§4.2 de oude Grieken

§4.2 - Burgers en bestuur

Lesdoelen

1) Je kunt aan de hand van twee natuurlijke verschijnselen uitleggen waarom in Griekenland verschillende stadstaten ontstonden.

2) Je kunt uitleggen wat een democratie, tirannie, aristocratie en monarchie is en wie hierbij de macht hebben. 

3) Je kunt gebeurtenissen koppelen aan de juiste bestuursvorm

Egypte = eenheidsstaat met één bestuursvorm

Griekenland = verschillende bestuursvormen

De Griekse polis

Polis (meervoud = poleis) = stadstaat = Stad met het omliggende platteland (stad en ommeland) die zichzelf bestuurt.

Griekse kolonies

Door overbevolking, droogte en slechte oogst trokken Grieken naar delen van Zuid-Italië, Noord-Afrika en Klein-Azië (Turkije) en stichtte hier kolonies

Kolonies = Een gebied dat buiten de grenzen van het eigen land (of de eigen staat) ligt, maar wel onder het gezag van dat land/volk staat.

Verschillende bestuursvormen

Monarchie = Bestuursvorm met een alleenheerser, waarbij een koning de baas is. De macht is erfelijk

Aristocratie = Bestuursvorm waarbij weinig/enkele mensen de baas zijn, vaak rijke mensen 

Democratie = Bestuursvorm waarbij het volk de eigen bestuurders kiest.

Tirannie = Bestuursvorm waarbij een tiran de baas is en via geweld aan de macht is gekomen.

Lees §4.2.1 & §4.2.2  

Maak opdracht 1, 2, 5, 6, 7

Stelling:

We werken vandaag in de les samen aan de opdrachten

of

We werken vandaag in de les zelfstandig aan de opdrachten

Blauw = mannelijke Atheense burgers

Roze = Atheense vrouwen

Groen = metoiken (buitenstaanders)

Athene wordt een democratie

594 v.C.: Atheense aristocratie werd hervormd door Solon. Er kwam een volksvergadering

In de volksvergadering mochten Atheense mannen met burgerrechten meebeslissen.

Athene wordt een democratie

Ondanks de hervormingen van Solon, kwam vanaf 561v.C. een tiran aan de macht.

Kleisthenes maakte een eind aan de tirannie en voerde nog enkele hervormingen in:

1) Het kiezen van een Raad van Vijfhonderd. Vijfhonderd burgers mochten wetten bedenken die aan de volksvergadering werden voorgelegd. De burgers wisselden elk jaar, zodat iedereen aan de beurt kwam. Ook kregen ze een vergoeding;

2) Het kiezen van leiders van het leger en de oorlogsvloot;

3) Het kiezen van rechters;

4) Het invoeren van het ostracisme.

Een levende grafiek

Huiswerk:

Maak: §4.2 - opdracht 9 t/m 13a

Lees: §4.3