§5.1 Reacties en reactieproducten

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 5. Chemische reacties

§5.1 Reacties en reactieproducten

Doelen

Aan het einde van de les kan ik:

1. aan de hand van de molecuulformule van een brandstof voorspellen welke verbrandingsproducten ontstaan. 
2. O2 en H2 aantonen met aantoningsreacties.
3. CO2 en H2O aantonen met reagentia.

H5. Chemische reacties

§5.1 Reacties en reactieproducten

Wat is een chemische reactie?

Wat is een chemische reactie?

Een chemische reactie is een proces waarbij stoffen worden omgezet tot andere stoffen.

De oorspronkelijke stoffen noemen we de beginproducten of reagentia, en die worden omgezet tot eindproducten of reactieproducten.

Een chemische reactie wordt beschreven door een reactievergelijking met in het linkerlid de beginproducten die door een pijl gescheiden zijn van het rechterlid met de eindproducten:

reagentia⟶reactieproducten

Wanneer spreken we van een verbrandingsreactie?

Wat is een verbrandingsreactie?

Verbrandingsreactie is een speciale soort reactie.

Bij een verbranding is er namelijk altijd zuurstof nodig.

Bij een verbrandingsreactie zijn de beginstoffen altijd:

• een brandstof
  
• zuurstof
  

De brandstof kan van alles zijn: hout, methaan,
benzine, alcohol.

Verbrandingsproducten

Als je aardgas verbrand ontstaat er koolstofdioxide en water. 

H5. Chemische reacties

§5.1 Reacties en reactieproducten

Verbrandingsproducten

De verbranding van aardgas: 

CH4 + 2 O2 --> CO2 + 2 H2O

De verbranding van benzine:

2 C8H18 + 25 O2 --> 16 CO2 + 18 H2O

Wat valt op ?

H5. Chemische reacties

§5.1 Reacties en reactieproducten

Verbrandingsproducten

Bij de verbranding van H ontstaat altijd H2O

Bij de verbranding van C ontstaat altijd CO2

Bij de verbranding van S ontstaat altijd SO2

1. Een verbinding met een O noem je een oxide.
2. Metalen die reageren met zuurstof vormen een metaaloxiden, je noemt dit oxideren. 

H5. Chemische reacties

§5.1 Reacties en reactieproducten

Weer en klimaat

Uitstoot CO2 in de lucht komt vooral door verbranding aardgas, aardolie en steenkool                 (= fossiele brandstoffen/fossiele energiebronnen).

Hoe noem je een verbinding tussen calcium en zuurstof

Wat is de naam van de volgende stof:
MgO

Wat is de naam van de volgende stof:
CuO

Verbrandingsproducten

Een verbinding met zuurstof noem je een oxide.

Niet alleen zwavel, koolstof en waterstof kunnen reageren met zuurstof.

Metalen en andere elementen ook!

Metalen + zuurstof = metaaloxide

Aantoningsreacties

Chemici zoeken al eeuwen naar manieren om aan te tonen of een bepaalde stof aanwezig is.

Een aantoningsreactie is een reactie waarmee je de aanwezigheid van een bepaalde stof aantoont. 

De volgende aantoningsreacties moet je kennen:

H5. Chemische reacties

§5.1 Reacties en reactieproducten

Aantoningsreacties

2 goede aantoningsreacties zijn te zien bij het toestel van Hofmann.

Het toestel van Hofmann ontleedt water tot waterstofgas en zuurstof, door middel van elektrolyse.

Waterstofgas en zuurstofgas zijn niet zichtbaar, dus gebruiken we aantoningsreacties.

Uitvoering van het toestel van Hofmann.

Aantoningsreacties

Hoofdstuk 3. Verbrandingen

3.4 Volledige en onvolledige verbranding

Zuurstof

Een gloeiende houtspaander gaat feller branden/gloeien

H5. Chemische reacties

§5.1 Reacties en reactieproducten

Waterstof

Wanneer je waterstof verband hoor je een duidelijke 'plop'

Reagentia

Van sommige stoffen is het moeilijk te zien of ze aanwezig zijn, daarom zijn er reagens.

• Reagens = Een stof die zichtbaar reageert met een andere stof, waardoor je de aanwezigheid van die andere stof kunt aantonen.
  
• Een reagens is selectief, oftewel het reageert maar met 1 stof. Waarom?
  
• Wanneer je een reagens gebruikt om een stof aan te tonen, noem je het een aantoningsreactie.

Reagentia

Een reagens is een stof die je kunt gebruiken om een specifieke stof aan te tonen

Hoofdstuk 3. Verbrandingen

3.4 Volledige en onvolledige verbranding

H2O

Wit kopersulfaat kleurt blauw

CO2

Helder kalkwater wordt troebel

H5. Chemische reacties

§5.1 Reacties en reactieproducten

Doelen

Als het goed is kan ik nu:

1. aan de hand van de molecuulformule van een brandstof voorspellen welke verbrandingsproducten ontstaan. 
2. O2 en H2 aantonen met aantoningsreacties
3. CO2 en H2O aantonen met reagentia

H5. Chemische reacties

§5.1 Reacties en reactieproducten