Hoofdstuk 3 Renaissance en Reformatie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 3 Renaissance en Reformatie

Schrijf een aantal steekwoorden op die in je opkomen over de renaissance.

Renaissance

Onderdeel van de middeleeuwen of de Renaissance? 

Renaissance 

Middeleeuwen 

Onderdeel van de middeleeuwen of de Renaissance? 

Renaissance 

Middeleeuwen 

Zelfstandig werken

Werk zelfstandig aan de opdrachten die je hebt gekregen. 

Dit zijn 1, 2 en 3 van 3.2 

Overleggen met anderen is niet toegestaan.

Muziek mag, als het je helpt concentreren, maar zorg dat het je niet afleidt. Je werkt verder in stilte.

Als je klaar bent, ga je verder met de opgave op de leerdoelenkaart.

Tijdslimiet: Je hebt 15 minuten, let goed op de timer.

Zelfstandig werken

Werk zelfstandig aan de opdrachten die je hebt gekregen. 

Dit zijn 4, 6 en 7 van 3.2 

Overleggen met anderen is niet toegestaan.

Muziek mag, als het je helpt concentreren, maar zorg dat het je niet afleidt. Je werkt verder in stilte.

Als je klaar bent, ga je verder met de opgave op de leerdoelenkaart.

Tijdslimiet: Je hebt 15 minuten, let goed op de timer.

Het streven naar harmonie is kenmerkend voor de renaissancebouwkunst.
Noem vier aspecten van de vormgeving van de kerk die kenmerkend zijn
voor de Renaissance.

Bekijk beide bronnen.

Maak met twee bronelementen uit bron II duidelijk dat Leonardo da Vinci schildertechnieken toepaste die kenmerkend zijn voor de Renaissancekunst. Zorgt ervoor dat je bij elke genoemde techniek het verband met de Renaissance uitlegt.

Renaissance

Middeleeuwen

Wat past bij welke tijd?

Middeleeuwen

Renaissance

Wetenschappelijke revolutie

Gods wil openbaart zich via de kerk

De mens kan zijn eigen lot bepalen

De wereld is te begrijpen door onderzoek

Leg uit hoe de renaissance zich dankzij de bankiersfamilie, De Medici, in Florence kon verspreiden.

Leonardo Da Vinci

Copernicus

Rembrandt

Michelangelo

Leg uit waarom Leonardo da Vinci een homo universalis genoemd wordt.

Leonardo da Vinci was een homo universalis die zich weinig aantrok van de normen die de Kerk stelde.

Leg uit, met behulp van twee bronelementen, dat hij de benaming homo universalis eer aan deed. (2p)

Bekijk beide bronnen.

Maak met twee bronelementen uit bron II duidelijk dat Leonardo da Vinci schildertechnieken toepaste die kenmerkend zijn voor de Renaissancekunst. Zorgt ervoor dat je bij elke genoemde techniek het verband met de Renaissance uitlegt en het verschil met bron I noemt.

a. Toon met twee beeldelementen aan dat Rubens zich, bij dit bijbels tafereel, heeft laten inspireren door renaissancekunstenaars.
b. In de renaissance(kunst) veranderde er veel, maar er was ook sprake van continuïteit. Geef een voorbeeld uit de bron waaruit dat blijkt.

Gebruik de bron

➤ Beschrijf een kenmerk van het beeld van David Michelangelo (dus iets wat je op de afbeelding ziet) dat volgens jou echt bij de renaissance past. 

Gebruik de bron 

Lees het kader hiernaast. Leg uit waarom Michelangelo een typisch renaissancekunstenaar was

Zelfstandig werken

Werk zelfstandig aan de opdrachten die je hebt gekregen. 

Dit zijn 1, 2 en 3 van 3.3 

Overleggen met anderen is niet toegestaan.

Muziek mag, als het je helpt concentreren, maar zorg dat het je niet afleidt. Je werkt verder in stilte.

Als je klaar bent, ga je verder met de opgave op de leerdoelenkaart.

Wat veranderde er in de kunst tijdens de renaissance?

Noem drie kenmerken van Dantes werk de Goddelijke Komedie

Zelfstandig werken

Werk zelfstandig aan de opdrachten die je hebt gekregen. 

Dit zijn 7 en 8 van 3.3

Overleggen met anderen is niet toegestaan.

Muziek mag, als het je helpt concentreren, maar zorg dat het je niet afleidt. Je werkt verder in stilte.

Als je klaar bent, ga je verder met de opgave op de leerdoelenkaart.

Bekijk de bron.
Welke kritiek had Erasmus op geestelijken?

Leg met een voorbeeld uit de bron uit waarom Erasmus goed past bij het (christelijk) humanisme.

Sleep de onderstaande kenmerken in de juist periode

Middeleeuwen

Renaissance

Carpe diem

Humanisme

De kerk staat centraal

Memento mori

Leven na de dood

De mens staat centraal 

Renaissance

Humanisme

Rafael

Michelangelo

Erasmus

Shakespeare

Leonardo da Vinci

Zelfstandig werken

Werk zelfstandig aan de opdrachten die je hebt gekregen. 

Dit zijn 3 (videofragment gekeken) en 4 van 3.4.

Overleggen met anderen is niet toegestaan.

Muziek mag, als het je helpt concentreren, maar zorg dat het je niet afleidt. Je werkt verder in stilte.

