Par. 3.3 Politiek en samenleving

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

Leerdoelen opschrijven

4. Wie zijn de socialisten en wat zijn hun idealen?

5. Hoe streefden de socialisten naar gelijkheid?

1. Wat is het kapitalisme?

2. Hoe waren de leef- en werkomstandigheden van de arbeiders?

3. Wat was de sociale kwestie?

Leerdoelen opschrijven

6. Welke politieke stromingen  waren er in de 19e eeuw?

7. Wat veranderde er in het onderwijs?

8. Wat is het feminisme?

9. Hoe werd de positie van vrouwen verbeterd?

10. Wat is continuïteit en verandering?

1. Wat is het kapitalisme?

2. Hoe waren de leef- en werkomstandigheden van de arbeiders?

3. Wat was de sociale kwestie?

4. Wie zijn de socialisten en zijn hun idealen?

5. Hoe streefden de socialisten naar gelijkheid?

04/11 Par. 3.1 Industrie en samenleving

07/11 Par. 3.1 Industrie en samenleving

11-14/11 GEEN GS LES

18/11 Par. 3.1 Industrie en samenleving

21/11 Par. 3.2 Democratie in Nederland

25/11 Par. 3.2 Democratie in Nederland

28/11 Par. 3.2 Democratie in Nederland

02/12 SO par. 3.1 en 3.2

05/12 -

09/12 Par. 3.3 Politiek en samenleving

12/12  Par. 3.3 Politiek en samenleving

16/12  Par. 3.3 Politiek en samenleving

19/12 Par. 3.4 Westerse wereldrijken

Kerstvakantie

06/01 Par. 3.4 Westerse wereldrijken

08/01 Par. 3.4 Westerse wereldrijken

13/01 Herhalen

TOETSWEEK 2

TOETSWEEK P2

HOOFDSTUK 3

Studiewijzer

Programma

1. Uitleg par. 3.3

2. Leerdoelen bespreken

3. Opdrachten maken en bespreken

4. Afsluiten

Kapitalisme

Een systeem waarbij het draait om:

• Winst
• Privébezit
• Concurrentie

Fabrieksbaas wilden zo veel mogelijk winst maken:

• Goederen met lage kosten maken
• Kinderarbeid toegestaan
• Fabriek moest rendabel zijn
• Ontslag bij staken
• Arbeiders zijn verantwoordelijk voor wat er in de fabriek gebeurd.

Maar...

- Staking

- Risico op faillissement

Wie helpt de armen?

In de steden...

• Gebrek aan woonruimte = overbevolkte verkrotten huizen.
• Huizen: dicht op elkaar, vochtig, weinig ruimte, weinig privacy. 
• Straten: modderig en vies, geen riolering, geen zuiver drinkwater.
• Gevolg voor het gezondheid: besmettelijke ziektes (cholera, tuberculose) en epidemieën. 

Armoede en kinderarbeid waren er altijd geweest, maar tijdens de industrialisatie viel de ellende meer op doordat meer burgers welwarend werden en in de steden grote arbeiderswijken ontstonden. 

Wie helpt de armen? 

In de fabrieken...

• Slechte werkomstandigheden
• Lage lonen (armoede)
  
• Ziek/ongeluk --> geen uitkering/geen geld
  
• Kinderarbeid noodzakelijk om rond te komen.

De sociale kwestie

Door wie en hoe moesten de arbeiders hulp krijgen? = SOCIALE KWESTIE (discussie)

Naam voor het probleem van de slechte werk- en leefomstandigheden van de arbeiders. 

Vorige les...

• Het kapitalisme
• Fabrieksbaas wilden zo veel mogelijk winst maken. 
• De leef- en werkomstandigheden van arbeiders waren erg slecht
• Socialie kwestie

4. Wie zijn de socialisten en wat zijn hun idealen?

5. Hoe streefden de socialisten naar gelijkheid?

Socialisten zetten zich in voor arbeiders en willen een overheid die hun helpt.

Punten waar de socialisten zich voor inzetten:

• Algemeen kiesrecht
• Betere leef- en werkomstandigheden

Omdat Nederlan censuskiesrecht had en arme mannen mochten niet stemmen. Hoe kunnen de arbeiders hun situatie via politiek verbeteren als ze niet kunnen stemmen?

5. Hoe streefden de socialisten naar gelijkheid?

De samenleving is verdeeld in klasse. De arbeidersklassen werden uitgebuit door de bezittende klasse: de fabriekseigenaren. 

Socialistische denkbeeld (socialisme) (2)

Twee typen socialisten:

De gematigde (streven naar geleidelijke veranderingen via de politiek).

Radicalen

Sociale Wetten

• Kinderwetje van Samuel van Houten (kinderen onder de 12 mochten niet meer werken in werkplaatsen en fabrieken). 

• Woningwet: mensen met een laag inkomen zouden een fatsoenlijke (daglicht, schoonwater) woning kunnen huren. 

• Veiligheidswet: regels voor de veiligheid in de fabrieken.

Kinderarbei verdween pas met het leerplicht van 1901. 

5. Hoe streefden de socialisten naar gelijkheid?

Vorige les...

• Het socialisme: de samenleving is verdeeld is klassen. Opkomen voor de arbeiders. 
• Socialisten: gematigde en radicalen. 
• Sociale wetten: Kinderwetje, Woningwet en Veiligheidswet. 

