20230404 Les 2 Kwaliteit en voedselveiligheid

• Keten en kwaliteit
• MBO
• Studiejaar 2

20230404 Les 2 Kwaliteit en voedselveiligheid

Planning

Week 1 - 21 maart - Geen les

Week 2 - 28 maart - De keten 

Week 3 - 4 april - Kwaliteit en voedselveiligheid

Week 4 - 11 april - Veilig en duurzaam, MVO

Week 5 - 18 april - Productie zuivelproduct in technologiehal

Week 6 - 25 april - Productie en proeverij (eindbeoordeling)

Week 7 - 4 mei - Meivakantie

week 8 - 9 mei - Hemelvaart

Week 9 - 16 mei - Oostenrijk

Studiewijzer Keten en Kwaliteit

Voedselveiligheid van gras tot glas

Consumenten moeten erop kunnen vertrouwen dat het voedsel dat zij kopen veilig is. Er zijn daarom diverse regels om de gezondheid van mensen en dieren te beschermen. De NVWA controleert of producenten, handelaren en verkopers zich houden aan de wettelijke regels voor voedsel en diervoeders.

De Nederlandse zuivel staat voor veilige producten van hoogwaardige kwaliteit. Daarbij staat voedselveiligheid voorop. Dat begint met het borgen van de kwaliteit van het veevoer en eindigt met de producten van de zuivelondernemingen. Zo is ‘van gras tot glas’ de voedselveiligheid van Nederlandse zuivelproducten gegarandeerd.

Kwaliteit en veiligheid van Nederlandse melk wordt gerealiseerd door gezamenlijke inspanningen van melkveehouders, zuivelondernemingen en controlerende instanties. Deze komen samen in de kwaliteitsborgingsystemen van de ondernemingen die de melk verwerken.

Kwaliteitsborging

1. General Food Law
   (algemene levensmiddelen verordening)
2. European Food Safety Authority (EFSA)
3. Hazard Analysis Critical Control Points (HACCP) 

n de General Food Law (in het Nederlands Algemene Levensmiddelen Verordening) is alle regelgeving opgenomen voor de hele productieketen van voedsel. Vanaf de boer tot aan de gebruiker.

De doelen van de GFL zijn:

Bepalen op welke principes de Europese Wetgeving rond voedselproductie gebaseerd is;

Oprichten van de EFSA in alle lidstaten (zie hiernaast);

Bepalen wat er moet gebeuren als er een voedselveiligheidcrisis is.

De GFL is gebaseerd op risico-analyse. Er wordt gekeken of er een risico is voor de volksgezondheid, hoe groot dit risico is, hoe erg de gevolgen zijn, etc.

Dit gebeurt met behulp van HACCP. Hier lees je later meer over.

EFSA

Binnen de EU is de EFSA opgericht. Dit is de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid. Zij adviseren de Europese Commissie op basis van wetenschappelijk onderzoek. Hun adviezen hebben betrekking op de veiligheid van voedingsmiddelen en diervoeders, maar ook op dierwelzijn en risico’s in de voedselketen. Zo zijn er bijvoorbeeld normen opgesteld voor hulpstoffen die aan diervoeders worden toegevoegd.

Een voorbeeld: een bepaalde stof mag niet in de melk voorkomen omdat mensen er ziek van worden als ze er teveel van binnenkrijgen. Met hele goede laboratoriumonderzoeken kun je echter zelfs hele kleine hoeveelheden van deze stof vinden. Wanneer is deze stof dan gevaarlijk? De EFSA onderzoekt dan wat de maximale hoeveelheid is die gevonden mag worden. Dat wordt dan de grens. Ze kijken daarbij ook naar hoeveel een mens gemiddeld aan melk drinkt. De grens die ze gesteld hebben, is dan bijvoorbeeld alleen gevaarlijk als iemand iedere dag 100 liter melk zou drinken. Dat doet niemand.

Nederlandse voedsel- en warenautoriteit

De Nederlandse Voedsel- en warenautoriteit is de overheidsinstantie die in Nederland de regels rond voedsel en waren controleert. De sector produceert voedsel voor de mens en het is belangrijk dat de kwaliteit hiervan goed is en mensen niet ziek worden. De NVWA bewaakt dit. Daarbij hoort controle van levensmiddelen, in slachthuizen, winkels en restaurants, maar ook controles op bijvoorbeeld melkveehouderijbedrijven.

Dieren moeten gezond zijn en gezond blijven en het dierwelzijn moet goed in de gaten gehouden worden. Zo zijn er regels gesteld aan het transport en de huisvesting van dieren en aan het medicijngebruik. Dieren mogen niet mishandeld worden en dieren die antibiotica hebben gehad, mogen binnen de wachttijd niet geslacht worden. Al deze onderdelen zijn opgenomen in de ‘Wet Dieren’. Al deze regels worden gecontroleerd door de NVWA.

Een belangrijke taak van de NVWA is tevens het organiseren van dierziektebestrijding. Sommige ziektes zijn aangifteplichtig, bijvoorbeeld bij mond-en-klauwzeer. Deze ziekte komt niet meer voor in Nederland en dat willen we graag zo houden. Als er MKZ wordt aangetoond op een bedrijf, moet dit bedrijf op slot en worden de dieren geruimd. Ook geldt er dan een vervoersverbod voor dieren. Dit is een hele organisatie en wordt uitgevoerd door de NVWA.

Dieren die vanuit het buitenland naar Nederland komen, of dieren die vanuit Nederland verkocht worden naar andere landen, worden ook gecontroleerd door de NVWA. Zo komen er niet gemakkelijk ziektes ons land binnen die hier nog niet bekend zijn. Ook diervoeders worden gecontroleerd. De brok die de koeien eten, mag uiteraard geen giftige stoffen bevatten. Doordat de controle in Nederland zo goed geregeld is, is ons voedsel erg veilig en kunnen wij onze dieren gezond houden. 

 

Dit alles is nodig om voedselvergiftiging te voorkomen

Met productaansprakelijkheid wordt de aansprakelijkheid voor schade toegebracht door een gebrek in het product bedoeld. Een heel bekend voorbeeld uit het verre verleden zijn de exploderende limonadeflessen van Exota (1970), maar ook recenter het dramatische ongeluk in Oss met een zogenaamde Stint (2018).

Als producent kun je dus maar beter zorgen dat je het goed voor elkaar hebt ;) 

Maak hoofdstuk 2 in je werkboek

Controleren op de boerderij: QLIP

Maak hoofdstuk 3 in je werkboek, t/m opdracht 10