Als je klaar bent, ga je verder met de opgave op de leerdoelenkaart.

Humanisme

Mensbeeld

Hernieuwde interesse in de erfgoed van de klassieke oudheid

Uomo universale

De mens staat centraal

	Een levensbeschouwing, ontstaan als stroming in de renaissance in Italië, waarin geleerden de nadruk legden op studie van de klassieken en op de menselijke waardigheid en kennis.
	een stroming van het protestantse christendom, gebaseerd op de theologische, en daaruit voortvloeiende sociale en politieke leer van de hervormer Johannes Calvijn. Kort samengevat: "doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg".
	De kerkhervorming in de 16e eeuw door Luther, Calvijn, Zwingli e.a. Het vond plaats in de 16e eeuw in verschillende landen van Europa binnen de toenmalige kerken. Deze kerkhervorming heeft geleid tot de nieuwe kerkvormen van het protestantisme. Het is een breed gedragen beweging, die uiteindelijk vooral in de landen van Noordwest Europa is aangeslagen.

Zet het juiste begrip bij de juiste definitie

Humanisme

Calvinisme

Reformatie

Leg uit dat de boodschap van dit schilderij past bij
de Reformatie. Verwijs in je antwoord naar de bron.

Kettervervolging

Hervorming / reformatie

Paus

Karel V

Luther

Protestantisme

Katholicisme

95 stellingen

Zelfstandig werken

Werk zelfstandig aan de opdrachten die je hebt gekregen. 

Dit zijn 2, 3 en 4 van 3.5.

Overleggen met anderen is niet toegestaan.

Muziek mag, als het je helpt concentreren, maar zorg dat het je niet afleidt. Je werkt verder in stilte.

Als je klaar bent, ga je verder met de opgave op de leerdoelenkaart.

Uit de bron blijkt dat de autoriteiten van Delft aanhangers zijn van de Reformatie.
Leg dit uit

Wat past bij Maarten Luther en wat bij de paus?

Luther

Paus

95 stellingen

Aflaten verkopen

Tegen aflatenverkoop

Rijkdom

Alleen de bijbel lezen helpt

Meningen van katholieken en protestanten over de Reformatie

Deze tekenaar heeft Luther ....................................... afgebeeld.

Dat zie ik aan: .......................................................................

positief

negatief

Luther wordt niet lelijk afgebeeld. 

Luther wordt bespeeld door de duivel. 

Meningen van katholieken en protestanten over de Reformatie

Deze tekenaar heeft Luther ....................................... afgebeeld.

Dat zie ik aan: .......................................................................

positief

negatief

De paus komt Luther halen. 

Luther heeft de bijbel aan zijn kant. 

In de tijd van de Reformatie lieten voor- en tegenstanders spotprenten maken.
Bedenk of de maker van deze prent een voor- of een tegenstander van de Reformatie was.
Gebruik in je antwoord twee onderdelen uit de bron.

Doe het zo:
De maker van deze prent is een (voor of tegenstander) van de Reformatie, dit kun je in de bron zien aan:

Zelfstandig werken

Werk zelfstandig aan de opdrachten die je hebt gekregen. 

Dit zijn 6, 7 en 8 van 3.5.

Overleggen met anderen is niet toegestaan.

Muziek mag, als het je helpt concentreren, maar zorg dat het je niet afleidt. Je werkt verder in stilte.

Als je klaar bent, ga je verder met de opgave op de leerdoelenkaart.

Zet in chronologische volgorde:

A. Karel V tekent de godsdienstvrede van Augsburg

B. De rijksdag in Worms komt bij elkaar

C. Karel V wordt gekroond tot koning van Spanje en keizer van Duitsland

D. Maarten Luther timmert 95 stellingen op de kerkdeur

E. De Paus zet Maarten Luther uit de kerk

3. Zet in chronologische volgorde:

Dit is een sleepvraag.

1

2

3

4

5

De godsdienstvrede van Augsburg wordt gesloten.

Luther publiceert zijn 95 stellingen.

Er ontstaat een splitsing in de kerk.

 Luther moet voor Karel V verschijnen.

Er ontstaan godsdienstoorlogen.

Zet de gebeurtenissen in de juiste chronologische volgorde.

1

2

3

4

5

De Paus stoot Luther uit de kerk.

Karel V verklaart Luther vogelvrij.

Luther schrijft een brief met 95 stellingen.

Luther schrijft de Bijbel in het Duits.

Luther verdedigt zich voor Karel V in Worms.

Zelfstandig werken

Werk zelfstandig aan de opdrachten die je hebt gekregen. 

Dit zijn 9 en 10 van 3.5.

Overleggen met anderen is niet toegestaan.

Muziek mag, als het je helpt concentreren, maar zorg dat het je niet afleidt. Je werkt verder in stilte.

Als je klaar bent, ga je verder met de opgave op de leerdoelenkaart.

Protestantse Kerk

Katholieke Kerk

Veel verering van heiligen

Zelf de bijbel lezen

Maarten Luther

Karel V

Hervorming of reformatie

Zelfbenoemde dominee

Heeft de paus

bron 1

Gebruik bron 1

Leg met twee tekstelementen uit in welke opzichten Erasmus het in het fragment van Lof der Zotheid eens was met Luther.