7.2 Het ancien regime

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

KA: voortbestaan van het ancien regime met pogingen om het op eigentijdse verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme)

Ancien Regime en Verlicht Absolutisme

Ancien = Oud

Denk aan het Engelse woord Ancient.

Regime = Machtsstructuur.

Ancien Regime = Oude machtsstructuur

 dat was de standenmaatschappij

Een paar absolute koningen gaan Verlicht denken en regeren.

Het Ancien Régime

Het Ancien Regime was de oude standenmaatschappij van Frankrijk waarbij de koning boven de standen staat en de meeste macht had. 

Frankrijk was een standenmaatschappij. Op welke volgorde waren de standen ingedeeld?

1. Burgers-Adel-Geestelijkheid
2. Adel-Geestelijkheid-Burgers
3. Geestelijkheid - Burgers- Adel
4. Geestelijkheid - Adel - Burgers

Koning Lodewijk XIV regeerde. Welk woord past het beste bij hem?

1. monarchie
2. democratie
3. absolutisme
4. dictatuur

Kritiek op het bestuur, mede door de verspreiding van verlicht ideeën.

Hoe bereikte je het volk?

• Niet iedereen kon lezen, zeker niet in de 3e stand. 
• Maar spotprenten? Die begreep iedereen!

Geestelijkheid

De 1e stand

Adel

De 2e stand

De 3e stand

Alle mensen die niet bij de 1e of 2e stand horen.

Wat vertelt deze spotprent?

Zet de kenmerken van de Verlichting in het Schema 

Sociaal

Godsdienst

Economie

Politiek

Scheiding kerk en staat

Vrijheid

Vrije handel

Scheiding der machten

Religieuze tolerantie

Eigenbelang

Gelijkheid

Volkssoevereiniteit

Frederik van Pruissen

1712-1786. Hij regeerde vanaf 1740 in Pruissen.

Verlicht absolute vorst

Welke uitspraak hoort bij Frederik van Pruisen?

1. Durf te denken!
2. De staat, dat ben ik!
3. Alles voor het volk, niets door het volk
4. Vrijheid, gelijkheid, broederschap

Wat betekent het term "ancien régime"?

1. De regeringsperiode van Napoleon Bonaparte.
2. De democratische regeringsvorm in Frankrijk voor de Revolutie.
3. Het bestuur vóór een democratische revolutie in Frankrijk.
4. De periode na de Franse Revolutie.

Wie was de succesvolste vertegenwoordiger van het verlicht absolutisme?

1. Lodewijk XVI van Frankrijk.
2. Frederik de Grote van Pruisen.
3. Catharina de Grote van Rusland.
4. Willem V van Oranje-Nassau.

Welke vorst correspondeerde met Voltaire en stond bekend als de 'eerste dienaar van de staat'?

1. Lodewijk XIV van Frankrijk.
2. Frederik de Grote van Pruisen.
3. Catharina de Grote van Rusland.
4. Willem V van Oranje-Nassau.

In de Franse standenmaatschappij, wie hadden nauwelijks belasting te betalen vanwege hun 'hoge' geboorte?

1. De bourgeoisie
2. De arbeiders
3. De adel en geestelijkheid
4. De boeren

Hoeveel procent van hun opbrengst moesten sommige Franse boeren afstaan aan hun heer, de kerk en de overheid?

1. Ongeveer 30%
2. Rond de 50%
3. Tot wel 70%
4. Minder dan 20%

Welke Russische heerser probeerde verlicht absolutisme door te voeren maar slaagde er uiteindelijk weinig in door tegenstand van de elite?

1. Frederik Hendrik
2. Lodewijk XIV
3. Frederik de Grote
4. Catharina de Grote

Hoe verdienden de Nederlandse regenten in de Republiek hun rijkdom tijdens het ancien régime?

1. Door handel en nijverheid.
2. Door grote bedragen aan de overheid te lenen en rente te ontvangen.
3. Door belasting te heffen op de arbeiders en boeren.
4. Door hervormingen in de landbouw.

Heb je vragen over het ancien regime en de rol van Frankrijk, Pruisen en Republiek hierbij?