Inleiding psychiatrie

• Verpleging en verzorging
• HBO
• Studiejaar 1

Module 9

GGZ

OP 2- 2024                 

Inleiding in de geestelijke gezondheidszorg

Eelse van den Dungen

[e-mail]

Lesdoelen

• Jullie kunnen na de les vertellen hoe de psychiatrische zorg geregeld is.
• Jullie kunnen uitleggen wat de DSM 5 is.
• Jullie weten wat de inhoud is van de komende GGZ lessen. 

Inhoud les

• Geschiedenis van de psychiatrie
• Beeldvorming
• DSM 5
• Vooruitkijken wat komt er in de volgende lessen aan bod 

Maasoord

Afbeelding van "Maasoord".

Maasoord was het krankzinnigengesticht wat in 1909 in Poortugaal werd gesticht.

www.fni.nl

Psychiatrische zorg van nu 

Organisatie van zorg

Zorgvormen binnen de GGZ:

• Basis-GGZ
  
• Specialistische GGZ: 
• Eerstelijnszorg 

Kun je een voorbeeld geven van wat onder de basis GGZ hoort?

Basis GGZ

De huisarts kan zorgvragers met het vermoeden van een psychiatrische diagnose verwijzen naar de Basis-GGZ. Hier bieden psychologen, verpleegkundig specialisten, psychotherapeuten en anderen kortdurende, geprotocolleerde behandeling aan zorgvragers met depressies, enkelvoudige verslavingen, ADHD of een persoonlijkheidsstoornis (Learnbeat, 2024)

Gespecialiseerde GGZ

De Specialistische GGZ heeft de opdracht om gespecialiseerde ambulante en klinische behandeling te bieden aan mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen en mensen in een psychiatrische crisis. Het doel is zorgvragers in de wijk, dus thuis, te laten herstellen en opnames zo veel mogelijk te voorkomen. 

Betaling komt voort uit de Zvw en gebeurt gedurende het eerste jaar aan de hand van diagnose-behandelcombinaties (DBC). Indien er na een jaar nog behandeling plaatsvindt, kan dit worden verlengd. Anders gaat de Wlz in werking en dient er een zorgprofiel bij het Zorgkantoor te worden aangevraagd. Binnen de Specialistische GGZ wordt onderscheid gemaakt tussen ambulante zorg, klinische zorg en langdurig klinische zorg (Learnbeat, 2024)

Wat zou onder de eerstelijnszorg vallen?

Eerstelijnszorg

POH staat voor praktijkondersteuner huisartsenzorg. De huisarts heeft vaak ondersteuning van meerdere praktijkondersteuners, met ieder een eigen specialisme. De POH-GGZ biedt kortdurende ondersteuning aan zorgvragers met psychische klachten. Bij deze zorgvragers is geen DSM-diagnose gesteld. Het doel van de ondersteuning is verergering van klachten te voorkomen en zorgvragers te ondersteunen bij zelfmanagement. Er wordt vaak gebruikgemaakt van onlinebehandelingen en e-health (Learnbeat, 2024)

www.nu.nl

Beeldvorming

Wat is jou beeld van de psychiatrie? 

Wat is jou beeld van de GGZ

Stigmatisering

"Het drukken van een stempel op mensen die zich afwijkend gedragen, wordt stigmatisatie genoemd" (Learnbeat, 2024).

Stigma is een begrip uit de sociologie en betekent letterlijk: "een merkteken dat personen onderscheidt van anderen. Het schrijft onwenselijke eigenschappen aan hen toe zoals gevaarlijk, onbetrouwbaar of onvoorspelbaar gedrag" (kenniscentrumphrenos, 2024)

Zelfstigmatisering

Zelfstigmatisering kan optreden als iemand tot een gestigmatiseerde groep gaat behoren, omdat hij zelf een psychische aandoening ontwikkelt. Vanwege het slechte imago van de groep verwacht de nieuwkomer te worden afgewezen. Dit heeft een negatieve invloed op zijn zelfbeeld, waardoor hij zichzelf uit schaamte of angst steeds meer in zijn sociale functioneren beperkt. Zo ervaren mensen ook zonder directe negatieve reacties van anderen de gevolgen van stigma (Link e.a., 2001; Evans-Lacko e.a., 2012).

Stigmatisering door hulpverleners

Uit de peiling van het Panel Psychisch Gezien (n=628) blijkt dat ruim de helft (54%) heeft de afgelopen twee jaar te maken gehad met stigmatisering door ggz-hulpverleners. Een afstandelijke houding en betuttelend/beschermend taalgebruik van hulpverleners worden het vaakst genoemd. Ruim een kwart (26%) van de panelleden met stigma-ervaringen heeft dit nooit met iemand besproken( Trimbos, 2024).

wat is afwijkend?

Wanneer spreken we van een psychiatrische stoornis?

Wanneer spreken we van een psychiatrische stroornis?

We spreken van een psychiatrische stoornis als iemand daar ernstig onder lijdt of er niet goed door functioneert in de sociale omgang, op het werk, of binnen het gezin. Een te verwachten reactie op een oorzaak van stress of verlies, zoals de dood van een dierbare, is geen psychische stoornis. Ook is het heel normaal om je soms somber, ongerust, bang of boos te voelen. 

DSM 5

Opdracht: Jullie gaan in groepjes van 4 personen de volgende vragen beantwoorden:

1. Wat is de DSM 5?
2. Wat zijn de voordelen en wat zijn de nadelen van de DSM 5?
3. Door wie worden de psychiatrische diagnoses gesteld?
4. Hoeveel en welke categorieën worden er beschreven in de DSM 5?
5. Wat is het verband van de DSM 5 en de zorgverzekering?

Vooruitkijken

• Stemmingsstoornissen
• Psychotische stoornissen
• Persoonlijkheidsstoornissen
• Agressie en Suïcide
• Psychofarmacologie 

Lesdoelen

• Jullie kunnen na de les vertellen hoe de psychiatrische zorg geregeld is.
• Jullie kunnen uitleggen wat de DSM 5 is.
• Jullie weten wat de inhoud is van de komende GGZ lessen.