De grondwet van 1848

- NL krijgt een parlementair stelsel: het parlement (1e +2e kamer) heeft de hoogste macht. Het parlement controleert de regering

- Koning is alleen staatshoofd en onschendbaar.

- Minister-president wordt regeringsleider.

- Tweede Kamer wordt gekozen door burgers en Eerste Kamer door Provinciale Staten.

- Vrijheid van vergadering en ONDERWIJS

Politieke stromingen

- Liberalen

- Socialisten

- Katholieken     (confessionelen)

- Protestanten   (confessionelen)

Openbare en bijzondere scholen

Openbare scholen:

• Door de overheid gestichte scholen.
• Kregen subsidie van de overheid.
• Kinderen moeten logisch leren denken. 

Bijzondere scholen:

• Niet door de overheid gestichte scholen
• Katholieken en protestanten stichtten deze bijzondere scholen om ook godsdienst op school te mogen geven. 
• Krijgen geen subsidie van de overheid... maar dat willen ze wel!!!

6. Wat veranderde er in het onderwijs?

Abraham Kuyper & onderwijs

Abraham Kuyper verzette zich tegen de invloed van de liberalen op het onderwijs.

Oprichter van de ARP (Antirevolutionaire Partij, de eerste politieke partij van Nederland, 1879)

Kuyper wilde dat bijzondere scholen, net als openbare scholen, geld van de overheid kregen. 

Een politieke partij is een organisatie die vanuit bepaalde ideeën probeert invloed te hebben op het bestuur van het land. 

Schoolstrijd

De confessionelen werden steeds groter. 

Bijzondere scholen worden vanaf 1917 door de overheid betaald, net als de openbare scholen. 

6. Wat veranderde er in het onderwijs?

De positie van vrouwen

• Vrouwen begonnen omstreeks 1870 te verzetten tegen discriminatie. 
• Ze eisten emancipatie: gelijke rechten voor vrouwen en opheffing van de achterstanden. 
• Wij noemen deze vrouwen feministen. 
• Betaald wel belasting, maar mogen niet stemmen. Strijden voor  vrouwenkiesrecht. Ze gaan protesteren.
• 1919: algemeen vrouwenkiesrecht

7. Wat is het feminisme?

8. Hoe werd de positie van vrouwen verbeterd?

Aletta Jacobs

• Eerste vrouw in Nederland die afstudeert
  
•  Arts
• Voorbehoedsmiddel voor vrouwen.
• Strijd voor algemene kiesrecht

Historische vaardigheden

Continuïteit: iets dat in de loop van de tijd niet of nauwelijks zijn veranderd.

Verandering: iets dat anders is. Er zijn langzame en een snelle veranderingen.

Leerdoelen antwoorden, schrijf een verhaal!!!

6. Welke politieke stromingen waren er in de 19e eeuw?

7. Wat veranderde er in het onderwijs?

8. Wat is het feminisme?

9. Hoe werd de positie van vrouwen verbeterd?

10. Wat is continuïteit en verandering?

Opdrachten maken en bespreken 2mhs

Werkboek blz. 52-53 opdrachten 6, 7, 8 en 9

15 minuten

Zelfstandig en in stilte. 

Eerder klaar? Antwoord de leerdoelen en leer de begrippen uit je hoofd.

Opdrachten maken en bespreken 2mh2

Werkboek blz. 52-53 opdrachten 5, 6, 7, 8 en 9

15 minuten

Zelfstandig en in stilte. 

Eerder klaar? Antwoord de leerdoelen en leer de begrippen uit je hoofd.

SO bespreken

Naar het leerplein leren voor de SO:

2mh2: Vienna

2mhs: Luca en Nayomi

Afgelopen weken...

• De liberalen
• De sociale kwestie
• De grondwet van 1848
• Het socialisme
• Confessionelen
• De schoolstrijd
• Feminisme 
• Aletta Jacobs

Spotprent opdracht

Voor deze opdracht gaan jullie in tweetallen werken. Je maakt een spotprent. Je mag uit één van deze onderwerpen kiezen die hiernaast  staan. 

STAP 1: Kies het onderwerp. Jullie zijn in staat om voor

de klas te vertellen waarom jullie dit onderwerp 

hebben gekozen. 

De liberalen

De sociale kwestie

De grondwet van 1848

Het socialisme

Confessionelen

De schoolstrijd

Feminisme

Aletta Jacobs

Stap 2

Bij stap 1 hebben jullie keuze gemaakt. Nu schrijf je in minimaal 40 woorden wat je wilt bereiken met de door jouw gemaakte spotprent. Benoem het thema specifiek wat jullie precies uitwerken en de wijze erop. Vervolgens geven jullie aan waar de “spot” is in jullie spotprent. 

Stap 3

Nu ga je aan de slag bij het maken van jullie spotprent. Schets eerst met potlood je ontwerp en daarna kan er in kleur worden uitgewerkt. Laat je werk tussentijds controleren door de docent voor feedback.

Stap 4

Als jullie spotprent af is geven jullie gezamenlijke presentatie over de spotprent. Gebruik de onderdelen 1 en 2 voor jullie presentatie. 

Jullie zorgen ervoor dat alles goed en gestructureerd uitgelegd wordt.

AAN DE SLAG!

Groepjes en onderwerp

hetverhaalvannederland.ntr.nl