Hoofdstuk 1 - begroten voor iedereen (deel 3)

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom  

economen!

Wat moet je kennen/ kunnen?

• Weten wat er op Prinsjesdag gebeurt en wat dit met economie te maken heeft. 
• Weten hoe de overheid aan inkomsten komt.
• Weten wat directe en indirecte belastingen zijn
• Weten wat de overheid kan doen bij een begrotingstekort en wat de gevolgen hiervan zijn. 

Inkomsten en uitgaven van de centrale overheid

De centrale overheid (het Rijk) maakt ieder jaar in de rijksbegroting en de miljoenennota de financiële plannen voor het komende jaar bekend.

Rijksbegroting en miljoenennota

De rijksbegroting is een overzicht van de verwachte inkomsten en uitgaven vor het komend jaar. 

De miljoenennota is een toelichting op de rijksbegroting door de minister van Financiën. 

www.npostart.nl

Wat vind jij de beste beslissing van de overheid uit de miljoenennota en waarom?

Gevolgen begrotingstekort?

• Optie 1 = bezuinigen op de uitgaven
  

Gevolg  = er kan minder gedaan worden in NL --> bijvoorbeeld minder geld naar de zorg.

• Optie 2 = Meer inkomsten krijgen
  

Gevolg = Bedrijven en burgers betalen meer belasting
--> geen populaire maatregel 

Gevolgen begrotingstekort?

Optie 3 = De overheid leent geld

Gevolg = De staatsschuld stijgt
--> De overheid is elk jaar extra geld kwijt aan rente en aflossing om de schulden af te betalen.

Wat zou jij doen om een hoge staatsschuld te voorkomen?

Belastingen: 

inkomensten voor de overheid

Er zijn twee soorten belastingen:

• directe belastingen
• indirecte belastingen

Directe belastingen

Worden direct aan de belastingdienst betaald.

Het gaat om de belasting over inkomen, winst en vermogen.

Indirecte belastingen

Zitten verwerkt in de prijs van producten en diensten. Ze worden betaald aan de verkoper, deze draagt ze af aan de belastingdienst.

Het gaat om btw en accijns.

Direct of indirect?
Over een prijs in de postcodeloterij betaal je kansspelbelasting.

1. directe belasting
2. indirecte belasting

Direct of indirect?
Als je je overnachting op een camping betaalt, zit in dat bedrag ook toeristenbelasting.

1. directe belasting
2. indirecte belasting

Wat moet je kennen/ kunnen?

• Weten wat er op Prinsjesdag gebeurt en wat dit met economie te maken heeft. 
• Weten hoe de overheid aan inkomsten komt.
• Weten wat directe en indirecte belastingen zijn
• Weten wat de overheid kan doen bij een begrotingstekort en wat de gevolgen hiervan zijn.