politionele acties

• Internationaal
• MBO
• Studiejaar 1

''Politionele acties''

Dekolonisatie

Indonesië

Mentor zaken:

Internationale bergtocht volgend schooljaar: zet elke maand een klein bedrag opzij!

VeVa Marcheert vrijdag 21-06-24 (Geef het door!)

Wat gaan we vandaag doen?

Geschiedenis over Nederlands Indië en de politionele acties.

Film de Oost

Lesdoel:

Aan het einde van de les kan je met 2 voorbeelden uitleggen hoe de politionele acties zijn ontstaan. 

De Gouden Eeuw 1602-1672

Verenigde Oost-Indische Compagnie

Opgericht in 1602 door Johan van Oldenbarnevelt, raadspensionaris in de Republiek. 

De VOC = Verenigde Oost-Indische compagnie

 

ROUTE VOC

De Japanse bezetting WOII

• Japan is tegen de Europese koloniën. De Japanse bezetting (1942) van Nederlands Indië betekent een einde aan de Nederlandse koloniale aanwezigheid.
  
• Indonesische leiders (Soekarno) gaan met Japanners samenwerken. 
  
• De Indonesische bevolking werd zwaar onderdrukt door de Jappen.

Jappenkampen

Concentratiekampen in het door Japan bezette Nederlands-Indië.

Plaats waar Nederlandse burgers tijdens de Tweede Wereldoorlog werden gevangen gehouden

Na WOII

• Als de Japanners weg zijn is er een machtsvacuüm: NL'ers zijn zwak en Indonesiërs willen de macht. 
• Soekarno roept de onafhankelijkheid uit in 1945 en begint een geweldadige actie tegen NL'ers en Indo's die er wonen.

Hoe kon er een machtsvacuüm ontstaan in Indonesië na de Tweede Wereldoorlog?

Politionele acties 

• Na de Japanse capitulatie waren de Japanners gebleven op de Nederlanders in kampen te beschermen. Spoedig werden zij vervangen door de "Tommies" (de Britten).
• Deze tijd heet de Bersiap (= Maleis voor "Pas op!"). Indonesische nationalisten waren erop uit om de Nederlanders hun land uit te jagen.

Politionele Acties

• NL wil Indonesië niet kwijt en begint een oorlog om hem te houden:    PolitioneleActies .
• Deze militaire acties werden evenwel "politionele acties" genoemd. Volgens de Nederlanders betrof het een binnenlandse aangelegenheid; de politie in (niet het leger). Het was in de ogen van het de toenmalige Nederlandse regering geen oorlog.

Einde politionele acties

• NL wint deze Politionele Acties twee keer (1947 & 1948), maar moet uiteindelijk Indonesië afstaan onder druk van VS (verliezen Marshallhulp).
• In 1949 werd Indonesië dan echt onafhankelijk en waren alle Nederlandse troepen weg.

1: Waarom noemde de Nederlandse regering het de ''politionele'' acties?
2: Welk verband is er tussen Poetin zijn ''militaire speciale operatie'' en de ''Politionele acties''?

Film: De Oost

Kijkvraag voor na de film: 

Hoe kan het dat deze Indiëveteranen (bijna) heel hun leven niet over de oorlog hebben gepraat?

Soekarno roept 

de onafhankelijk uit

17 augustus 1945

Waarom is dit mogelijk?

• Nederlanders zitten nog in de kampen

• Geen Nederlands leger in de buurt

• Japans leger moet toezicht houden op de orde

• Pemoeda's (nationalistische jongeren) beheersen de straten

Politionele acties 

• Herstellen van het Nederlandse gezag

• Bewuste keuze voor de naam 'politionele' actie en niet voor het woord 'militair', of 'oorlog'

• Militair een succes, politiek niet: Republiek bleef bestaan en er kwam veel kritiek uit het buitenland

Indonesië wordt onafhankelijk

• Grote druk op Nederland: Verenigde Staten dreigen met het stopzetten van het Marshallplan
  

• Nieuwe onderhandelingen: Indonesië zal onafhankelijk worden én er komt een Nederlans-Indonesische Unie

• Soevereiniteitsoverdracht op 27 december 1949

Onafhankelijkheid Indonesië

• Op 17 augustus 1945 (twee dagen na de Japanse capitulatie) riep Soekarno de onafhankelijke Republiek Indonesië uit.
• Nederland accepteerde dit niet en zag Soekarno als een collaborateur met/van de Japanners.
• Men zag het verlies van Ned.Indië als een nationale ramp (Indië verloren, rampspoed geboren!).

Politionele acties II

• In maart 1946 werd het gezag door de Briiten overgedragen aan Nederlandse militairen.
• Op 15 november 1946 sloot een vertegenwoordiging van de Nederlandse regering de akkoorden van Linggadjati met de Indonesische nationalisten
• De belangrijkste afspraak was: Nederland en de Republiek werken samen "tot de spoedige vestiging van een souvereinen, democratischen staat op federatieven grondslag, genaamd de Vereenigde Staten van Indonesië", die het "geheele grondgebied van Nederlandsch-Indië" moet omvatten.

Politionele acties III

• Nederland probeerde ondanks de akkoorden met twee militaire acties Nederlands-Indië weer onder controle te krijgen. 
• Deze militaire acties werden evenwel "politionele acties" genoemd. Volgens de Nederlanders betrof het een binnenlandse aangelegenheid en dan zet je de politie in (niet het leger, het was in de ogen van het de toenmalige regering geen oorlog).

Politionele acties IV

• Onder druk van de VS en de VN besloot Nederland uiteindelijk af te zien van de 'herovering' van Indië
• Een belangrijke troef voor de V.S. was de Marshallhulp (Amerikaans financieel en economisch herstelpragramma na WOII)
• Tijdens de rondetafelconferentie in Den Haag op 2 november 1949 werd de soevereiniteitsoverdracht getekend. 
• Tot 15 augustus 2005 erkende Nederland 17 augustus 1945 datum van onafhankelijkheid.

Opkomend nationalisme

• Sommige Indonesiërs gingen in Nederland studeren;
  

• Gevolg: ontstaan nationalisme in Nederlands-Indië

Gevolgen

• Radicalisering: geen samenwerking meer met de Nederlanders

• (Gewapende) strijd voor onafhankelijkheid