipatie (versterken van de positie van zwakkeren) mag niet tegengehouden worden.

Liberalisme
Individuele vrijheid belangrijk. Mensen mogen zelf weten welke cultuur zij naleven, zolang het de vrijheid van anderen niet in de weg zit.

Confessionalisme
Harmonie tussen culturen is belangrijk, mensen mogen hun eigen cultuur naleven. Dit mag echter niet ten koste gaan van de Nederlandse cultuur of van Bijbelse principes en normen.

De 3 ideologieen in partijen

Socialisme/sociaaldemocratie
PvdA, SP, Groenlinks, PvdD, 50Plus, Denk

Liberalisme

D66, VVD,

Conservatisme: PVV, FvD

Confessionalisme
CDA, Christenunie, SGP

Welke politieke socialisatoren kan je noemen?

Wat is een ideologie?

Links

Rechts

PvdA

VVD

Je eigen boontjes doppen

progressief belastingstelsel

Progressief

Conservatief

Nationalisme

Internationalisme

Politiek

Politiek

Politiek

Economie

Economie

Economie

Cultuur

Cultuur

Cultuur

stimuleren van christelijke scholen

stimuleren van handel in bitcoins

Stimuleren van gelijke verdeling mannen/vrouwen in de regering

stimuleren van homorechten

Bedenk twee kritiekpunten op deze indeling?
Welke partij zou je ook in een ander hokje kunnen stoppen?

6. Paradigma's

Wat moet je kunnen:

visies op socialisatie en politieke socialisatie vanuit drie sociaalwetenschappelijke paradigma’s onderscheiden

Voor de samenleving als geheel en voor het politieke systeem is socialisatie het middel om de (politieke) cultuur over te dragen en steeds weer te laten voortbestaan, zij het dat die (politieke) cultuur wel kan veranderen in de loop van de tijd. 

Vanuit het conflict-paradigma wordt bij (politieke) socialisatie aandacht besteed aan de betekenis van de socialisatie voor ongelijkheid in de samenleving en voor ongelijke machtsverhoudingen en (potentiële) conflicten op lokaal, (inter)nationaal of mondiaal niveau.

Het sociaal constructivisme stelt dat verschijnselen
sociale constructies zijn. 

De werkelijkheid is dan ook sociaal geconstrueerd.
Dit wil zeggen dat ‘de’ werkelijkheid niet bestaat en dat wat men ziet als ‘werkelijkheid’ sterkt afhangt van de sociale context waarin men verkeert. 

Wat mensen voor waar aannemen. De manier waarop ze de werkelijkheid kennen, is ontstaan in onderlinge interacties en is gerelateerd aan het perspectief. 

Bij socialisatie is er  vooral aandacht voor het persoonlijke ontwikkelingsproces waarbij individuen onder invloed van de sociale, politieke, economische en culturele omgeving hun eigen identiteit en hun eigen sociale realiteit construeren en daardoor in algemene zin maatschappelijk en politiek gesocialiseerd worden