Verslaving in de ouderenzorg

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2,3

Les Verslaving

Waar ben jij allemaal verslaafd aan?

Wat maakt dat je hier niet mee kunt stoppen?

Wanneer ben je verslaafd? (DSM-V)

Vaker en in grotere hoeveelheden gebruiken dan je van plan was.

Mislukte pogingen om te minderen of te stoppen.

Het verkrijgen of gebruiken van het middel en het herstellen van gebruik kosten veel tijd.

Sterk verlangen om te gebruiken.

Door gebruik tekortschieten op het werk, school of thuis.

Blijven gebruiken ondanks dat het problemen meebrengt in het sociale of relationele vlak.

Door gebruik opgeven of sterk verminderen van hobby’s, sociale activiteiten of werk.

Voortdurend gebruik, zelfs wanneer je daardoor in gevaar komt.

Voortdurend gebruik ondanks weet hebben dat het gebruik lichamelijke of psychische problemen met zich mee brengt of verergert.

Grotere hoeveelheden nodig hebben om het effect nog te voelen oftewel tolerantie.

Het optreden van onthoudingsverschijnselen, die minder hevig worden door meer van de stof te gebruiken.

Welke verslaving(en) ken je vanuit de praktijk?

Bij een verslaving is er sprake van een geestelijke of lichamelijke afhankelijkheid van een middel of gewoonte waaraan geen weerstand geboden kan worden.

Er zijn twee soorten verslavingen.

 Namelijk de verslaving aan stoffen/middelen en verslaving aan gedrag/handelingen.

Oorzaak

Oorzaak van het ontstaan van een verslaving spelen biologische, psychische en sociale factoren een wisselende rol. 

Bij 35-80% van de verslaafde speelt erfelijkheid een rol bij de ontwikkeling van een verslaving. 

Persoonlijke- en omgevingsfactoren spelen ook een rol spelen (stress, eenzaamheid en/ of depressie)

- (Chronische) ziekte

- Mantelzorg

- Overlijden

- Scheiding

- Beschikbaarheid van alcohol en het gebrek aan kennis over alcohol

- Ontbreken van een dagstructuur

Gedragsverslaving 

Geen drugs  

 Vergelijkbaar met het gevoel dat inname van drugs veroorzaakt 

Verlangen 

Patroon

Voorbeelden:

Game & Internet verslaving

Gokverslaving

Sexverslaving

Eetverslaving

Shopverslaving

Geestelijke afhankelijkheid

Lichamelijke afhankelijkheid

Verslaving bij ouderen komt steeds vaker voor!

Ouderen zijn in tegenstelling tot de jongere mens anders qua mentale, fysieke en cognitieve kwetsbaarheid.

De problematiek rondom verslaafde ouderen dient specifieke aandacht te krijgen.

Waarom is verslaving een hersenziekte?

Het beloningssyteem

- zorgt ervoor dat bepaalde gedragingen met een prettig gevoel beloond worden (sex, eten)

- alcohol en drugs zijn in staat om dit beloningssysteem op een krachtige manier te prikkelen, dat is de reden dat je je na gebruik van drug lekker voelt

mensen die neerslachtig zijn hebben meer kans om verslaafd te raken

-5100

Beloningssyteem

- Dopamine

- Genen (erfelijkheid)

-Afname receptoren door veelvuldig gebruik met gewenning of tolerantie als gevolg

Welke signalen duiden voor jou op verslaving bij een cliënt?

Gevolgen/ belemmering 

Afwezigheid bij activiteiten.

Lage concentratie.

Logisch kunnen nadenken.

Vermoeidheid.

Presteren goed of slecht.

Afspraken niet nakomen.

Pokerface

Hebben ouderen kalmeringsmiddelen nodig, of kunnen ze zonder?

-1100

Preventie van groot belang!

- motiverende gespreksvoering--> doel: gedragsverandering

- signalen en consequenties van gebruik

Welk beeld heb je bij middelengebruik? Kennis en vertrouwen op je "niet pluis gevoel" is belangrijk!

Daarna: handelen!!

Welke stappen zou jij nemen bij alcohol of medicatiemisbruik??

Casus student

Wie heeft momenteel te maken (gehad) met iemand die verslaafd is?

Hoe wordt daar mee omgegaan binnen jouw stage?

Welke afspraken zijn er ?

Is er een protocol ? 

Wat neem je mee naar de praktijk?