verpleegkundig rekenen perfusor/spuitpompen

• verpleegkundig rekenen
• MBO
• Studiejaar 2

Medicijnen via perfusor/spuitpomp

Met een spuitpomp kan heel precies medicatie intra veneus of epiduraal worden toegediend. Men geeft ook minder vocht dan met een gewoon infuus. Dit kan om allerlei medische redenen gewenst zijn.

Berekeningen met perfusor:

Op het display wordt het aantal milliliters per uur aangegeven. Dit noemen we de stand van de pomp.

In de praktijk zal er zoveel mogelijk met logische verhoudingen worden gewerkt, om denkfouten en rekenfouten te voorkomen.

Voorbeeld 1

In een spuitpomp wordt 50 mg prednisolon opgelost in 50 ml fysiologisch zout. Dit betekent dat de verhouding 1 : 1 is >> in elke milliliter Fys. Zout zit 1 mg medicijn.

Als nu de pomp op stand 1 wordt gezet, krijgt de zorgvrager 1 ml per uur en dus ook 1 mg medicijn per uur.

Het is dus belangrijk om te weten in welke verhouding er is opgelost. Reken dus eerst uit hoeveel medicijn er in 1 ml vocht is opgelost:

Formule

Als vervolgens de stand van de pomp op 5 wordt gezet, betekent dit in ons voorbeeld dat de zorgvrager 5 ml fys. zout per uur krijgt met daarin opgelost ook 5 mg prednisolon.

Voorbeeld 2

In een perfusorpomp is 50.000IE heparine opgelost in 50 ml fys zout. Bereken weer eerst wat er in 1 ml zit:

Hoeveelheid medicijn gedeeld door de hoeveelheid vloeistof => 50.000 : 50 = 1000 IE/ml

Er zit dus in elke milliliter fys zout 1000 IE Heparine opgelost.

Als nu de stand van de pomp op 1 staat zal de zorgvrager 1000 IE heparine krijgen.

En als de stand van de pomp op 5 staat, zal de zorgvrager 5x zoveel krijgen: 5000 IE

Om dit inzichtelijk te maken, kun je eventueel een verhoudingstabel maken: wat je met het ene getal doet, moet je ook met het andere getal doen. In dit voorbeeld: als je het aantal ml x5 doet, dan doe je dat ook met de hoeveelheid medicijn:

Hoe bereken je in hoeveel uur je pomp leeg is?

Een voorbeeld: in een spuitpomp zit 48 ml fys zout met erin opgelost 48 mg morfine.

Als de pomp op stand 3 staan, na hoeveel uur is de pomp dan leeg? Uitleg: elk uur maak je 3 ml op, dus >> 48 : 3 = 16 uur

Soms moet je medicatie via een recept klaarmaken en dan komt het met de verhoudingen niet zo mooi uit.

Bijvoorbeeld 50 mg oplossen in 30 ml. Als de arts voorschrijft 4 mg per uur.

De pompen kun je tegenwoordig op 2 decimalen instellen. Berekening is dan vrijwel hetzelfde als bij injecteren:

Oplossing

4mg : 50 mg X 30ml = 2,4

Dit is dan de stand van de pomp