Les 2 - Europa in beweging

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Na 3 minuten...

• Telefoon in de telefoontas of eigen tas
• Genoteerd in je 1-blik agenda:

Vrijdag 19/04

Maken werkboek A: H4.2 opdr 1,2,3,4,5,10.

Denk aan inleveren deelopdracht 4 portfolio via Google Classroom

Werkboek open

Wat weet je nog van de vorige les?

Herhalingsvragen

De eerste industriestad

• Waarom juist in Noord-Engeland?
• En waarom specifiek in Manchester?

Noord-Engeland: 'Kraamkamer van wereldwijde industrie revolutie''

Waarom?

Volop werk in smederijen, kolenmijnen, pakhuizen, haven, katoenspinnerijen 

Kapitaal: (Engeland grootste koloniale macht India, beheersing wereldzeeën) 

Voldoende grondstoffen: steenkool en ijzerets bij Lancashire

Voldoende technologische vernieuwingen (uitvinding stoommachine)

De eerste industriestad

• In Manchester begon industriële revolutie -> textielfabrieken

• Textielfabrieken stonden aan kanaal vlak bij een steenkolenmijn, omdat:                                   - nodig is voor de stoommachines                     - lastig en duur is om te vervoeren

• Vindtplaats steenkool en transportkosten waren belangrijke locatiefactoren voor een textielfabriek

Waarom zijn de loctiefactoren in de loop der tijd veranderd in Manchester?

Wat zijn agglomeratievoordelen?

Werkboek open

Huiswerk bespreken werkboek A: opdrachten 4.1

H4: Europa in beweging

H4. Europa in beweging

H4: Op welke manieren is Europa aan het veranderen?

Dit onderzoeken door....

• §1. Verandering Manchester door jaren heen. Rol productiemiddelen en infrastructuur op industrie.
• §2. Veranderen van staatsgrenzen, in het bijzonder Oost- en Midden Europa
• §3. Ontwikkeling migratie in Oost-Europa. 
• §4. Redenen voor migratie naar EU. Aandacht voor actueel vluchtelingenproblematiek.

Manchester

Verschuivende grenzen Europa

Ontwikkeling migratie Oost-Europa

Fort Europa

Vandaag

• Bespreken en herhalen 4.1
• Uitleg 4.2
• Oefenen 4.2

Leerdoel

Hoe zijn de grenzen in Midden- en Oost Europa sinds 1902 veranderd?

Europese grenzen veranderen maar staan ook onder druk?

https:

4.2 Verschuivende grenzen in Europa

H4 Europa in beweging

§2 Verschuivende grenzen in Europa

• Cultuur
• Wroclaw
• Breslau
• Politieke factoren
• Meer staten

Alles wat je hebt aangeleerd.

Verschuivende grenzen in Europa

Grenzen veranderen  

- In Lviv (Oekraïne) en Wroclaw (Polen) zijn de gevolgen van allerlei grensverschuivingen sinds 1900 goed zichtbaar.  

Staat

Staat, kenmerken:

• Duidelijk begrensd
• Bestuur is soeverein (er staat niemand boven)
• Natiestaat: een land met één volk Volk: groep mensen met dezelfde cultuur (taal, geloof, muziek, kleding enz.)
• Erkenning andere landen
• Munteenheid

Grenzen

2 soorten grenzen:

1. Natuurlijke grenzen (gebergte, rivier, kust)

2. Kunstmatige grenzen (door mensen bepaald, kunnen recht zijn  en wordt aangegeven met borden/grenspalen

§2 Verschuivende grenzen in Europa

• Staat
• Lemberg 1902
• Lwow
• Lvov
• Lviv
• Volken

Een duidelijk begrensd gebied met een soeverein bestuur

Een groep mensen die al eeuwenlang samenwoont en dezelfde cultuur heeft

Lviv en Wroclaw

• Bepaal met je buurman/vrouw wie nummer 1 en wie nummer 2 is.

Lviv en Wroclaw

• Nummer 1: Lviv
• Nummer 2: Wroclaw

Lviv en Wroclaw

Opdracht:

Nummer 1: Lviv

Nummer 2: Wroclaw

• 10 minuten stof doorlezen en hoofdpunten noteren 
  
• 10 minuten delen met je buurman/vrouw
  
• Klassikaal uitwisselen
  

Lviv (Polen)

1. Was eerst Lemberg (Oostenrijk-Hongarije) 
2. toen Lwow (Polen)
3. Daarna Lvov (Sovjet-Unie).
4. En vervolgens weer Lviv (1991)

Wroclaw (Polen)

1. Was eerst Breslau (Duitsland)
2. Na 1945 werd het weer Wroclaw.

Verschuivende grenzen

• Ingrijpende grenswijziging
• Volk en cultuur in de  verdrukking
• Politieke factoren
• Krim 2015

Verschuivende grenzen in Europa

Wroclaw -> Hoe verging het deze stad van 1902 tot nu?  

• Voor 1945: Breslau 
  - grote stad in het oosten van Duitsland 
  - 94% Duitsers, rest Joden en Polen   
• Vanaf 1945: Wroclaw 
  - stad in West-Polen 
  - veel Polen: Lviv -> Wroclaw 
  - Duitsers: Wroclaw -> Duitsland  

Verschuivende grenzen in Europa

Lviv ->  Hoe verging het deze stad van 1902 tot nu?   

• 1902: Lemberg 
  - stad in oosten van Oostenrijks-Habsburgse rijk 
  - kruispunt van volken en culturen
  -> godsdiensten, talen  
• Na WO I: Lwow 
  - stad in oosten van Polen 
  - Oostenrijkers verdwenen  

Actueel: bezetting Krim

Lesdoelen

• Kunnen beschrijven dat staatsgrenzen veranderen, met als voorbeeld de staten in Oost- en Midden-Europa
• De gevolgen van verschuivende staatsgrenzen kunnen beschrijven voor de steden Lviv en Wroclaw
• Kunnen verklaren waardoor staatsgrenzen veranderen

Wat is het doel van deze les?

Aan de slag: 

1. Maken opdrachten werkboek:

H4.2 Opdr 1,2,3,4,5,10

Hoelang: 20 min

Zs (oortjes toegestaan)

Niet af = extra opdracht maken

Als je dit huiswerk maakt:

- word je beter in het beschrijven en verklaren waarom staatsgrenzen veranderenen

- heb je steving geoefend met de begrippen: cultuur, natiestaat, natuurlijke grens.