Basisstof 2: Oorzaken van gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Neem je laptop en boek voor

Vorige les: B1

Wat is gedrag?

Alles wat mens of dier doet, noemen we gedrag.

Gedrag bestaat uit handelingen die met elkaar samenhangen. Handelingen zijn reacties op interne of externe prikkels. Dit heet ook wel een respons

broodsmeren/ flirten met klasgenoten

Gedragsketen

Studie van gedrag

De studie van gedrag (ethologie) moet objectief gebeuren. Alleen feiten worden vermeld, geen meningen van de waarnemer.

Ethogram en protocol

Om gedrag te onderzoeken worden ethogrammen en protocollen gebruikt om alle handelingen te noteren.

ethogram

afkortingen van alle handelingen

protocol

scoren van frequentie van deze handelingen

Thema 8 Gedrag

B1 Wat is gedrag?

B2 Oorzaken van gedrag

B3 Aangeboren en aangeleerd gedrag

B4 Sociaal gedrag

B5 Taakverdeling binnen groepen 

B6 Gedrag bij mensen

Leerdoel B2 Oorzaken van gedrag

- Je kunt beschrijven waardoor gedrag wordt veroorzaakt en hierbij sleutelprikkels en supranormale prikkels onderscheiden.

Prikkel

Inwendige prikkel 

Uitwendige prikkel

Adequate prikkel

Motivatie

We reageren alleen op een prikkel als er motivatie is. 

Motivatie wordt meestal veroorzaakt door een  inwendige prikkel. 

Sleutelprikkel

Sleutelprikkel: prikkel die altijd hetzelfde gedrag tot gevolg heeft

De respons op  een sleutelprikkel is aangeboren

Supranormale prikkel

Supranormale prikkel

Supranormale prikkel => sterke sleutelprikkel

                                              => geeft sterkere respons

                                              

Consumenten gedrag

Gedrag van mensen die producten kopen

Reclame sleutelprikkel/supranormale prikkel om koopgedrag te beinvoeden

Oefenen

Maken opdr. 1 t/m 7 van 8.2 Oorzaken van gedrag (laptop)

Opdr. 4 mag je overslaan

Eerste 5 minuten stil: iedereen inloggen Bvj en blz. 221 voor

Daarna mag je op fluisterniveau overleggen

Klaar met de huiswerkopdrachten? Werk aan je samenvattingsopdracht

Een vaste, snelle onbewuste reactie op een bepaalde prikkel noem je een..

1. impuls
2. respons
3. reflex
4. bewuste reactie

Mira is buiten aan het werk. Ze krijgt het warm en trekt haar jas uit.
Is het uittrekken van haar jas een respons op een inwendige of op een uitwendige prikkel?

1. inwendige prikkel
2. uitwendige prikkel

Spreeuwenjongen die pas uit het ei gekomen zijn, hebben hun ogen nog dicht. Wanneer een ouder op het nest landt, sperren ze onmiddellijk hun bek open.
Wat is de uitwendige prikkel voor dit gedrag van de spreeuwenjongen?

1. honger
2. Bewegen van het nest
3. Ruiken van de worm
4. Zien van de ouder

Als een prikkel
steeds dezelfde
reactie (respons) geeft noem je dit:

1. een sleutelprikkel
2. een uitwendige prikkel
3. een inwendige prikkel
4. een respons

Wat zie je in de afbeelding?

1. Het jong reageert op een sleutelprikkel
2. Het oudere dier geeft een respons
3. Het jong reageert op een gewone prikkel
4. Het oudere dier reageert op een sleutelprikkel

In een dierentuin beginnen wolven vaak te janken als zij het geluid van een sirene horen. De oppassers zijn aan dit jankgedrag van de wolven gewend. Argeloze bezoekers schrikken er soms van.

Wordt in de tekst een respons van de wolven genoemd?

1. ja, de sirene
2. ja, het janken
3. nee

Sleutelprikkel / supranormale prikkel

Sleep de stukjes tekst naar de juiste plek

sleutelprikkel

supranormale prikkel

De benen van een fotomodel worden met fotoshop verlengd

je reageert op het huilen van een baby

een merel voert het jong zodra het jong zijn bekje opendoet

het supergrote ei in het nest wordt beter bebroed

Babydieren zijn zooooo schattig

Sleutelprikkel / supranormale prikkel

Sleep de stukjes tekst naar de juiste plek

sleutelprikkel

supranormale prikkel