2.b: Tekstsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Doelen van deze les

Na vandaag weet je:

• Wat voor tekstsoorten er zijn en hoe je deze kunt herkennen en gebruiken

Leerdoelen

Wat behandelen we vandaag?

• Ik weet welke verschillende soorten teksten er zijn.
• Ik kan soorten teksten en hun kenmerken herkennen.

Maar eerst even terug naar de vorige les...

Wat is een broodjeaapverhaal??

Wat zijn verhalen?

Verhaal --> vertelsel van al dan niet verzonnen gebeurtenissen, met als doel vermaken, boeien of soms leren. 

Sterk verhaal --> een verhaal met zoveel erbij verzonnen, dat het niet meer geloofwaardig is.

Broodjeaapverhaal --> sensationele verhalen die vaak inspelen op angsten en vooroordelen van mensen, maar die toch echt zouden kunnen zijn gebeurd. 

Welke drie functies van verhalen ken je?

Functies van verhalen

Wereld leren begrijpen. 

Levenslessen delen.

Verschillende soorten thema's. 

Je leert vandaag over 3 tekstsoorten:

Verhalende teksten

Tekstsoort 1

• Vertelling --> delen van een persoonlijke ervaring 
  

       Bijvoorbeeld: dagboek, autobiografie

• Verhaal --> amuseren of tot nadenken aanzetten door een verhaal te verzinnen 
  (roman, mop, sprookje, gedicht)

Zowel waargebeurd als verzonnen

Het gaat om personages, gebeurtenissen en gevoelens.

Informerende teksten

Tekstsoort 2

• Voorbeeld ---> Nieuwsberichten, schoolboek, werkstuk, gebruiksaanwijzing, recept.

Het gaat om feiten, wat er echt is gebeurd

Waarderende teksten

Tekstsoort 3

• Voorbeeld ---> betoog, review, protest, debat, boekrecensie

Het gaat om meningen

Kortom, je kent nu deze drie tekstsoorten:

Tekstsoorten

Verhalende teksten	De schrijver wil je vermaken of tot nadenken aanzetten. Hij wil je als lezer meeslepen in het verhaal en je laten inleven in personages. Gevoelens en emoties spelen een belangrijke rol. Fantasie en fictie mogelijk.	Roman, sprookje, sciencefiction, strip, gedicht, liedje, verhaal bij kampvuur.
Informerende teksten	Gaat om feiten. Schrijver wil je betrouwbare informatie geven.	Krantenberichten, schoolboek, werkstuk, gebruiksaanwijzing, uitnodiging, recept.
Waarderende teksten	De schrijver geeft antwoord op wat hij ergens van vindt of wat hij erover kan denken. Het doel is om zijn oordeel te geven. Hij kan proberen de lezer te overtuigen van zijn mening, maar hij kan ook verkennen welke meningen er allemaal zijn of beschrijven hoe hij iets heeft ervaren.	Boekrecensie, protest, discussie, debat.

Lees onderstaande beginzin. Van welke tekstsoort vormen ze het begin?

"Het museum is tussen 9:00 en 17:00 uur geopend."

1. Verhalend
2. waarderend
3. informerend

Lees onderstaande beginzin. Van welke tekstsoort vormen ze het begin?

"Roxanne zat op de bank, met haar benen opgetrokken onder een plaid, en keek soms naar de televisie, en soms naar buiten."

1. Verhalend
2. waarderend
3. informerend

Lees onderstaande beginzin. Van welke tekstsoort vormen ze het begin?

"Stop met het drinken van frisdrank en energiedrankjes voor het behoud van je tanden."

1. Verhalend
2. waarderend
3. informerend

Welke tekstsoort?

Welke tekstsoort?

Welke tekstsoort?

Heb je nog extra uitleg nodig of heb je nog vragen?

Ja

Nee

Even opfrissen...

Welke drie tekstsoorten zijn er?

Wat weet je nog?

Verhalende tekstsoorten

vertelling - verhaal

Informerende tekstsoorten

verslag/rapport - procedure - verklaring/uiteenzetting - oproep/verzoek

Waarderende tekstsoorten

betoog - recensie - beschouwing

Wat is een voorbeeld van een verhalende tekst?

Wat is een voorbeeld van een informatieve tekst?

Wat is een voorbeeld van een waarderende tekst?

Het delen van persoonlijke ervaringen en gebeurtenissen

1. verhalende tekstsoort
2. informerende tekstsoort
3. waarderende tekstsoort

Mensen overtuigen door een standpunt met argumenten te onderbouwen

1. verhalende tekstsoort
2. informerende tekstsoort
3. waarderende tekstsoort

Een verschijnsel of gebeurtenis verklaren en uitleggen.

1. verhalende tekstsoort
2. informerende tekstsoort
3. waarderende tekstsoort

Evalueren (bespreken) van een boek, film, toneelstuk, product, etc.

1. verhalende tekstsoort
2. informerende tekstsoort
3. waarderende tekstsoort

Vermaken of tot nadenken aanzetten door een verhaal te vertellen.

1. verhalende tekstsoort
2. informerende tekstsoort
3. waarderende tekstsoort

Een instructie geven en beschrijven hoe je iets moet doen

1. verhalende tekstsoort
2. informerende tekstsoort
3. waarderende tekstsoort

Verhalend, informerend of waarderend?

A. Instructie geven en beschrijven hoe je iets moet doen

B. Delen van persoonlijke ervaringen en gebeurtenissen

C. Overtuigen door een standpunt met argumenten te onderbouwen

D. Een zaak of verschijnsel beschrijven en ordenen

E. Evalueren van een boek, film, toneelstuk, muziekstuk, product, service, etc.

F. Vermaken of tot nadenken aanzetten door een verhaal te vertellen

G. Een verschijnsel of gebeurtenis verklaren en uitleggen

H. Een onderwerp vanuit een of meer gezichtspunten bekijken.

Beantwoord eerst individueel de vragen, overleg daarna met je buurman/buurvrouw of je hetzelfde hebt opgeschreven!

Verhalend, informerend of waarderend?

A. Informerend

B. Verhalend

C. Waarderend

D. Informerend

E. Waarderend

F. Verhalend

G. Informerend

H. Waarderend

Aan de slag! 

H2. Kracht van verhalen

B. Tekstsoorten, blz. 28

Lezen: HB blz. 44/45

Maken: opdracht 3, 5 t/m 8

Klaar? 

Ga dan je woordenlijst leren en oefenen óf lezen in Gegijzeld!