6.6 Water en rivieren

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

6.6                       Water en rivieren

We krijgen water via...                        We verliezen water door...

1. de rivieren                                                           1. het water dat naar 

2. de neerslag                                                           zee stroomt

3. grondwater die vanuit de                              2. de verdamping

   buurlanden naar ons toe                                 3. door het gebruik

   stroomt 

Bovenloop -                  Middenloop                         Benedenloop

verwering / erosie     erosie/sedimentatie            sedimentatie

Twee soorten dijken

*winterdijk —> ligt op de oeverwal, hoog

*zomerdijk —> ligt dichtbij de rivier, lager

Het gebied tussen de zomer- en de winterdijk *uiterwaarden

                                 Uiterwaarde 

       

Meestal wordt dit gebied als grasland gebruikt,

                        omdat     gewassen tijdens de overstromingen zouden beschadigen.

zomerbed en winterbed

Uiterwaardafgraving - meer ruimte voor de rivier

Debiet en regiem

Debiet: de hoeveelheid water 

                die een rivier afvoert

                 (in m3/sec)

Regiem: schommelingen in de 

                   waterafvoer

Lobith??

Lobith is een Nederlandse plaats waar  de Rijn Nederland binnenstroomt.

Verval

De Rijn stroomt 175 km door Nederland en mondt uit in de Noordzee. 

Het hoogteverschil tussen Lobith en de zee is 14 m.

Dit heet het verval

Verhang

Als je 14 m het hoogteverschil deelt met het aantal km tot de zee - 175, dan krijg je het hoogteverschil per km.

Dit heet het verhang.

14m : 175 km = 

14m: 175 000m= 0,08m = 8cm

Oeverwallen 

zijn langgerekte hoogtes die langs de oever van een rivier liggen. Ze zijn door de rivier zelf gevormd door afzetting van zand.

Oeverwal is een soort natuurlijke dijk.

Komgronden

 Sommige delen van uiterwaarden liggen lager. Die lage delen vormen diepe kommen waarin  tijdens overstromingen klei is afgezet.   

Achter de oeverwallen liggen de komgronden.

Oeverval

 Alleen bij hoog water kunnen oeverwallen overstromen.

Komgronden

maak een tekening in je schrift

Waar zul je boerderijen vinden?

1. Uiterwaarden
2. Komgronden
3. Oeverwal
4. Boezem

Wat ligt hoger?

1. uiterwaarden
2. Winterdijk
3. Zomerdijk
4. kribben

Hoe noemen we de schommelingen in de waterafvoer van een rivier?

1. waterscheiding
2. debiet
3. regiem
4. verhang

De eenheid van verhang is:

1. kilometer
2. meter
3. meter per kilometer (m/km)
4. kilometer per meter (km/m)

De eenheid van verval is:

1. kilometer
2. meter
3. meter per kilometer (m/km)
4. kilometer per meter (km/m)

Het verhang van de Rijn in Nederland is

1. groot
2. gemiddeld
3. klein
4. blauw

Het deel net verder van de rivier af bestaat uit klei, dit zijn de ...

1. Komgronden
2. Zandruggen
3. Duinen
4. Oeverwallen

Het deel net naast de rivier bestaat uit zand, dit zijn de ...

1. Komgronden
2. Zandruggen
3. Duinen
4. Oeverwallen

Als de piekafvoer hoog is er kans op overstromingen.

1. goed
2. fout

Wat zie je op de foto?

1. Komgronden
2. Verhang
3. Zomerdijk
4. Debiet

Waar ligt Lobith?

1. Bij de uitmonding van de Rijn
2. Aan de Belgische grens
3. Aan de grens met Duitsland
4. In Duitsland

Waar ligt Lobith?

1. Bij de uitmonding van de Rijn
2. Aan de Belgische grens
3. Aan de grens met Duitsland
4. In Duitsland

Waar ligt Lobith?

1. Bij de uitmonding van de Rijn
2. Aan de Belgische grens
3. Aan de grens met Duitsland
4. In Duitsland

Ruimte voor de rivier

1. dijkverlegging

2. uiterwaarde afgraven

3. zomerbed verdiepen

4. nevengeul graven

5. kribben verlagen

6. waterberging