Klas 1 MH Nederlands 22/03/2022

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Even fijn lezen in je boek ! 

Lesprogramma

- Zelfstandig lezen (15 min)

- Uitleg tussen -n- in 

   samenstellingen (20 min)

- Maken opdrachten 24, 25 en

   26 in tweetallen (15 min)

- Afsluiting : Wat vond je nog
  moeilijk ?(5 min)

Tussen-n

Nederlands 22/03/2022

Doel :

Je weet wanneer je een tussen -n en tussen -s schrijft in samenstellingen en wanneer niet.

Tussen-n in samenstellingen

Een samenstelling: een nieuw woord maken door twee bestaande woorden samen te voegen, bv. horlogemaker of spinnewiel.

Soms moet er -en of een -e tussen.

tussen -n

Is het eerste gedeelte een zelfstandig naamwoord?   

nee

schrijf -e

platteland

hogeschool

tussen -n

Is het eerste gedeelte een zelfstandig naamwoord? 

Heeft het eerste gedeelte een meervoud op -en?  

ja

schrijf -e

tarwebrood

benzinegeur

nee

woede + uitbarsting =

Tussen-n in samenstellingen

Konijnenhok of konijnehok?

Bessenjam of bessejam?

Berengoed of beregoed?

Groentensoep of groentesoep?

Hoofdregel tussen-n

Is het eerste deel een zelfstandig naamwoord met 

alleen een meervoud op -en?

Dan schrijf je een tussen-n

Boekenkast

Fietsenrek

Ballenbak

Hoofdregel tussen-n

Is het eerste deel een znw met alleen een meervoud op -en?

Dan schrijf je een tussen-n

Is het eerste deel een zelfstandig naamwoord met een meervoud op -s?

Of met een meervoud op -en én -s?

Dan schrijf je geen tussen-n.

Tussen-n

Je schrijft geen tussen-n als:

het eerste deel het tweede deel versterkt: beresterk, apetrots.

er van het eerste deel maar één bestaat: zonneschijn.

het eerste deel geen zelfstandig naamwoord is: huilebalk

groente + man =

1. groentenman
2. groenteman

bes + sap =

1. bessensap
2. bessesap

reus + leuk

1. reuzeleuk
2. reuzenleuk

ster + hemel =

1. sterrenhemel
2. sterrehemel

seconde + wijzer =

1. secondewijzer
2. secondenwijzer

kat + luik =

1. katteluik
2. kattenluik

fiets + hok

1. fietsenhok
2. fietsehok

beer + hol =

1. berehol
2. berenhol

beer + goed

1. beregoed
2. berengoed

Tussen-s

bakkerschort of bakkersschort?

REGELS

Hoor je een s? Schrijf een s.

Begint het tweede deel met een s, vervang het door een woord dat niet met een s begint.

bakkerswinkel dus bakkersschort

dorp + feest =

1. dorpfeest
2. dorpsfeest
3. dorpssfeest

station + straat =

1. stationstraat
2. stationsstraat

oorlog + schip =

1. oorlogschip
2. oorlogsschip

tussen -n

Heeft het eerste gedeelte een meervoud op -s?  

nee

ja

schrijf - en

koekenpan

schrijf -e

douchekraan

aspergesoep

auto + onderdeel =

diploma + uitreiking =

tosti + apparaat =

astma + aanval =

politie + agent =

Is het woord een samenstelling?

fietskar

1. ja
2. nee

Is het woord een samenstelling?

secondewijzer

1. ja
2. nee

zon + bril

1. zonnebril
2. zonnenbril

Uitzondering

Als het eerste deel iets unieks is, dus er is er maar 1 van :

zonnebril - maneschijn

Als het eerste deel geen meervoud heeft :

rijstepap

Als het eerste deel een versterkend woord is

reuzegoed, beresterk, apetrots

Of een vaste uitdrukking zoals bullebak, schattebout.

horloge + maker

1. horlogemaker
2. horlogenmaker

spinnen + wiel

1. spinnenwiel
2. spinnewiel

Welk woord is juist?

1. berensterk
2. goedemorgen
3. vitaminepil
4. lampekap

Even een draai aan het rad en maak een samenstelling met 2 znw 

Aan de slag :

Spelling

Maken opdracht 24, 25 en 26, blz. 190

Wat niet af komt in de les = huiswerk voor maandag.