Materiekringlopen in ecosystemen

• Biologie
• Secundair onderwijs

4. Materiekringlopen in ecosystemen

HB p.148

Mevr. Steemans

Klik op de paarse knop om te starten. 

Materiekringlopen

Organische stoffen bestaan uit koolstof, waterstof, stikstof, fosfor en zuurstof (=anorganische stoffen)

Productie van organische stoffen uit anorganische stoffen 

Voorraad anorganische stoffen is onuitputtelijk dankzij kringlopen = Materiekringlopen

Versleep de foto tot bij het meest passende chemisch element. 

Koolstof (C)

Zuurstof (O)

Stikstof (N)

Waterstof (H)

4.3 Stikstofkringloop

= route van een stikstofatoom in het ecosysteem

Verschillende processen

• Stikstofassimillatie
• Stikstoffixatie
• Ammonificatie
• Nitrificatie
• Denitrificatie

4.3.1 Stikstofassimilatie 

Bronnen N: eiwitten, bladgroen, DNA

Productie organische stikstofverbindingen door 

nitraationen (             ) en ammoniumionen (               )

In bodem opgelost in water       opnemen via plantenwortels

In plantencellen: omzetten tot plantaardige organische stikstofverbindingen

→

NO​3​−​​

NH​4​+​​

4.3.1 Stikstofassimilatie 

Dieren: nitraat       geschikte stikstofbron

Planteneters: eten plantaardige eiwitten
           omgezet in dierlijke eiwitten

Vleeseters: eten dierlijke eiwitten 

≠

→

Welke vorm van stikstof is bruikbaar voor planten? (2 juiste antwoorden)

1. NH​4​+​​
2. Eiwitten
3. NO​3​−​​
4. N​2​​

Welke vorm van stikstof is bruikbaar voor mensen voor de productie van hun eiwitten?

1. NH​4​+​​
2. Eiwitten (dierlijk en plantaardig)
3. NO​3​−​​
4. N​2​​

Wat wordt er gevormd uit en
bij de stikstofassimilatie?

NO​3​−​​

NH​4​+​​

1. Dierlijke eiwitten
2. Glucose
3. N​2​​
4. Plantaardige eiwitten

Waar gebeurt de stikstofassimilatie?

1. Plantenwortels
2. Plantencel
3. Bladeren van de plant

4.3.2 Stikstoffixatie 

Grootste voorraad stikstof: atmosfeer o.v.v.         (stikstofgas)

Ingeademde lucht = 79%         = Uitgeademde lucht 

                Menselijke cellen verbruiken geen 

Idem voor plantencellen

         uit lucht omzetten in                 en                  = stikstoffixatie

→

N​2​​

N​2​​

N​2​​

N​2​​

NH​4​+​​

NO​3​−​​

4.3.2 Stikstoffixatie 

Manieren voor stikstoffixatie

1) Bliksem:                                   in bodem door de regen

2) Stikstoffixerende bacteriën vrij in de bodem

3) Stikstoffixerende bacteriën in wortelknolletjes op wortels van vlinderbloemige planten (vb: klaver) =
Wortelknolbacteriën                                  en

                   Voor stikstofassimilatie en in bodem 

→

N​2​​

N​2​​

NH​4​+​​

NO​3​−​​

→

NO​3​−​​

Waar vind je geen stikstoffixerende bacteriën terug?

1. In de atmosfeer bij onweer
2. In wortelknolletjes
3. In de bodem

Welk gas is er nodig om en
te produceren bij stikstoffixatie?

NH​4​+​​

NO​3​−​​

1. H​2​​
2. O​2​​
3. N​2​​

4.3.3 Ammonificatie

Omzetting               en                  in plantencellen = plantaardige eiwitten           dierlijke eiwitten bij planteneters

Eiwitten verdwijnen in voedselketen: dode organismen en uitwerpselen

Reducenten: eiwitten van organische afval 

= ammonificatie

→

NH​4​+​​

NO​3​−​​

→

NH​4​+​​

Welke micro-organismen staan in voor de ammonificatie?

1. Producenten
2. Consumenten
3. Reducenten

4.3.4 Nitrificatie  

Ammoniumionen worden niet door alle planten even makkelijk opgenomen: Oplossing= nitrificerende bacteriën

         nodig 

Nitrificerende bacteriën vullen nitraatvoorraad aan

Omzetting = nitrificatie 

NH​4​+​​

NO​3​−​​

→

O​2​​

4.3.5 Denitrificatie

Denitrificerende bacteriën:                                       =denitrificatie

Komt in lucht terecht

Wanneer er te weinig           
aanwezig is

N​2​​

NO​3​−​​

→

O​2​​

Bij welk proces wordt er
verbruikt?

O​2​​

1. Nitrificatie
2. Denitrificatie

Welk proces zorgt ervoor dat er stikstofgas in de atmosfeer terecht komt?

1. Nitrificatie
2. Denitrificatie

Welke bacteriën zorgen voor de productie van stikstofgas?

1. Nitrificerende bacteriën
2. Denitrificerende bacteriën

De stikstofcyclus

Stikstofassimilatie

Nitraationen + ammoniumionen

=org. stikstofverbindingen

Ammonificatie

Eiwitten uit voedselketen

Reducenten: eitwitten omzetten tot ammoniumionen

Denitrificatie

Denitrificerende bacteriën

Nitraationen tot stikstofgas

Bij te weinig zuurstof in bodem

Nitrificatie

Nitrificerende bacteriën 

ammonium tot nitraat

Stikstoffixatie

stikstofgas uit lucht omzetten tot ammoniumionen en nitraationen

Door bliksem en stikstoffixerende bacteriën

Hoe komen herbivoren aan een geschikte stikstofbron?

1. Uit de bodem
2. Uit plantaardige eiwitten
3. Ze hebben het niet nodig.
4. Uit dierlijke eiwitten

Wat is geen manier van stikstoffixatie?

1. Oplossing van organische resten in regenwater sijpelt in de grond
2. Bliksem
3. Wortelknolletjes
4. Stikstofbacteriën in de bodem

Op welke wijze kunnen er eiwitten uit de voedselkringloop verdwijnen?

1. Uitwerpselen
2. Voedsel van dieren
3. Verbranding door fysieke inspanning

Hoe heet het proces waarbij ammonium wordt omgezet in nitraat?

1. Stikstoffixatie
2. Denitrificatie
3. Ammonificatie
4. Nitrificatie

Verbindt het juiste proces met de juiste omzetting. 

Stikstofassimilatie

Stikstoffixatie

Ammonificatie

Nitrifactie

Denitrificatie

Wat begreep je niet? Over welk deel wil je meer nog uitleg?

De stikstofcyclus

Tegen volgende les maak je de opdrachten

26 t.e.m. 30 op pagina 102-103 in je werkboek.