De bouw van botten

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

De bouw van botten 

Leerdoelen

• Je kunt de bouw van beenweefsel en kraakbeenweefsel beschrijven.
• Je kunt beschrijven hoe de samenstelling van botten verandert tijdens het leven.

Pijpbeenderen

Rood beenmerg 

Mergholte met geel beenmerg

Platte beenderen

Rood beenmerg

Type beenderen

Rood beenmerg = aanmaak bloedcellen

Geel beenmerg = opslag vet

Pijpbeenderen 

Pijpbeenderen: langwerpige beenderen (komen vooral in de ledematen voor). Dijbeenderen en kuitbeenderen

De bouw van botten

Botten bestaan uit kalkzouten en collageen (lijmstof)

• Kalkzouten geven stevigheid/hardheid
• Collageen (Lijmstof) zorgt voor de buigbaarheid

Hierdoor zijn botten stevig maar 

breken ze niet snel

Weefsels in het geraamte

In het geraamte komen twee soorten weefsels voor.

• Botweefsel
• Kraakbeenweefsel
  

Kraakbeenweefsel

De kraakbeencellen liggen in groepjes bij elkaar.

De tussencelstof bestaat vooral uit lijmstof -> elastisch.

Dit maakt kraakbeen buigzaam.

Waar in je lichaam zit kraakbeen?

Kraakbeenweefsel

Botweefsel

De cellen liggen in kringen rondom bloedvaten in het bot.

• De cellen hebben uitlopers.

De tussencelstof bestaat vooral uit kalkzouten.

• Weinig collageen
  

Bot is hard en niet erg buigzaam.

Verandering in botweefsel

Baby: skelet bestaat vooral uit kraakbeenweefsel. De botten van baby's bevatten veel collageen.

Als je ouder wordt verandert dit in botweefsel, doordat er meer kalkzouten en minder lijmstof in de botten zit.

Baby's

Hebben veel lijmstof en weinig kalk in hun botten. Ze breken bijna nooit een bot. Ze zijn ook erg soepel en lenig. 

Bejaarden

Hebben veel kalk en weinig lijmstof in hun botten. Als ze vallen, breken ze snel hun botten. 

Fontanellen

Aan de slag

Maken: opdracht 1 t/m 8 (behalve vraag 5)

Blz. 19 t/m 22