hst 6 paragraaf 4 "infrarode en ultraviolette straling"

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 2

hst 6.4 "Infrarode en ultraviolette straling"

Herhaling hoofdstuk H 6.4 (5 min)

Uitleg paragraaf 6.5 (15 min)

Zelfstandig werken H 6.5 (25 min)

Afsluiting/Vragen H 6.5 (5 min) 

Herhaling hoofdstuk H 6.4 (5 min)

Onthoud

Wit licht bestaat uit de kleuren rood, oranje, geel, groen, blauw en violet.

Een prisma is een driehoekig geslepen glas.

Een prisma breekt lichtstralen in de kleuren van het spectrum.

Het licht van een halogeenlamp heeft een mengkleur.

Het licht van een laser is een zuivere kleur.

Een laser is een lichtbron die maar één kleur licht geeft.

De kleuren op een beeldscherm worden gemaakt met rood, groen en blauw licht.

Een voorwerp weerkaatst alleen de kleur of kleuren die je ziet.

Andere kleuren licht worden door het voorwerp opgenomen.

Leerdoelen 

6.4.1 Je kunt benoemen waar infrarode en ultraviolette straling zich in het spectrum bevinden.

6.4.2 Je kunt kenmerken benoemen van infrarode en ultraviolette straling.

6.4.3 Je kunt toepassingen noemen van infrarode en ultraviolette straling.

6.4.4 Je kunt uitleggen wat de gevaren zijn van ultraviolette straling.

Infrarood (IR) en ultraviolet (UV)

Infrarode straling

Infrarood straling is overal om je heen. Alle voorwerpen om je heen zenden deze vorm van straling uit. 

Hoe hoger de temperatuur van het voorwerp, des te meer straling het uitzendt.

Zet je hand eens tegen de radiator aan. 

Warmtelampen

Warmte lampen zenden roodlicht uit, maar vooral Infraroodstraling

Wordt gebruikt voor:

• Warmhouden van dieren. 

Pasgeboren kuikens onder de warmtelamp.

Infrarood en het kleuren spectrum

Infraroodstraling valt net naast de kleur rood. 

Infraroodstraling kun je niet zien! Maar je kan wel de warmte voelen. 

Infrarood betekent letterlijk vóór het Rood!

In het spectrum vind je het infrarood vóór het rood.

Toepassingen van infrarode straling

• In de afstandsbediening van de TV.
• Infraroodsensor -->  Deze sensor is gevoelig voor warmte. Als er bijvoorbeeld een lamp hangt met infraroodsensor kan het lampje aan gaan, zodra een mens of dier langs loopt.
• Alarmsystemen 
• Automatische winkeldeuren (Zoals bij veel supermarkten) 

Ultraviolette straling

De zon straalt behalve licht ook ultraviolette straling (uv-straling) uit.  

Door de UV straling kleurt je huid, maar blijf niet te lang in de zon. 

Teveel straling is slecht voor je huid! 

UV vergroot de kans op kanker.

Te lang in de zon kan zorgen voor zonnebrand. 

De huid van kleine kinderen is extra gevoelig voor uv-straling.

De ozonlaag

De ozonlaag  houdt UV-straling deels tegen.

De ozon bestaat uit een soort gas. 

Er zijn gaten ontstaan door luchtvervuiling --> Meer UV straling  --> Gevaarlijker voor mens en dier.

Uv-lampen

Er zijn lampen die vooral ultraviolette straling uitzenden. 

• Zonnebanken (Erg slecht voor je Huid)
  
• Discotheek lichten (erg zwak).

UV-Lampen geven vaak ook Violet-licht hierdoor kan je ze zien en herkenen. 

 

In het spectrum van een uv-lamp vind je ultraviolette straling links van het violet. Dat kun je aantonen met een fluorescerende stof. Zo’n stof gaat zelf licht geven als er ultraviolette straling op valt. 

 

Ultraviolet betekent letterlijk ‘voorbij het violet’.

In het spectrum komt het ultraviolet na het violet.

Aan de slag

Lezen en maken hst 6 paragraaf 5

Klaar?: Heb je § 6.1 t/m § 6.4 ook af?

Leren voor de oefentoets 

Welke straling zend een warmtelamp uit?

Noem twee voorbeelden waarbij Infrarood straling word gebruikt

Wat is er gevaarlijk aan UV licht/straling

Word er meer of minder UV straling doorgelaten vandaag de dag dan 1000 jaar geleden?

1. Meer UV straling
2. Minder UV straling

Wat kan je zichtbaar maken met UV licht?

1. Fluorescerende stof
2. Letters
3. Mensen

Onthoud

Infrarode straling is hetzelfde als warmtestraling.

Infrarode straling ligt voor het rode licht in het spectrum.

Infrarode straling wordt toegepast in warmtelampen en in afstandsbedieningen.

Ultraviolette straling of uv-straling ligt na violet in het spectrum.

Uv-lampen worden gebruikt in apparaten om bankbiljetten te controleren, blacklight-lampen en zonnebanken.

Van uv-straling kleurt je huid donkerder. Je kunt ook er ook door verbranden.